Kankel Jan (1614 – ok. 1687), nauczyciel, poeta i drukarz. Ur. 21 XI w Wologoszczy (Wolgast) na Pomorzu. Był synem budowniczego w Wołogoszczy Piotra i Elżbiety z domu Timme. W Gdańsku spotykamy K-a w r. 1639; z tego roku pochodzi jego pierwszy z wielu okolicznościowych utworów – wiersz z okazji ślubu towarzysza sztuki drukarskiej, Eliasza Müllera. K. żonaty był dwa razy: z Marią Selle 11 XI 1641 r. (zmarła na zarazę w Gdańsku 1653) i Rebeką Effenbart 3 III 1654 r., z którą przeprowadził rozwód w r. 1667, w konsystorzu ewangelickim w Sztokholmie. Dzieci z pierwszego małżeństwa zmarły w czasie zarazy, z drugiego miał syna i dwie córki. K., z zawodu drukarz, w Gdańsku był znany jako bakałarz. Od 1 V 1648 r. przez lat szesnaście był dzwonnikiem przy kościele parafialnym Św. Katarzyny na Starym Mieście. W r. 1657 bezskutecznie ubiegał się o prawo samodzielnego wykonywania zawodu drukarza w Gdańsku i praktykował prawdopodobnie w oficynie Rhete’ów. W r. 1664 K. przeniósł się do Szwecji, gdzie w r. 1666 występował jako kierownik oficyny drukarskiej Pehr Brahe na Visingsdő. Bibliografia znanych obecnie druków K-a obejmuje 64 pozycje, z tego 11 pozycji tłoczonych w Gdańsku w l. 1639–63/4, a 53 pozycje, które wyszły spod prasy na Visingsö w l. 1667–85. W kilkunastu wypadkach K. jest również ich autorem. K. zmarł na Visingsö 1 VI 1687 r., a oficynę przejął zięć K-a, Petter Hultman z Jönköping. Druki tłoczone przez K-a na Visingsö należą obecnie do unikatów.

Estreicher; Altpreuss. Biogr.; – Almquist Sven, Johann Kankel. Pehr Brahes boktryckare pà Visingsö, Uppsala 1965; Günther 0., Johann Kankel, ein Danziger Glöckner und schwedischer Buchdrucker, „Zeitschr. d. Westpreuss. Gesch.-vereins” H. 64: 1923 s. 79–82; Klemming G. E. och Nordin J. G., Svensk Boktryckeri – historia 1483–1883, Stockholm 1883 s. 215–21; – WAP w Gd.: rkp. 300, 36.

Maria Pelczarowa