INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Irena Próchnikowa (z domu Gomólińska)  

 
 
1905 - 1944
Biogram został opublikowany w latach 1984-1985 w XXVIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Próchnikowa z Gomólińskich (Gomólińska-Próchnikowa) Irena, pseud. Elżbieta (1905–1944), pedagog, działaczka konspiracyjna. Ur. w r. 1905 w Wiedniu.

Rodzice odumarli ją młodo i była wychowywana przez ciotkę Marię Gomólińską, nauczycielkę i działaczkę oświatową (zob.). Stąd też zapewne wykształciły się u niej zamiłowania pedagogiczne. W l. 1923–5 studiowała na Wydziale Filozoficznym Uniw. Warsz., a w l. 1925–6 ukończyła kursy dla nauczycieli dla dorosłych, zorganizowane przez Zarząd Miejski m. st. Warszawy. Później uczęszczała na Studium Pracy Społeczno-Oświatowej Wolnej Wszechnicy Polskiej, gdzie zaliczyła dwa semestry. Pracowała następnie jako nauczycielka w szkołach wieczorowych. Pod koniec 1935 r. wyszła za mąż za Adama Próchnika (zob.). Była współautorką podręcznika do nauki arytmetyki i geometrii dla dorosłych (Lw. 1937). W okresie okupacji niemieckiej pracowała w Magistracie warszawskim. Czynna była w różnych grupach konspiracyjnych lewicowo-socjalistycznych, a od r. 1941 w organizacji Polscy Socjaliści. Jednocześnie pracowała pod pseud. Elżbieta w komórce pod krypt. «IKO», podlegającej I Oddziałowi Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej, późniejszej Armii Krajowej. Zadaniem «IKO» (którą od stycznia 1941 kierowała Halina Nieniewska) było utrzymywanie łączności z obozami jeńców wojennych i ośrodkami skupiającymi robotników polskich, przebywających przymusowo w Rzeszy; ośrodki te nosiły konspiracyjną nazwę «mrowiska». Po wpadce (28 IV 1942) Nieniewskiej i in. P. objęła kierownictwo «mrowisk». Równocześnie pracowała jako urzędniczka w Okręgowym Biurze Meldunkowym przy ul. Żurawiej 15 w Warszawie. Tam 20 I 1944 została aresztowana. Wpadła w podobny do Nieniewskiej sposób, wydana przez podstawionego agenta. Przewieziona do siedziby gestapo w Al. Szucha w Warszawie, została prawdopodobnie zamordowana wkrótce po przesłuchaniu.

W małżeństwie z Adamem Próchnikiem P. miała jedną córkę.

 

Olszewicz, Lista strat kultury pol.; PSB (Halina Nieniewska); – Lukrec H., Dług wdzięczności, „Nowa Epoka” 1945 nr 21 s. 5; Sanojca A., Akcja „IKO”, „Odra” 1970 nr 9 s. 4–5; tenże, Łączność konspiracyjna Armii Krajowej z obozami jenieckimi, „Dzieje Najnowsze” 1970 nr 1 s. 200–1; – Centr. Arch. KC PZPR: sygn. „Antyk” 228/5–2 k. 29, sygn. 68/13 s. 10; – Nicieja S., Adam Próchnik, [mszp. w druku]; Informacje Wandy Wawrzyńskiej i Teodora Kaczyńskiego.

Krzysztof Dunin-Wąsowicz

 

 

 
 

Powiązane artykuły

 

Polskie Państwo Podziemne 1939-1945

Polska była pierwszym państwem, które powiedziało "Nie!" żądaniom ustępstw terytorialnych ze strony nazistowskiej Rzeszy Niemieckiej. Polska była pierwszym państwem, które zbrojnie przeciwstawiło......
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Roman Józef Abraham

1891-02-28 - 1976-08-26
doktor praw
 

Jan Piekałkiewicz

1892-09-19 - 1943-06-19
ekonomista
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Józef Mazur

1895-05-10 - 1939-10-26
przemysłowiec
 

Jerzy Stempowski

1893-12-10 - 1969-10-04
eseista
 

Tadeusz Skulina

1929-11-25 - 1992-11-23
filolog slawista
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.