INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Hanna Rewska (z domu Szarzyńska)  

 
 
1915-04-09 - 1970-10-01
Biogram został opublikowany w latach 1988-1989 r. w XXXI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Rewska (Szarzyńska-Rewska) Hanna (właściwie Anna), pseud.: Hanka, Albertyna, Renata, Renia (1915–1970), geograf, łączniczka Kierownictwa Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej (AK). Ur. 9 IV w Kijowie, była córką Dymitra Sępa-Szarzyńskiego, adwokata i działacza w środowisku Polonii Kijowskiej, oraz Janiny z domu Spława-Neyman, absolwentki konserwatorium monachijskiego.

Po przyjeździe do Polski wraz z rodzicami w r. 1923, Hanna uczęszczała do Państwowego Gimnazjum Żeńskiego im. Emilii Plater w Warszawie, gdzie w r. 1933 zdała maturę. W l. 1933–6 studiowała geografię na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniw. Warsz. Studia te kontynuowała w l. 1936/7 na Wydziale Filozoficznym UJ, w listopadzie uzyskała stopień magistra filozofii na podstawie pracy: Polskie porty morskie i żegluga morska. W r. 1937 wyszła za mąż za Zbigniewa Rewskiego, historyka sztuki i konserwatora zabytków woj. wołyńskiego, i wraz z nim zamieszkała w Łucku; uczyła tu geografii w prywatnym gimnazjum Podolskiego.

W czasie drugiej wojny światowej na początku okupacji niemieckiej R. przebywała u rodziców w Warszawie, gdzie w październiku 1941 wstąpiła do Związku Walki Zbrojnej jako łączniczka. Następnie została skierowana do pracy propagandowej na Wołyniu. Używała tam pseud. Albertyna. Zagrożona aresztowaniem, powróciła z końcem 1942 r. do Warszawy. Nadal działała w AK. Była zatrudniona przy przenoszeniu granatów i amunicji do konspiracyjnych magazynów. Używała wtedy nazwisk: Renata Ostrowska i Hanna Rasnowska. Wiosną 1943 została skierowana do kobiecego oddziału dywersyjno-sabotażowego krypt. «Dysk» (wprowadził ją Aleksander Kunicki, pseud. Rayski), gdzie ukończyła kilka kursów, w tym kurs dywersyjny. Pracowała w grupie dywersyjnej minerskiej, wchodząc w skład III Sekcji pierwszego plutonu. W maju 1943 brała udział w akcji rozpoznania radiostacji w Babicach. Jesienią 1943 została przeniesiona do komórki wywiadu batalionu «Parasol». Posługiwała się pseud. Hanka. Wykonywała prace wywiadowczo-rozpoznawcze i obserwacyjno-sygnalizacyjne ni. in. w zamachach na: gestapowca Alfreda Milke (5 X 1943), kierownika Wohnungsamtu (Urzędu Mieszkaniowego) Emila Brauna (13 XII 1943), generała SS i policji na dystrykt warszawski Franza Kutscherę (1 II 1944), płk. Schutzpolizei (policji bezpieczeństwa) Erwina Groessera (26 IV 1944). Pracując w komórce wywiadu «Parasola» R. nadal należała do «Dysku», gdzie przechodziła kurs szkoły podchorążych, na którym nie zdążyła złożyć egzaminów na skutek wybuchu powstania warszawskiego. W czerwcu 1944 wróciła do «Dysku» i została skierowana do oddziałów partyzanckich na Lubelszczyźnie. Z końcem lipca t. r. znalazła się w Warszawie. W czasie powstania warszawskiego walczyła w szeregach batalionu «Zośka»; została ranna w natarciu na Dworzec Gdański. Po upadku powstania dostała się do niewoli niemieckiej. Wywieziona do obozu w Skierniewicach, uciekła z niego w dn. 6 X t. r. i ukrywała się do zakończenia działań wojennych.

Po wojnie R. była zatrudniona przez kilka lat jako geograf w Urzędzie Wojewódzkim w Olsztynie w dziale opracowywania projektów zagospodarowania przestrzennego miast, a po zwolnieniu z pracy z powodu przynależności do AK pracowała w miejscowej mleczarni. W l. 1952–70 R. pracowała jako starsza dokumentalistka w Przedsiębiorstwie Geologiczno-Fizjograficznym i Geodezyjnym Budownictwa «Geoprojekt» w Warszawie. Była członkiem Klubu Krzywego Koła powstałego w jesieni 1955 w Warszawie i będącego jednym z wielu działających wówczas w Polsce ośrodków zrzeszających radykalną młodzież inteligencką. W r. 1958 prowadzono przeciwko niej sprawę karną o kolportaż wydawnictw „Kultury” paryskiej, w wyniku czego została skazana w lipcu t. r. przez Sąd Wojewódzki w Warszawie na karę 3 lat więzienia. Na skutek złego stanu zdrowia karę zaczęła odbywać w szpitalu więziennym. W wyniku rewizji Sąd Najwyższy uchylił wyrok Sądu Wojewódzkiego i R. została zwolniona po 11 miesiącach. Napisała wspomnienia z lat okupacji i powstania warszawskiego (znajdują się w posiadaniu jej młodszej siostry Krystyny Szarzyńskiej, w Warszawie). Wyjątki z jej relacji o zamachu na Kutscherę zostały wydrukowane w książce A. Kunickiego „Cichy front” (W. 1968). Za udział w akcji na Kutscherę została odznaczona Krzyżem Walecznych. W dokumentalnym filmie pt. „Akcja na Kutscherę” (reż. W. Borowik, 1958), zawierającym fotografie, nazwiska i pseudonimy wszystkich żyjących jeszcze wtedy uczestników zamachu, pokazana została również fotografia R-iej, lecz bez podania jej nazwiska. R. zmarła 1 X 1970 w Warszawie. Została pochowana na Wojskowym Cmentarzu na Powązkach. Była odznaczona dwukrotnie Krzyżem Walecznych i Krzyżem Virtuti Militari.

W małżeństwie ze Zbigniewem Rewskim (ur. 1905) R. miała syna Jana Krzysztofa (urodzonego 1948), inżyniera elektronika.

 

PSB (Rolke Bruno); – Dunin-Wąsowicz M., Zamach na Kutscherę, W. 1966 s. 31, 33–4, 37, 43, 59, 78 (błędnie rozszyfrowany pseud. Hanka); Dylawerska M., Dziembowska E., Akcja na Kutscherę, „Wojsk. Przegl. Hist.” 1959 z. 4 s. 87–9, 92, 97, 114; Gajowniczek A., Strzembosz T., Zarys historii oddziału „Dysk”, „Roczn. Warsz.” XV; Jedlicki W., Klub Krzywego Kola, Paryż 1963 s. 142–4, 146–7; Łączność, sabotaż, dywersja. Kobiety w Armii Krajowej, Londyn 1985; Raina P., Political Opposition in Poland 1954–1977, London 1978; Stachiewicz P., „Parasol”. Dzieje oddziału do zadań specjalnych Kierownictwa Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, W. 1984 (fot.); Strzembosz T., Akcje zbrojne podziemnej Warszawy 1939–1944, W. 1978 (fot.); tenże, Oddziały szturmowe konspiracyjnej Warszawy 1939–1944, W. 1979; Sztaba Z., Specjalna akcja bojowa „Braun”, „Stolica” 1983 nr 40 s. 14; – Kamiński A., Zośka i Parasol, W. 1979 s. 155, 174–5, 201–2, 270, 306–7, 312–14, 343, 368–9, 485; Kunicki A., Cichy front, W. 1968 (fot.); tenże, Kutschera, „Przegl. Tyg.” 1984 nr 5 s. 6, nr 6 s. 5; Rewski Z., Hanka łączniczka „Kedywu”, „Tyg. Pol.” 1984 nr 20 s. 13 (fot.); „Kultura” (Paryż) 1958 nr 9/131 s. 82–3; „Trybuna Maz.” 1958 nr 161 s. 2; –Arch. UJ: WF II 442, KN 47; – Zaświadczenie Przedsiębiorstwa Geologiczno-Fizjograficznego i Geodezyjnego Budownictwa «Geoprojekt» z dn. 23 VI 1985; – Informacje męża Z. Rewskiego.

Henryk Korczyk

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Jan Czochralski

1885-10-23 - 1953-04-22
chemik
 

Marek Hłasko

1934-01-14 - 1969-06-14
pisarz
 

Witold Roman Lutosławski

1913-01-25 - 1994-02-07
kompozytor
 

Henryk Giżycki

1940-02-01 - 1998-06-07
aktor teatralny
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.