Łopacki Jacek (ok. 1620–1702), lekarz krakowski, profesor Akad. Krak. Ur. w Krośnie nad Wisłokiem, był synem tamtejszego rajcy Jana i Elżbiety. Ukończył Szkołę Nowodworskiego w Krakowie, po czym studiował w Akad. Krak., gdzie uzyskał bakalaureat w r. 1640 oraz stopień magistra artium w r. 1642. Z tego okresu pochodzi kilka jego panegiryków łacińskich i polskich. Po zdobyciu wymaganego wykształcenia filozoficznego udał się Ł. do Padwy dla odbycia studiów lekarskich. Studiował pod kierunkiem słynnego Benedykta Silvaticusa, profesora medycyny praktycznej, sekcje odbywał u Jana Veslinga, u którego też słuchał botaniki lekarskiej. Został promowany na doktora medycyny 22 XII 1644. Brał żywy udział w życiu nacji polskiej, której asesorem wybrano go 19 VI 1645. Po powrocie do Krakowa rozwinął praktykę lekarską. Musiał wyróżniać się poziomem swoich umiejętności, skoro nazwisko jego łączy się już wtedy z rodami magnackimi: Czartoryskich z Klewania, Potockich, Morsztynów i Sanguszków. Dn. 16 III 1650 przyjęto Ł-ego do prawa miejskiego, a w cztery lata później wszedł w skład rady miejskiej. Godność rajcy pełnił do końca życia, tj. przez 48 lat. W latach okupacji szwedzkiej wyróżnił się postawą obywatelską (bronił profesorów Akademii, żeby nie musieli Szwedom składać przysięgi), a w czasie zarazy niesieniem pomocy lekarskiej mieszkańcom Krakowa. Mówią o tym niektóre panegiryki, jak również wzrost pozycji Ł-ego w radzie miejskiej. W r. 1662 był powołany do rewizji ksiąg miejskich znajdujących się w ratuszu. W r. 1669 wszedł w skład komisji mającej badać fortyfikacje miasta.
W odpowiedzi na apel rektorski F. Rolińskiego poczynił Ł. starania o przyjęcie go do grona profesorów Wydziału Lekarskiego. Przedstawił Wydziałowi rozprawę De epilepsia, która stała się przedmiotem obrony. Inkorporacja do Wydziału miała miejsce 5 XI 1658. Jako profesor objął katedrę anatomii z fundacji Jana Zemełki i prowadził wykłady z tego przedmiotu, choć z przerwami, do końca życia (w ostatnich latach za pośrednictwem swego syna Stanisława). Wielokrotnie był dziekanem Wydziału; wybrany w r. 1684 rektorem, godności tej nie przyjął. W r. 1680 wyjechał wraz z Piotrem Korycińskim (posłującym z ramienia Jana III) do Hiszpanii i Portugalii, pełniąc nad nim opiekę lekarską. Był lekarzem kapituły krakowskiej. Pracował również jako lekarz w Szpitalu Św. Ducha. W r. 1683 brał udział w powitaniu powracającego spod Wiednia Jana III. Być może była to sposobność udzielenia królowi porady lekarskiej, co zjednało mu w oczach panegirystów opinię lekarza królewskiego. Posiadał z nadania królewskiego tytuł eques aureatus. W r. 1697 witał jako burmistrz miasta wjeżdżającego do Krakowa Augusta II. Był właścicielem kamienic: przy ul. Sławkowskiej 7, na ul. Św. Jana i ul. Mikołajskiej, posiadał też grunt na Kawiorach. Zmarł 16 V 1702.
W związki małżeńskie wchodził Ł. dwukrotnie: w r. 1650 poślubił Elżbietę Winklerównę, siostrę Marcina i Kaspra Winklerów. Z małżeństwa tego pochodzili: Jan, będący w służbie dworskiej u Czartoryskich, oraz Stanisław Antoni (zob.). Z małżeństwa z Elżbietą Kencówną (zawartego w r. 1689) pochodzili: Jacek Augustyn (zob.) i Franciszek.
Nagrobek w kościele Mariackim w Kr.; – Estreicher; Kośmiński, Słownik lekarzów; Wachholz L., Białoń J., Grochowski J., Skład osobowy Wydziału Lekarskiego i Farmaceutycznego UJ w latach 1364–1949…, Kr. 1963; – Bieniarzówna J., Mieszczaństwo krakowskie XVII wieku, Kr. 1969; Chmiel A., Domy krakowskie, Ulica Sławkowska, Cz. 1, Kr. 1931 s. 49–50; Gajda Z., Jacek Augustyn Łopacki, Wr.–W.–Kr. 1969; Lachs J., Kronika lekarzy krakowskich XVII w., P. 1929 s. 60–2; tenże, Lekarze krakowskiej kapituły katedralnej, Kr. 1905; Wachholz L., Szpitale krakowskie 1220–1920, Cz. 1, Kr. 1921 s. 95, Bibl. Krak., nr 59; – Archiwum nacji polskiej w uniwersytecie padewskim; Statuta nec non liber promotionum, s. 310, 313; – Arch. Państw.w Kr.: rkp.77 251 44, s. 44; Arch. UJ: rkp. 37, 269, 296, 297; B. Jag.: rkp. nr 5357 t. 3 s. 37, 48, 52, 55, 69, nr 5359 s. 81, nr 5360 t. 5 s. 139; B. Kórn.: rkp. 7459.
Zdzisław Gajda