Szaunowa (Šaunová) z Horowitzów (Horoviczów) Iza (Izydora), krypt.: Š, I.Š. (1896–1960), lektorka języka polskiego i pracownik naukowy Uniwersytetu Karola w Pradze, działaczka polsko-czeska.
Ur. 12 II we Lwowie, w rodzinie żydowskiej, była córką Filipa Peisacha Horowitza (Horovicza) i Klary Chaji z domu Pekel.
Iza uczyła się we Lwowie, najpierw w Prywatnym Żeńskim Gimnazjum Józefy S. Goldblatt-Kamerling, a od r. szk. 1913/14 w Prywatnym Gimnazjum Żeńskim im. Juliusza Słowackiego. Egzamin dojrzałości zdała w r. 1916, po czym do r. 1918 studiowała na Wydz. Filozoficznym Uniw. Lwow. Dn. 28 VIII 1918 wyszła za mąż za Czecha Josefa Šauna i przeniosła się z nim do Pragi. W l. 1919–23 pracowała jako referentka prasowa w ambasadzie polskiej w Pradze. Od 1 V 1919 do 30 VI 1924 uczyła tamże języków niemieckiego i francuskiego w szkole językowej «Universalia» i Akad. Robotniczej (Dělnická akademie). Od r. 1924 prowadziła kursy języka polskiego dla członków Akademickiego Koła Przyjaciół Polski (Akademické kolo přátel Polska) oraz Tow. Czechosłowacko-Polskiego (Československo-polská společnost); była działaczką obu tych organizacji. Brała udział w pracach nad słownikiem J. Fuhricha „Diferenční slovník polsko-český” (Praha 1925). Równocześnie kontynuowała studia z zakresu germanistyki oraz podjęła studia polonistyczne na Wydz. Filozoficznym Uniw. Karola w Pradze; w r. 1926 uzyskała tam stopień doktora filologii słowiańskiej na podstawie napisanej pod kierunkiem Mariana Szyjkowskiego i Jana Máchala rozprawy O vlivu nemeckých esthetiků na tvorbu Mickiewiczovu do r. 1830 (fragment pt. Der deutsche Einfluß auf die Entwicklung der literarischen und ästhetischen Theorien Mickiewicz’ bis zum Jahre 1830, „Germanoslavica” R. 3: 1935). W okresie 1 II 1927 – 31 I 1939 uczyła w praskich gimnazjach realnych, a także w Inst. Nauczycielskim (Učitelský ústav) w Pradze. Była autorką wyboru tekstów do nauki języka polskiego w antologii tekstów słowiańskich dla szkół średnich, przygotowanych z A. Beringerem i F. Zpěvákiem (Dodatek k čítankám pro nižší třídy středních škol é, srbochorvatské a polské texty>, Praha 1927 I–II, Čítanka srbochorvatských, ruských a polských textů pro V.–VIII. třídu středních škol, Praha 1929). Od 1 III 1927 do 31 XII 1936 redagowała także polską część wydawanego w Pradze czasopisma „Slavische Rundschau”, gdzie (pod krypt. Š. oraz I.Š.) zamieszczała artykuły i recenzje z zakresu językoznawstwa, historii literatury i kultury polskiej. W r. 1931 rozpoczęła pracę jako lektorka języka polskiego w Katedrze Polskiego Języka i Literatury na Uniw. Karola. Wspólnie z Tadeuszem Lehrem-Spławińskim wydała przeznaczoną dla odbiorcy czeskiego gramatykę języka polskiego Mluvnice jazyka polského (Praha 1934, wyd. 2, Praha 1946); recenzenci (Havránek B., Kellner A., Isačenko A., „Nové učebnice ruštiny a polštiny”, w: „Slovo a slovesnost” R. 2: 1936) chwalili książkę za prezentowanie żywej polszczyzny literackiej. Opracowała też samouczek Polština pro každého (Praha 1935) oraz była autorką podhasła o polskim życiu naukowym (Vědecký život) w haśle Polsko, opracowanym do czeskiej encyklopedii „Ottův slovník naučný nové doby. Dodatky” (Praha 1937 II cz. 4). W r. 1936 zdała egzaminy państwowe z języków polskiego, niemieckiego i czeskiego.
W r. 1939 oddała S. do druku przygotowany z E. Votočkiem słownik polsko-czeski i czesko-polski; jednak po utworzeniu przez Niemców Protektoratu Czech i Moraw prace wydawnicze wstrzymano. Zawieszona t.r. w funkcji lektora na Uniw. Karola, podjęła S. pracę jako tłumacz i redaktor w Grupie Gospodarczej Handlu Hurtowego i Zagranicznego (Hospodařská skupina velkoobchodu a zahraničního obchodu). Po wojnie, w l. 1945–6, była redaktorką biuletynu „Zahraniční obchod” („Handel Zagraniczny”). Do nauczania języka polskiego na Uniw. Karola wróciła w r. 1946. Za działalność w dziedzinie współpracy polsko-czechosłowackiej została na wniosek polskiego MSZ odznaczona 27 II 1948 przez prezydenta RP Bolesława Bieruta Złotym Krzyżem Zasługi. T.r. odeszła z pracy w Grupie Gospodarczej Handlu Hurtowego i Zagranicznego, po czym do r. 1952 pracowała również jako referentka wystaw w Czechosłowackiej Izbie Handlowej (Československá obchodní komora). Od r. 1951 prowadziła kursy języka polskiego w Polskim Ośrodku Informacyjnym w Pradze (Polská informační kancelář v Praze). W l. 1952–3 kierowała oddziałem dokumentacji w Oświatowym Inst. Badawczym w Pradze (Vyzkumný osvětový ústav v Praze). W r. 1953 została lektorką specjalistką w Katedrze Języka Czeskiego Uniw. Karola; prowadziła lektorat języka czeskiego dla obcokrajowców, m.in. w ramach Letniej Szkoły Studiów Slawistycznych w Pradze. W czasopiśmie „Nové Polsko” publikowała komunikaty i teksty sprawozdawcze poświęcone polskiej kulturze (Naše kursy polského jazyka, 1955 nr 7, Minulé desetiletí polonistiky v ČSR, 1956 nr 3). W r. 1958 ogłosiła swą najważniejszą pracę Jazyk polský. Příručka pro vysoké školy (Praha); ten podręcznik uniwersytecki do nauki języka polskiego uznano za jedną z najlepszych tego typu publikacji w Czechosłowacji, będącą też systematycznym wprowadzeniem do historii, kultury i życia codziennego współczesnej Polski (Krejčí K., „Nové významné dílo polonistické”, w: „Slovanský přehled” R. 45: 1959). S. uważana była za «niemianowaną ambasadorkę polskiej kultury» (S. Urbańczyk). Zmarła 20 V 1960 w Pradze i tam została pochowana.
W małżeństwie z Josefem Šaunem, z którym w późniejszym okresie najprawdopodobniej pozostawała w separacji, S. dzieci nie miała.
Disertace pražské university 1882–1953, Praha 1965 I; Siudut A., Bibliografia prac naukowych Tadeusza Lehra-Spławińskiego, „Przegl. Zachodni” R. 7: 1951 nr 7/8; – Bartoš O., Dutkowski J., Polonistyka czechosłowacka w okresie powojennego piętnastolecia (1945–1960), „Przegl. Human.” R. 4: 1960 nr 6; Kardyni-Pelikánová K., Polonistyka czeska 1945–1995, „Pam. Liter.” (Londyn) T. 21: 1996; Krejčí K., Třicetiletí polonistických studií na Karlově universitě, „Slovanský přehled” R. 39: 1953; – Sprawozdanie dyrekcji prywatnego gimnazjum żeńskiego z prawem publiczności im. Juliusza Słowackiego za r. szk. 1913/14, Lw. 1914 s. 113; Sprawozdanie dyrekcji prywatnego żeńskiego gimnazjum z prawem publiczności Józefy S. Goldblatt-Kamerling we Lwowie za r. szk. 1912/13, Lw. 1913 s. 40; – Nekrologi i wspomnienia pośmiertne: „Ilustr. Kur. Pol.” 1960 nr 144, „Jęz. Pol.” 1960 z. 4 (S. Urbańczyk), „Poradnik Językowy” 1960 z. 9, „Slavia” R. 30: 1961 nr 1 (K. Krejčí), „Slavia Occidentalis” T. 22: 1962 (fot., T. Bešta), „Slovanský přehled” R. 56: 1960 nr 4 (O. Bartoš); – AGAD: Akty ur. woj. lwow. z l. 1877–99, wyznanie mojżeszowe, zespół 300, sygn. 1795 akt 190; Arch. Prezydenta RP w W.: Rejestr odznaczeniowy nr 957/47, sygn. 1054/143; Archiv Univerzity Karlovy w Pradze: Osobní spis S-owej, nr inw. 706.
Piotr Gierowski