INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Franciszek Ludwik Rexin  

 
 
1697-06-12 - 1768-07-08
Biogram został opublikowany w latach 1988-1989 r. w XXXI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Rexin Franciszek Ludwik h. własnego (1697–1768), generał major wojsk polskich. Ur. 12 VI w miejscowości Wódka (Woedtke) w pow. lęborskim, był synem Jana Ernesta, kapitana w służbie duńskiej, a potem polskiej, i Justyny Elżbiety z Schachmannów, młodszym bratem Michała Ernesta (zob.).

R. uczył się najpierw pod nadzorem nauczyciela domowego, a następnie, wraz z bratem Michałem Ernestem, w kolegium jezuickim w Starych Szkotach pod Gdańskiem do r. 1714. W przeciwieństwie do brata R. nie przeszedł na katolicyzm, pozostał przy protestantyzmie. Ok. r. 1714 rozpoczął służbę wojskową w armii pruskiej jako podchorąży w regimencie księcia heskiego Jerzego. Brał udział w wojnie przeciwko Szwecji, m. in. uczestniczył w oblężeniu Stralsundu (1715 r.). W r. 1716 chorąży, a w r. 1723 podporucznik, w r. 1726 porzucił armię pruską i w randze kapitana sztabu objął służbę w wojsku polskim w regimencie dragonii gen. majora Ernesta K. Przebendowskiego. W ostatnich miesiącach życia Augusta II R. dowodził kompanią Gwardii Kor. Po śmierci Augusta II (1733) R., podobnie jak inni członkowie rodziny, opowiedział się po stronie jego syna. Zapewne porzucił służbę w Gwardii Kor. i prawdopodobnie w r. 1734 (maj–czerwiec) brał udział w oblężeniu Gdańska. Być może już we wrześniu 1736 został wiceekonomem malborskim przy bracie Michale Erneście, który objął wówczas ekonomię malborską. W t. r. mianowany został podpułkownikiem w regimencie dragonii w armii kor., a od 21 VII 1739 był pułkownikiem w regimencie dragonii gen. Piotra Wodzickiego. W r. 1753 otrzymał nominację na generała majora, lecz jeszcze w t. r. podał się do dymisji. Za panowania Stanisława Augusta, po zawiązaniu się dysydenckiej konfederacji toruńskiej w r. 1767 R. zachował lojalność wobec króla i ani on, ani żaden z jego synów nie podpisał aktu konfederacji.

W r. 1739 był R. administratorem star. tczewskiego. Prawdopodobnie w l. 1755–63 dzierżawił Berwałd od brata Michała Ernesta, który kupił tę królewszczyznę w r. 1753. Po śmierci R-a dzierżawę tę trzymała jego żona z synem Michałem Ernestem (P. Czaplewski uznał ją za wdowę po bracie R-a, również Michale Erneście, i nie uwzględnił R-a w wykazie dzierżawców berwałdzkich). W r. 1762 brat Michał Ernest przekazał R-owi rodowy, stale powiększany majorat gniewińsko-wódczański w pow. lęborskim. R. nabył także majątek Tawęcino w pow. lęborskim. R. zmarł po krótkiej chorobie 8 VII 1768. Zapewne pochowano go w Saulinie.

Z małżeństwa z Elżbietą Eufrozyną Ludwiką (ślub 15 II 1735), córką pułkownika Michała Gotfryda Rexina, R. miał córkę Karolinę Fryderykę i 6 synów. Czterech z nich służyło w wojsku polskim: Karol Ludwik (zm. 1776), podpułkownik, Michał Ernest (zm. 1809), kapitan, Franciszek Teodor, kapitan artylerii, Jan Krzysztof, kapitan. Henryk August Łukasz był chorążym w wojsku pruskim. Szósty syn Jan Gneomar (zm. po 1810), od 25 VII 1765 star. malborski (zawarł zapewne ugodę z Ignacym Przebendowskim, który otrzymał 8 VII t. r. konsens królewski na objęcie tego starostwa), 27 IX 1772 złożył przysięgę królowi pruskiemu Fryderykowi II. Interesował się zamkiem malborskim, zostawił jego plany i rysunki, wykorzystane następnie przy pracach nad restauracją zamku w 1. poł. XIX w.

 

Ledebur L., Adelslexicon der Preussischen Monarchie, Bd II, Berlin [b. r.]; Szeliga-Żernicki E., Der Polnische Adel, Hamburg 1900 II 274; Czaplewski, Senatorowie Prus Król., s. 51, 132, 200; – Arszyński M., Dzieło sztuki – historia – polityka, „Zapiski Hist.” T. 50: 1985 z. 4 s. 115; Bär M., Der Adel und der adlige Grundbesitz in Polnisch-Preussen, Leipzig 1911 s. 5; Flanss R., Die Infanterie-Regimenter der Kron-Armee: „Königin von Polen” und „Prinz von Polen” zur Zeit ihres Aufenthalts in (West-) Preussen, „Zeitschr. des hist. Vereins für den Regierungsbezirk Marienwerder” H. 4: 1881 s. 112–13; Krzemiński J. M., Od Sasa do Sasa. Królewskie popasy w Malborku, „Roczn. Gdań.” T. 45: 1985 z. 1; Schultz F., Geschichte des Kreises Lauenburg in Pommern, Lauenburg 1912 s. 350, 363, 429, 445, 450; – Schmit Ch., Die unschätzbare… wurden bey den… Herrrn Franz Ludwig von Rexin…, Danzig 1769; J. H. Schneider’s… Mittheilungen aus der Geschichte Dirschau’s, Wyd. A. Bertling, „Zeitschr. des Westpreussischen Geschichtsvereins” H. 14: 1885 s. 109; Westpreussen unter Friedrich dem Grossen, Wyd. M. Bär, Leipzig 1909 II 544; – AGAD: Sigillata, t. 26 k. 108; Arch. Państw. w Gd.: Akta zboru ewangelicko-reformowanego w Zwartowie, 972/1 s. 97; Arch. Diec. Warmińskiej w Olsztynie: rkp. AB, H–11: Historia Residentiae Marieburgensis … Pars I; Arch. Państw. w Tor.: Akta m. Torunia VIII nr 60.

Aleksander Klemp

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

   
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Jędrzej Kitowicz

1728-11-25 - 1804-04-03
historyk
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Kajetan Hryniewiecki

brak danych - 1796-04-27
wojewoda lubelski
 

Daniel Joachim Jauch

1684 - 1754-05-03
architekt
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.