INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Helena Tomila Steinbornowa  

 
 
1875-02-10 - 1952-10-23
Biogram został opublikowany w latach 2004-2005 w XLIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Steinbornowa z Kawczyńskich Helena Tomila (1875–1952), działaczka społeczna w Toruniu.

Ur. 10 II w Czarnkowie, była córką Juliana Kawczyńskiego, urzędnika sądowego, i Idy Bronisławy z Winieckich.

Od r. 1884 uczyła się w internacie żeńskim Anny i Anastazji Danysz w Poznaniu, który ukończyła w r. 1891. Dn. 29 V 1894 była współzałożycielką m.in. z Heleną Rzepecką Tow. Przyjaciół Wzajemnego Pouczania się oraz Opieki nad Dziećmi «Warta», prowadzącego wśród absolwentek szkoły tajne nauczanie historii, literatury i języka polskiego. Dn. 15 X 1900 wyszła za mąż za Ottona Steinborna (zob.) i przeniosła się do Torunia, gdzie poświęciła się działalności społecznej. W l. 1910–13 wchodziła w skład Dyrekcji Tow. Pomocy Naukowej dla Dziewcząt, 1 IX 1911 była współzałożycielką Tow. Czytelni Kobiet, a 8 XII r.n. została członkiem honorowym Tow. Śpiewu «Lutnia». W r. 1915 zaangażowała się w tworzenie tzw. «Wełnianki», instytucji charytatywnej zajmującej się zbiórką odzieży dla ofiar wojny. W ramach Komitetu Pomocy Wojennej (Kriegswohlfahrtspflege) oraz tzw. bazaru gwiazdkowego, prowadziła działalność na rzecz Polaków służących w armii niemieckiej. W r. 1917 wraz z mężem założyła Tow. Muzealne, które m.in. organizowało wykłady poświęcone sztuce, historii, literaturze i ekonomii, a z Wandą Szuman i Haliną Urbańską organizowała w ramach Tow. Czytelni Ludowych, Zjednoczone Czytelnie, w których propagowano polskie książki i czasopisma. T.r. otrzymała od władz niemieckich pozwolenie na prowadzenie przez członkinie «Wełnianki» nauki języka polskiego dla dorosłych i młodzieży. Dom Steinbornów był wówczas ogniskiem polskości, w którym organizowano tzw. żywe obrazy, statyczne przedstawienia wg znanych płócien malarstwa polskiego XIX w. W l. 1917–20 działała w tajnym harcerstwie; z jej inicjatywy ufundowano sztandar dla toruńskiego Hufca ZHP. Dn. 6 V 1918 została skarbnikiem Pomorskiego Tow. Opieki nad Dziećmi (sekcja Wojewódzkiej Rady Opieki Społecznej), a w czerwcu t.r. zastępcą sekretarza Tow. Muzealnego. Dn. 17 XI weszła w skład zarządu powstałej wtedy toruńskiej Polskiej Rady Ludowej, a w r. 1919 przewodniczyła powołanemu przez nią Komitetowi Powitania Wojsk Polskich (do ich wkroczenia do Torunia 18 I 1920). W l. 1921–3 była prezesem i do r. 1935 członkiem zarządu Pomorskiego Okręgu PCK. Dn. 21 X 1922 wstąpiła do Tow. Opieki Moralnej nad Dziewczętami i Kobietami, którego celem było m.in. finansowanie miejscowej Lecznicy Dobrego Pasterza. W r. 1927 opublikowała Garść wspomnień z dni wkroczenia wojsk polskich do Torunia w r. 1920 („Księga pamiątkowa Bractwa Strzeleckiego w Toruniu”, Tor.). Od r. 1935 współpracowała z Pomorską Rozgłośnią Radiową, m.in. prowadziła cykl audycji o dziejach m. Torunia i jego zabytkach; znaczną popularność przyniosły jej porady dla gospodyń domowych. Współorganizowała prace wykopaliskowe na terenie zamku krzyżackiego oraz angażowała się w ratowanie przed rozbiórką miejskich murów obronnych. Okres drugiej wojny światowej spędziła w Toruniu; w swoim mieszkaniu prowadziła tajne nauczanie historii i literatury dla dziewcząt. Po wyzwoleniu miasta, w r. 1945, kontynuowała współpracę z miejscową Rozgłośnią Polskiego Radia. Założyła grupy terenowe Tow. Pomocnic Domowych, działała w toruńskim Tow. Przemysłowym. S. zmarła 23 X 1952, została pochowana na cmentarzu przy ul. św. Jerzego. Była odznaczona Złotą Odznaką Czerwonego Krzyża (1924).

W małżeństwie z Ottonem Steinbornem miała S. troje dzieci: synów Witolda i Adama (zob.) oraz córkę Bognę Halinę (informacje o dzieciach w życiorysie męża).

W r. 1964 Miejska Rada Narodowa w Toruniu przemianowała ulicę Ottona Steinborna na ul. Heleny i Ottona Steinbornów.

 

Słownik biograficzny katolicyzmu społecznego w Polsce, L. 1995 (bibliogr.); Słown. pol. tow. nauk., II cz. 3; Wybitni ludzie dawnego Torunia, Red. M. Biskup, W.–P.–Tor. 1982; – Internet: www.oil.org.pl; – Borzyszkowski J., Inteligencja polska w Prusach Zachodnich 1848–1920, Gd. 1986; Historia Torunia, Red. M. Biskup, Tor. 2003 III cz. 1; Kasprzyk J., Patriotka i działaczka społeczna. W czterdziestą rocznicę śmierci Heleny Steinbornowej (1875–1952), „Nowości. Dzien. Toruński” 1992 nr 212; Koszytkowska M., Życie i działalność Heleny Steinbornowej (1875–1952), (praca magisterska z r. 2004 na Uniw. Mikołaja Kopernika); Przybyszewski K., Toruń w latach Drugiej Rzeczypospolitej (1920–1939), Tor. 1994; Steinbornowa J., Działalność społeczna Ottona i Heleny Steinbornów, „Roczn. Toruński” T. 2: 1967 s. 87–104; Welker L. J., Całe życie dla innych. Helena Steinbornowa (1875–1952), działaczka narodowa i społeczna, „Nowości. Gaz. Pomorza i Kujaw” 2002 nr 240; – AP w Tor.: Dissoluta Steinbornów, nr 60a; B. Uniw. Mikołaja Kopernika: rkp. 1249 k. 3–4 (życiorys S-ej).

Mieczysław Wojciechowski

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 

Otton Steinborn

1868-05-26 - 1936-08-04 lekarz
 

Adam Feliks Steinborn

1903-05-30 - 1982-03-12 handlowiec
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Józef Węgrzyn

1884-03-13 - 1952-09-04
aktor teatralny
 

Krystyna Karkowska

1926-04-12 - 2018-05-27
aktorka teatralna
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Antoni Różycki

1885-05-31 - 1967-02-05
aktor teatralny
 

Czesław Skonieczny

1894-07-07 - 1946-03-27
aktor filmowy
 

Alina Szapocznikow

1926-05-16 - 1973-03-02
rzeźbiarka
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.