Podbielski Jan Feliks Bronisław (1836–1863), oficer armii rosyjskiej, major powstańczy 1863 r. Ur. 26 V w Ostrowi Mazowieckiej, był synem Andrzeja i Józefy ze Stepnowskich, młodszym bratem Ignacego (zob.). Ok. r. 1845 rozpoczął naukę w Korpusie Kadetów w Brześciu, gdzie zaprzyjaźnił się z Jarosławem Dąbrowskim, a ponadto zetknął się z Zygmuntem Padlewskim i Ludwikiem Narbuttem. W r. 1855 P. został przeniesiony do Konstantynowskiego Korpusu Kadetów w Petersburgu, w którym studiował do r. 1860, poczym został skierowany do Akademii Sztabu Generalnego, gdzie znalazł się wśród członków potajemnego Koła Oficerskiego. Akademię Sztabu Generalnego ukończył w grudniu 1862. Dalsza kariera wojskowa P-ego w armii rosyjskiej jest mało znana. Źródła rosyjskie podają, iż służył jako porucznik w Bielowskim pułku piechoty; wg polskich miał być kapitanem Sztabu Generalnego bądź sztabskapitanem artylerii.

Do szeregów powstańczych P. przeszedł być może podczas pobytu na urlopie u rodziców w Ostrowi Mazowieckiej wiosną 1863. Od początku kwietnia był dowódcą ok. 200-osobowego oddziału w operującej w woj. płockim partii mjr. Ignacego Mystkowskiego, organizującej zasadzki na rosyjskie transporty kolejowe. W nocy z 4/5 maja oddział stoczył zwycięski bój pod Stokiem koło Ostrowi Mazowieckiej. Dn. 13 V zgrupowanie Mystkowskiego zorganizowało pod Kietlanką zasadzkę na transport wojskowy. Plan nie był do końca przemyślany. Wbrew sugestiom P-ego, który radził obsadzić strzelcami nasyp kolejowy z obu stron, Mystkowski ustawił strzelców tylko z jednej strony nasypu. Ponadto dowództwo ochrony kolei było uprzedzone o zasadzce. Pociąg zaczął zwalniać i z wagonów wysypały się szeregi piechoty gotowe do boju. Powstańcy rzucili się do ucieczki, w czasie której P. zginął 13 V 1863 w Uścianku koło Kietlanki. Pochowany został prawdopodobnie w Zarębach Kościelnych w pow. ostrowskim na cmentarzu klasztornym. W sprawie P-ego występuje także pogląd zakładający, iż istniało dwóch oficerów rosyjskiego sztabu generalnego o nazwisku Podbielski, służących w partii Ignacego Mystkowskiego, z których Jan zginął pod Stokiem (Jeleńcem) 5 V 1863, a Józef pod Kietlanką 13 V 1863.

Djakov V. A., Dejateli russkogo i pol’skogo osvoboditel’nogo dviženija (…), Moskva 1967 s. 137; [Nowolecki], Pamiątka dla rodzin pol., II 217; Uruski; Stupnicki H., Imionospis poległych i straconych ofiar powstania roku 1863 i 1864, Lw. 1865 s. 64; – Bartniczak M., Bitwa pod Stokiem, „Nauczyciel Krajoznawca na Mazowszu”, T. 4: 1964 s. 14–24; tenże, Powstanie styczniowe w Ostrowi Mazowieckiej i okolicy, w: Ostrów Mazowiecka. Z dziejów miasta, powiatu, W. 1975 s. 139; Chołodecki-Białynia J., Księga pamiątkowa w 40 rocznicę powstania r. 1863–1864, Lw. 1904 s. 44; [Dąbrowski J.] Grabiec J., Rok 1863, P. 1913, Wyd. 2, P. 1922 s. 265; Kosztyła Z., Kraśko R., Z dziejów powstania styczniowego na Białostocczyźnie 1863–1864, Białystok 1963 s. 71; Łaniec S., Partyzanci żelaznych dróg roku 1863, W. 1974 s. 208–9; Przyborowski W., Dzieje 1863 roku, Kr. 1905, IV 268–71; Russko-polskie revoljucionnye svjazi 60-ch godov i vosstanie 1863 goda…, Moskva 1962 I 317, 327, 337, 347; Zdrada J., Jarosław Dąbrowski 1836–1871, Kr. 1973 s. 30; Zieliński S., Bitwy i potyczki 1863–1864, Rapperswil 1913 s. 293; – Chądzyński Z., Wspomnienia powstańca z lat 1861–1863, W. 1963 s. 117, 119, 187; Deskur B., Dla moich wnuków, w: Powstanie styczniowe na Lubelszczyźnie. Pamiętniki pod red. T. Menela, L. 1966 s. 102–3; Prasa tajna, I 494, 495, 515, 524, 604.

Janusz Wojtasik