Solari (Sollary) Giacomo (Jakub) (zm. po r. 1678), architekt. Ur. w miejscowości Verna w pobliżu Como, nad jeziorem Lugano, zapewne był krewnym Santino Solariego z Verny, architekta pracującego w Czechach i w Austrii (przy katedrze w Salzburgu).
Kiedy S. osiadł w Polsce – nie wiadomo; w r. 1651 wymieniony został w testamencie Anny z Tyrawskich Ulińskiej, fundatorki kościoła św. Ignacego oraz kolegium Jezuitów w Przemyślu, co pozwala przypuszczać, że kontynuował on tę budowę (zaczętą w r. 1627) i modyfikował pierwotne projekty jezuity Giacoma Briana. Wiązane jest z S-m m.in. powstanie okazałej dwuwieżowej fasady (z wyłączeniem obecnych późnobarokowych wież z r. 1769). Być może S. jest identyczny z murarzem Jakubem, któremu jesienią 1653 płacono za prace przy przemyskim kościele Franciszkanów. W l. 1657–9 kierował S. budową miejskich fortyfikacji. Później był kilkakrotnie wzmiankowany w przemyskich aktach miejskich np. w r. 1663 jako «architector incola praemisliensis», w r. 1667: «Jacobus Sollary de Verna SRM secretarius» i w r. 1669 jako mieszkaniec kamienicy Kwiatkowicza. W r. 1676 został określony jako «Jacobus de Verna Solary architectus incola Brzozoviensis»; zbiega się to w czasie z ufundowaniem przez bpa przemyskiego Stanisława Sarnowskiego kościoła paraf. p. wezw. Przemienienia Pańskiego (od r. 1724 kolegiaty) w Brzozowie i skłania do uznania S-ego za twórcę również tej świątyni. Świadczy o tym m.in. jej kompozycyjne podobieństwo do kościoła Jezuitów w Przemyślu (dwuwieżowa fasada i formy artykulacji). S-emu została także przypisana (ukończona w r. 1677) gruntowna restauracja kościoła Jezuitów p. wezw. św. Piotra w Sandomierzu (rozebrany w r. 1821). W aktach przemyskich S. jest wspomniany po raz ostatni w r. 1678. Dalsze jego losy oraz stosunki rodzinne nie są znane. W literaturze bywa utożsamiany z Giacomem Solarim (zob.) notowanym od r. 1681 w Krakowie.
Łoza, Architekci; tenże, Słown. Architektów; – Bostel F., Kilka szczegółów do dziejów budownictwa lwowskiego, „Spraw. Kom. do Badań Hist. Sztuki w Pol.” T. 5: 1896 s. LXIV; Chylińska-Stańczak B., Architektura brzozowskiej kolegiaty, w: Barokowa kolegiata w Brzozowie, Red. J. F. Adamski, Brzozów 1988 s. 65–71; Frazik J. T., Budowniczowie i artyści na usługach Franciszkanów przemyskich od XV–XVIII wieku na tle dziejów kościoła i jego wyposażenia, „Biul. Hist. Sztuki” T. 37: 1975 nr 4 s. 316; Karpowicz M., Artisti Ticinesi in Polonia nel’ 600, Agno–Lugano 1983 s. 146–7; Miłobędzki A., Architektura polska XVII wieku, W. 1980 s. 240, 253, 331, 347; Wolski K., Przemyśl i okolice, Przemyśl 1957 s. 45; – AP w Przemyślu: rkp. 245 s. 399, ks. 63 s. 317, ks. 243 s. 263–265, ks. 245 s. 399, ks. 246 s. 70, ks. 387 s. 4, ks. 606 akt. 2.
Wojciech Boberski