Budziszewski Jan († 1854), pułkownik, pochodził z wygasłej rodziny Grzymalitów B-ich z Grabkowa (woj. poznańskie); tam też zapewne się urodził. Był synem Franciszka (1755–1830), pułkownika jazdy ochotniczej wojsk koronnych, i Katarzyny z Sokolnickich. Poświęcił się początkowo zawodowi rolniczemu, lecz w r. 1806 wstąpił do 5. p. strzelców konnych Księstwa Warszawskiego. Mianowany podporucznikiem, walczył pod Niborkiem, Gdańskiem, Dobrym-Miastem i Friedlandem. Brał też udział w kampanii austriackiej, uczestniczył w bitwie pod Górą, Sandomierzem i Wrzawami. Z końcem czerwca 1809 przeniesiony został do świeżo utworzonego 1. p. huzarów (13. p. jazdy Ks. Warszawskiego), w którym 26 VII 1809 awansował na kapitana; wkrótce przeniesiony został do 14. p. kirasjerów, pod koniec 1811 został w tym pułku destytuowany, a kampanię 1812 odbył jako przydzielony do głównego sztabu francuskiego. Otrzymał wówczas krzyż Legii Honorowej. Dwukrotnie ranny, dostał się pod Kownem do niewoli rosyjskiej, po czym przebywał na Kaukazie. Uzyskawszy wolność, zgłosił się w r. 1815 do armii polskiej, lecz jako pochodzący z Poznańskiego albo sam ustąpił albo nie został przyjęty. W r. 1831 jako major dowodził trzecim dywizjonem w pułku drugim jazdy kaliskiej. W r. 1832 ożenił się z Pelagią Rembowską i osiadł w Grąbkowie, gdzie prowadził gospodarstwo rolne. W r. 1848 brał udział w przygotowaniach powstańczych, został dowódcą jednego z czterech obozów w Książu, lecz poróżnił się z Mierosławskim i przed bitwą ksiąską oddał dowództwo Florianowi Dąbrowskiemu. Generał pruski Pfuel, podając Niemcom i Żydom, mającym pretensje materialne w stosunku do powstańców, nazwiska dowódców z poleceniem żądania odszkodowań drogą sądową, B-go wymienił jako głównego organizatora powstania w ówczesnym powiecie krobskim. Później, gospodarząc w Grąbkowie, okazał się B. wielkim dobroczyńcą miasteczka Jutrosina, szczególnie zaś w okresie klęsk żywiołowych (np. wylew rzeki Orli w r. 1854), gdy zupełnie bezinteresownie z zapasów grąbkowskich żywił ludność miasta bez względu na różnice wyznaniowe i narodowościowe. Zmarł 19 XI 1854 w Grąbkowie, pochowany został w Jutrosinie. Synami jego byli: rotmistrz Franciszek i Stanisław (1838–19 VIII 1865), uczestnik powstania styczniowego. Walczył w oddziale Calliera Mielęckiego, którego wyniósł z pola bitwy, a potem w oddz. Taczanowskiego; spisał się dzielnie pod Olszakiem i Ślesinem i pomagał starszemu bratu w organizacji szwadronu. Zmarł z ran otrzymanych w czasie powstania. W powstaniu styczniowym poległ również najmłodszy syn Jana B-go Antoni (pod Ślesinem, 31 III 1863).

Żychliński T., Wspomnienia z 1863 r., P. 1888, 86–9; Karwowski St., Historia Wielkiego Księstwa Poznańskiego, P. 1918 i n., I 396, 493, II 111, 120; Klajner Ks., Mowa żałobna…, Gniezno 1855; Gembarzewski Bron., Wojsko Polskie, Księstwo Warszawskie 1807–15, W. 1912, 155, 156; »Przegląd Poznański«, 1855, XXI 98–100; »Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego«, nr 7 z 10 I 1855; Arch. Aktów d. nr 2678. Stany służby oficerów 1815.

Red.