Sierawski Jan Kanty Julian (1777–1849), uczestnik powstania kościuszkowskiego i wojen napoleońskich, generał brygady WP, powstaniec 1830/31, emigrant. Ur. 13 II (wg stanu służby) lub 3 X (wg autobiografii) w Krakowie, był synem Antoniego i Marianny z Kośmińskich.
W l. 1786–93 S. uczył się w krakowskiej Szkole Głównej Kor. Dn. 24 III 1794 w dniu złożenia przysięgi przez Tadeusza Kościuszkę wstąpił do służby wojskowej; jako minier został umieszczony w Korpusie Inżynierów Kor. i skierowany do robót przy szańcach Krakowa. Brał udział w bitwie pod Racławicami (4 IV), w działaniach armii polskiej blokowanej przez korpus gen. F. Denisowa w Połańcu (8–17 V), a w starciu pod Opatowem został ranny. Uczestniczył w obronie Warszawy (13 VII – 6 IX), został mianowany 13 VII konduktorem, a 27 VII walczył o Wolę. Umieszczona w stanach służby oraz w autobiografii S-ego informacja o awansie na stopień porucznika (7 IX) jest nieprawdziwa. Zachowana lista oficerów i osób niższych rang Korpusu Inżynierów Kor., sporządzona na rozkaz króla Stanisława Augusta w styczniu 1795, wymienia S-ego wśród konduktorów. Dn. 16 IX S. skierowany został do Troszyna pod rozkazy gen. Stanisława Woyczyńskiego, dowodzącego dywizją nadnarwiańską, walczył w starciach pod Różanem, Makowem i Ostrołęką (1 X) z oddziałami pruskimi gen. H. J. Güthera próbującymi sforsować Narew. Przez nowo mianowanego dowódcę dywizji gen. Jerzego Grabowskiego S. wysłany został pod Wyszogród z oddziałem mającym atakować gen. P. D. Cycjanowa. Był przy kapitulacji gen. Woyczyńskiego pod Magnuszewem (26 X), do niewoli rosyjskiej dostał się pod Nowogrodem i odstawiony został do Grodna. Rychło z niej uwolniony, w pierwszych dniach stycznia 1795 powrócił do domu.
Na wieść o organizowaniu się polskiej siły zbrojnej na Wołoszczyźnie, w r. 1796 S., wraz z por. Ignacym Blumerem i namiestnikiem Kazimierzem Tańskim (również późniejszymi generałami) oraz Józefem Czerwińskim, pospieszył przez Lwów pod rozkazy Joachima Deniski. Wysłany z podjazdem na lewą stronę Dniestru rozproszył rosyjskie straże przednie i rozbił szwadron kirasjerów. Gdy J. Denisko podjął działania zbrojne przeciwko Austrii i podzielił swoje siły zbrojne na trzy grupy, S. znalazł się w partii por. Jana Ilińskiego. W nieszczęśliwym starciu 30 VI 1797 pod Dobronowcami siły polskie zostały doszczętnie rozbite, a ranny S. ledwo uszedł z życiem. Z rozkazu Deniski przedostał się do Bukaresztu, skąd przez francuskiego konsula na Wołoszczyźnie gen. C. Carra-Saint-Cyra wysłany został do Konstantynopola. Od ambasadora francuskiego gen. J. Aubert-Dubayeta dowiedział się o Legionach Polskich we Włoszech. Wyruszył na kupieckim statku «Raguse» do Włoch, lecz koło Sardynii dostał się w ręce korsarzy algiersko-tunezyjskich i odstawiono go do Tunisu. Na skutek interwencji miejscowego konsula francuskiego Bossieura został zwolniony i 11 XII 1797 przypłynął do Livorna, a następnie zameldował się u gen. Jana Henryka Dąbrowskiego w Pesaro. Został 15 I 1798 w Fano zaliczony jako podporucznik nadliczbowy w 3. batalionie 2. Legii, a następnie przeznaczony okresowo na stanowisko komendanta placu Cagli. Dn. 12 IX 1798 awansował S. na stopień porucznika adiutanta-majora w 2. batalionie 2. Legii i oddany pod rozkazy gen. Józefa Wielhorskiego, sprawującego zwierzchnią komendę nad 2. Legią i jej artylerią. Uczestniczył w wojnie z II koalicją 1799 na terenie cyzalpińskim, walczył w bitwach pod Weroną nad Adygą (26 III) i Magnano (5 IV), w obronie Mantui (11 IV – 29 VII) i został ranny w czasie wypadu z twierdzy za bramę Cerese (8 V). Po kapitulacji Mantui (30 VII) dla zapobieżenia represjom austriackim wobec S-ego jako mieszkańca Krakowa, oficerowie francuscy 31. półbrygady liniowej ukryli go w swoich szeregach i w ten sposób opuścił twierdzę. Przez górę św. Bernarda przedostał się do Lionu, skąd za zgodą dowodzącego tu gen. V. Leclerca udał się do Paryża.
Po krótkiej kuracji S. zgłosił się 23 IX 1799 u gen. Karola Kniaziewicza, 9 X przyjęty został do Legii Naddunajskiej, 16 X otrzymał rozkaz wyjazdu z Paryża i udania się do Phalsburga, miejsca formowania Legii. Dn. 20 II 1800 na rewii w Metz S. mianowany został kapitanem i skierowany do Strasburga na oficera łącznikowego w sztabie gen. G. Bruneteau-Saint-Suzanne’a, dowódcy korpusu Dolnego Renu, 3 III, w związku z reorganizacją piechoty Legii, otrzymał stanowisko dowódcy 2. kompanii 1. batalionu szefostwa Stanisława Fiszera. Był najmłodszym spośród kapitanów i dowódców kompanii 1. batalionu Legii. Uczestniczył 31 V w wypadzie z fortyfikowanego przez Legię Kehlu na prawym brzegu Renu w kierunku na Gengenbach, gdzie Fiszer atakowany był przez znaczne siły chłopskich powstańców. Przeniesiony został 6 VI 1800 na stanowisko kapitana – dowódcy kompanii grenadierów 1. batalionu. Odbył kampanię letnią 1800 r., był w starciach pod Frankfurtem nad Menem (6 VII) i Offenbachem (12 VII) oraz w blokadzie Philippsburga (7–25 IX). Dn. 5 VIII został szefem 1. batalionu. Na leżach zimowych ze swą nową jednostką stanął w Palatynacie, sam ze sztabem i grenadierami w Bruchsalu. W poł. listopada 1800 batalion S-ego ruszył do głównej armii, 3 XII walczył już pod Hohenlinden. W pościgu za rozbitym nieprzyjacielem w kierunku Wiednia, batalion S-ego zdobył pod Laufen dwa sztandary huzarów austriackich, w Salzburgu 12 dział, a 22 XII wkroczył do Neissenbergu.
Po decyzji ministra wojny L. Berthiera skierowania Legii Naddunajskiej z Austrii przez Szwajcarię do Toskanii, S. 14 III 1801 wysłany został przez oficerów z Schaffhausen i Stein do gen. Dąbrowskiego w Mediolanie dla omówienia spraw przemarszu i zaopatrzenia Legii. Batalion S-ego prowadzony przez kpt. Cypriana Godebskiego wyruszył 18 III i w poł. kwietnia dotarł do Turynu. Gdy zniechęceni i rozgoryczeni oficerowie Legii składali dymisje, S. nie opuścił szeregów i swojej jednostki. Pełnił obowiązki komendanta placu Livorna. Wraz z batalionem wysłany został w sierpniu 1801 na Elbę i włączony do oblężenia twierdzy Portoferrajo. Chory na febrę, walczył z desantem nieprzyjacielskim na wyspę (14 IX) i odparł atak na prawe skrzydło polskie. Uczestniczył w oblężeniu twierdzy aż do jej wydania Francuzom 11 XI 1801 w wyniku podpisanej umowy. W związku z przygotowywaną reorganizacją Legii Naddunajskiej, batalion S-ego 16 XI 1801 został z Elby odwołany i przerzucony do Livorna. S. nie chciał wejść do utworzonej z Legii Naddunajskiej 3. półbrygady polskiej, ani do służby w armii Królestwa Etrurii, 20 IV 1802 otrzymał żądaną dymisję.
Dn. 1 IV 1803 w stopniu szefa batalionu powrócił S. do służby w armii francuskiej z przydziałem do sztabu min. L. A. Berthiera. W r. 1804 wysłano go z misją specjalną do kraju, z której powrócił w r. n. Po rozpoczęciu formowania przez gen. Henryka Wołodkowicza w Norymberdze II Legii Północnej, S. został 18 XI 1806 przedstawiony do umieszczenia w tejże Legii w stopniu szefa batalionu; nominację cesarską uzyskał 12 XII, awansowi na stopień majora przeszkodziło wcielenie II Legii Północnej do I Legii gen. Józefa Zajączka. Po przybyciu do Poznania S. został 7 XII 1806 przez gen. Wincentego Aksamitowskiego, zastępującego nieobecnego gen. Dąbrowskiego, przeznaczony w stopniu podpułkownika na organizatora w Rogoźnie 2. pp Legii Poznańskiej. Od 22 I 1807 uczestniczył jako major w działaniach 1. pp Legii na Pomorzu, 29 I został w Gniewie przez gen. Dąbrowskiego mianowany prezesem sądu wojskowego. Odznaczył się przy zdobyciu Tczewa (23 II), atakując odważnie Bramę Wodną. W stopniu majora przeniesiony został 7 IV do 1 p. jazdy III Legii, z odkomenderowaniem na prezesa Rady Gospodarczej jazdy i artylerii Legii. Uczestniczył w oblężeniu Gdańska (do 24 V). Po bitwie pod Friedlandem (14 VI), w której wziął udział, został 16 VI przesunięty do 11. pp Ks. Warsz. (do niedawna 3. pp III Legii), stacjonującego w Dietrichswalde i Karschau. Stąd 19 V S. z całym pułkiem wyruszył do kraju i 26 VIII dotarł do Poznania. Za udział w kampanii 1807 r. nagrodzony został 6 III 1808 Krzyżem Kawalerskim Virtuti Militari.
Dn. 22 III S. wystąpił na przeglądzie we Wschowie ze stacjonującym tu 2. batalionem 11. pp. W przededniu wojny polsko-austriackiej 19 I 1809 awansował S. na stopień pułkownika, obejmując stanowisko dowódcy 6. pp stacjonującego w Modlinie i Serocku. Kampanię rozpoczął w nocy 25/26 IV, wypierając brawurowym atakiem na czele 2. batalionu swojego pułku batalion wołoski z Radzymina i ścigając go aż pod Nadmę koło Kobyłki. W składzie grupy gen. Michała Sokolnickiego S. odznaczył się ze swym pułkiem w zdobyciu przedmościa pod Ostrówkiem (3 V). Pułk S-ego przyczynił się walnie do opanowania po krótkim oblężeniu szańca przedmostowego pod Sandomierzem (17–18 V), 27 V walczył pod Chwałkami z otaczającym miasto miasto nieprzyjacielem. Dn. 14 VI S. odznaczony został Orderem Kawalerskim Legii Honorowej. Uczestniczył w obronie Sandomierza (15–18 VI), bił się w rejonie Bramy Krakowskiej. Po skończonej kampanii S. z pułkiem stanął w Krakowie. Dn. 23 XI 1809 pułk S-ego umieszczony został w składzie 3. brygady gen. Izydora Krasińskiego (ze sztabem w Warszawie) 2. dywizji gen. Dąbrowskiego, 1 XI przybył do Piotrkowa gorąco witany przez mieszkańców miasta, 19 XII uczestniczył w triumfalnym wejściu oddziałów WP do stolicy; powrócił następnie na zimę do dep. kaliskiego (Piotrków, Wolbórz, Rozprza).
Po podziale Ks. Warsz. 20 III 1810 na cztery okręgi wojskowe, pułk S-ego znalazł się w 2. okręgu komenderowanym przez gen. Dąbrowskiego, pozostając w dep. kaliskim, dowodzonym przez gen. Kazimierza Turno. Od czerwca 1810 do kwietnia 1811 pułk S-ego, stojąc w Warszawie i na Pradze, prowadził roboty fortyfikacyjne na szańcach praskich. W kwietniu 1811 pułk przeszedł do Modlina, gdzie również użyty był przy pracach nad umocnieniami twierdzy. Na przełomie l. 1811 i 1812 pułk S-ego stacjonując w Łowiczu wchodził, obok 3. pp stojącego w Rawie, w skład 1. brygady 2. dywizji. Przed rozpoczęciem kampanii r. 1812 S. ze swym pułkiem stał w Raszynie i okolicy (25 III). Na wyprawę rosyjską wyruszył 9 V spod Modlina w składzie brygady gen. Edwarda Żółtowskiego należącej do 17. Dyw. Piechoty gen. Dąbrowskiego. Z innymi dowódcami jednostek WP S. podpisał 4 VII pod Grodnem za swój pułk akces do Konfederacji Generalnej Polski. W czasie posuwania się oddziałów Wielkiej Armii w kierunku wschodnim, pułk S-ego wraz z 17. Dyw. Piechoty pozostał na terenach między Mińskiem, Nieświeżem i Słuckiem a rejonami Berezyny. Miał on uczestniczyć w zorganizowaniu ochrony Mohylewa i Mińska, w przeprowadzeniu blokady Bobrujska oraz w zapewnieniu łączności z Ks. Warsz. S. pełnił okresowo obowiązki komendanta placu Mińska. Ze swym pułkiem odznaczył się w czasie listopadowej obrony Borysowa i walk o most borysowski (21–22 XI). Odcięty w szańcach przez kolumnę rosyjską zaszedł na tyły nieprzyjaciela i po upozorowaniu natarcia, wycofał się w górę rzeki, a w nocy przeprawił na drugą stronę, aby połączyć się z dywizją. W ostatnim boju nad Berezyną pod Stachowem (28 XI) został ranny, przedostał się do Księstwa i do Sandomierza, gdzie organizował się 6. pp.
Na wniosek ks. Józefa Poniatowskiego, przedstawiony 25 I 1813 Fryderykowi Augustowi, S. 3 II otrzymał nominację na stopień generała brygady, a niebawem na stanowisko dowódcy brygady złożonej z 6. i 12. pp. w dywizji gen. Izydora Krasińskiego. Brygada S-ego skierowana została do Krakowa pod rozkazy ks. Józefa i wraz z nim w składzie czwartej kolumny dowodzonej przez gen. Krasińskiego przedostała się przez ziemie czeskie do Saksonii. Tutaj w czasie reorganizacji wojska dokonanej w Żytawie brygada S-ego została zlikwidowana a 6. pp, a właściwie jego zakład i jeden batalion (drugi pozostał w Zamościu), rozdzielone zostały po innych pułkach. S. objął 15 VIII po gen. Janie Weyssenhoffie dowództwo brygady złożonej z 1. i 16. pp, stanowiących w tym czasie 1. brygadę 26. Dyw. Piechoty gen. Ludwika Kamienieckiego w polskim VIII Korpusie Wielkiej Armii. Brał udział w kampanii jesiennej 1813 r. Odznaczył się w walkach o wieś Penig (6–9 X), a na czele dwóch batalionów 16. pp odpierał szarże kawalerii austriackiej, a następnie pod naporem przeważających sił wroga wycofał się do głównych sił polskich. Pułk stracił ponad 100 ludzi, drugi pułk brygady S-ego – 1. pp – ok. 200 żołnierzy. S. walczył pod Lipskiem (16–18 X), został ranny w bitwie, a 28 X nagrodzony Orderem Oficerskim Legii Honorowej. Z resztkami wojsk polskich przedostał się do Francji.
Leczył się w Paryżu, 1 XII przeznaczony został na dowódcę 1. brygady piechoty, 31 XII – na dowódcę całej piechoty polskiej, 15 III 1814 S. przeszedł do służby francuskiej skierowany do formowania w Tours batalionów rezerwowych. Gen. Wincenty Krasiński, który w dniu abdykacji Napoleona w Fontainebleau (4 IV) objął dowództwo wszystkich oddziałów polskich pozostających w służbie francuskiej, powierzył w tym samym dniu S-emu komendę brygady. Dn. 24 IV brał S. udział w rewii wojska polskiego na polach Saint Denis przed carem Aleksandrem. Dn. 1 V 1814 otrzymał dymisję ze służby francuskiej. Od razu wyruszył do kraju i w poł. lipca 1814 dotarł do Warszawy.
W formowanym wojsku powstającego Król. Pol. S. otrzymał 20 I 1815 stanowisko dowódcy brygady pieszej dywizji gwardii złożonej z dwóch batalionów instrukcyjnych – grenadierów i strzelców pieszych, przemianowanych 1 III t.r. na bataliony wzorowe, a 20 VI 1815 na bataliony gwardii królewskiej. Szybko zyskał uznanie za swą służbę. Dn. 1 XII 1815 otrzymał Order św. Stanisława II kl., 17 X 1816 – Order św. Włodzimierza III kl. Dn. 27 IX 1817 brygada piesza gwardii dowództwa S-ego przekształcona została w 2-batalionowy pułk grenadierów gwardii królewsko-polskiej, komendę nad którym powierzono S-emu (30 IX). Jednakże inspekcja przeprowadzona przez w. ks. Konstantego z początkiem listopada 1817 wykazała kiepski stan pułku S-ego, a zwłaszcza I batalionu. Po ostrych starciach z ks. Konstantym, 17 III 1818 S. przeniesiony został na stanowisko komendanta Modlina. Już jednak 31 I 1820 za brak energii i stanowczości w pełnieniu obowiązku oraz dopuszczenie do znacznych niedopatrzeń został zawieszony w pełnieniu dotychczasowych obowiązków, a 12 II t. r. przeniesiony na tzw. reformę i umieszczony wśród oficerów nie będących w służbie czynnej. Ks. Konstanty pisał o S-m: «był to dobry, uczciwy człowiek, lecz słaby pod względem charakteru, co zmusiło mnie do tego, by pozbawić go dowództwa nad jednostkami, które były mu powierzone» (Józef Mroziński). Wg gen. Ignacego Prądzyńskiego, przyczyną przeniesienia S-ego było spotkanie uwięzionego przez ks. Konstantego w twierdzy modlińskiej ppłk. Józefa Kozłowskiego z żoną Konstancją. S. zamieszkał w Warszawie, początkowo przy ul. Ordynackiej, później – do wybuchu powstania – przy ul. Siennej. Należał do wolnomularstwa narodowego, posiadał IV stopień wtajemniczenia, był członkiem loży «Jedność Słowiańska», aż do jej rozwiązania w r. 1821, z godnością I stuarta – eksperta – rachmistrza Wielkiego Wschodu Narodowego Polski.
W noc 29 XI 1830 S. zamierzał dołączyć do powstańców, dotarł do Placu Saskiego, lecz aresztowany przez gen. Tomasza Siemiątkowskiego, występującego przeciwko powstaniu, otrzymał od niego rozkaz powrotu do swego mieszkania, w którym przebywał do końca walk. S. tłumaczył się, że aresztowany przez gen. Siemiątkowskiego skierowany został do jego kwatery, którą opuścił już po śmierci generała. Dn. 30 XI Rada Administracyjna powierzyła S-emu objęcie komendy nad wojskiem, pozostającym pod rozkazami gen. Ludwika Paca, pełniącego obowiązki naczelnego dowódcy, z przyjęciem urzędu gubernatora Warszawy. Uczestniczył w posiedzeniach Rady Administracyjnej, a następnie Rządu Tymczasowego, przyczynił się do uratowania przed samosądem mieszkańców Warszawy gen. W. Krasińskiego i gen. Zygmunta Kurnatowskiego. Dn. 4 XII na posiedzeniu Rządu Tymczasowego wyznaczony został przez dyktatora Józefa Chłopickiego, pragnącego zapobiec kontaktom S-ego z ugrupowaniami rewolucyjnymi Warszawy, na komendanta twierdzy Zamość w miejsce odwoływanego gen. Józefa Hurtiga. Objął niebawem stanowisko, otrzymując na swojego zastępcę płk. I. Prądzyńskiego, skierowanego do robót inżynierskich przy umacnianiu systemu fortyfikacyjnego twierdzy. Płk Prądzyński, składając naczelnemu wodzowi Michałowi Radziwiłłowi projekt organizacji «małej wojny» na terenach Król. Pol. w wypadku wkroczenia wojsk rosyjskich, wyznaczał S-ego do prowadzenia działań na obszarze między Pilicą i Wisłą. Z kolei w opracowaniu małej wojny przesłanym 2 II 1831 przez Sztab Główny ministrowi wojny gen. Izydorowi Krasińskiemu, S. otrzymał dowództwo wyprawy na Wołyń na czele niewielkiego oddziału wojska, ale już 3 II Rząd Narodowy wyznaczył S-ego ponownie do prowadzenia małej wojny w woj. sandomierskim i krakowskim, 6 II otrzymał S. z rozkazu naczelnego wodza nominację na dowódcę wyprawy za Bug. Ostatecznie S. pozostał w woj. sandomierskim pod rozkazami gen. Stanisława Klickiego, dowódcy siły zbrojnej na lewym brzegu Wisły.
Od 18 II, oddany przez Sztab Główny pod komendę gen. Józefa Dwernickiego, walczył S. z powodzeniem 19 II pod Nową Wsią ze strażą przednią korpusu gen. C. Kreutza. Dn. 2 III Rząd Narodowy mianował S-ego dowódcą militarnym woj. sandomierskiego. S. zajął się uzupełnianiem oddziałów wchodzących w skład swego korpusu i rozciągnął nimi łańcuch posterunków wzdłuż Wisły. Po zwycięskiej ofensywie wojsk polskich wzdłuż szosy brzeskiej, S. otrzymał 5 IV rozkaz Sztabu Głównego, aby przeprawić się na prawy brzeg Wisły i podjąć działania przeciwko nieprzyjacielowi. Dokonał tego dopiero 14 IV z zamiarem wsparcia działań gen. Dwernickiego poprzez związanie znajdujących się na terenach woj. lubelskiego sił rosyjskich gen. Kreutza. Wyprawa skazana była z góry na niepowodzenie. Korpus S-ego składał się wyłącznie z młodych żołnierzy. S. nie dysponował przy tym rozpoznaniem sił przeciwnika, a ponadto nie mógł liczyć na współdziałanie z żadnym większym oddziałem polskim. Dn. 16 IV jazda S-ego zaatakowała pod Radawczykiem przednią straż Kreutza, a następnie ze współdziałającym batalionem piechoty wycofała się do Bełżyc i dołączyła do głównych sił S-ego. Przeświadczony o liczebnej równowadze sił, przyjął S. bitwę z Kreutzem w następnym dniu pod Wronowem. Skończyła się ona porażką korpusu S-ego, który nie ścigany, wycofał się do Kazimierza. Tutaj S. 18 IV, zwlekając z dokonaniem szybkiej przeprawy przez Wisłę a jedynie przyjmując nierówną walkę, poniósł jeszcze większą klęskę, tracąc w niektórych oddziałach połowę żołnierzy. Z resztkami piechoty i artylerii wycofał się pod Gołąb i 19 IV przeprawił się na lewy brzeg Wisły. Dn. 22 IV S. odwołany został ze stanowiska dowódcy korpusu, pozostał nadal przy obowiązkach dowódcy militarnego woj. sandomierskiego w dyspozycji Komisji Rządowej Wojny.
Dn. 5 VI S. objął stanowisko dowódcy 5. Dyw. Piechoty. W czerwcowych działaniach przeciwko korpusowi gen. Kreutza, odbywającego marsz flankowy z Lubelskiego na Podlasie, i gen. T. Rüdigera, będącego w Lubelskiem, dywizja S-ego otrzymała rozkaz posuwania się po szosie podlaskiej i rozesłania oddziałów zwiadowczych ku Siedlcom i Suchej. Nie doszło do współdziałania dywizji S-ego z grupą gen. Macieja Rybińskiego, operującego również na kierunku siedleckim, z powodu paniki w polskim Sztabie Głównym na skutek fałszywej wieści o przeprawie Rosjan pod Serockiem. W 1. poł. sierpnia S. ze swoją dywizją zgodnie z ustaleniami Rady 27 VII uczestniczył w koncentracji wojsk polskich nad Bzurą. Na posiedzeniu Rady S. jako pierwszy wystąpił z oskarżeniem Naczelnego Wodza gen. Jana Skrzyneckiego, dokonał tego jednak w sposób mało precyzyjny i niezrozumiały dla zebranych. W czasie spotkania delegacji Izb Sejmowych w dn. 10 VIII z wyższymi oficerami WP w kwaterze Głównej pod Bolimowem, S. wystąpił ponownie z krytyką bezczynności Skrzyneckiego, domagając się dokonania zmiany na stanowisku naczelnego wodza. Dn. 14 VIII dywizja S-ego weszła w skład II korpusu dowodzonego przez gen. Girolama Ramorino. W czasie odwrotu armii polskiej w kierunku Warszawy oddziały dywizji S-ego starły się 15 VIII z nieprzyjacielem pod Szymanowem, 17 VIII rozpoznanie, przeprowadzone przez m.in. 3. pp liniowej z 1. brygady dywizji S-ego dowództwa płk. Augusta Le Gallois i pod jego komendą, zakończyło się niemal doszczętnym rozbiciem pułku. Na posiedzeniu Rady Wojennej 19 VIII S. opowiedział się za dobrowolnym opuszczeniem Warszawy i ruszeniem z armią na Litwę. Plan ten nie zyskał poparcia innych generałów, z wyjątkiem gen. Henryka Dembińskiego. Dn. 23 VIII dywizja S-ego z całym II korpusem opuściła Warszawę, udając się na prawy brzeg Wisły z zadaniem rozbicia znajdujących się tam korpusów E. Gołowina i G. Rosena. S. uczestniczył w zwycięskiej bitwie pod Międzyrzecem–Rogoźnicą (29 VIII) z cofającymi się wojskami rosyjskimi. Z korpusem gen. Ramorina przekroczył granicę austriacką pod Borowem w nocy z 16 na 17 IX. Dn. 18 IX dywizja S-ego złożyła broń i rozmieszczona została w Kolbuszowej i Nisku, on sam z innymi generałami II korpusu stanął w Sieniawie.
S. wyjechał do Francji, w styczniu 1832 przybył do Paryża, skąd przeniósł się do Besançon. Przyjęty został do miejscowej Rady Polaków, 18 IV 1832 wszedł w skład tzw. Rady Generalskiej, zwanej też Delegacją, składającej się z wyższych wojskowych i reprezentującej wobec rządu francuskiego interesy emigracji. Później został członkiem Komitetu Narodowego Polski i Ziem Zabranych, utworzonego 29 VIII 1832 w Paryżu z gen. Dwernickim jako prezesem (27 X 1832 na posiedzeniu Komitetu zmieniono jego nazwę na Komitet Narodowy Emigracji Polskiej). S. podpisywał w r. 1833 odezwy tego Komitetu do Polaków we Francji („Pielgrzym Pol.” 1833 nr 6 s. 62, nr 17/18 s. 68). Występował przeciw zaciąganiu się Polaków do francuskiej Legii Cudzoziemskiej oraz do polskiego legionu gen. Józefa Bema w Portugalii. Od lipca 1833 S. zaplątał się w konflikt w zakładzie Bergerac, opowiadając się za jego komendantem płk. Władysławem Podczaskim (swoim podkomendnym w 5. Dyw. Piechoty w r. 1831) w jego sporze ze współtowarzyszami. Zakończyło się to porażką S-ego i demonstracyjnym opuszczeniem Komitetu (24 II 1834). S. mimo próśb emigrantów do Komitetu już nie powrócił. Usunął się z życia publicznego i zamieszkał w Pont-Audemer (dep. Eure), następnie w Valognes w pobliskim dep. Manche, gdzie bez powodzenia starał się o stanowisko dzierżawcy; w lutym 1838 przybył z powrotem do Pont-Audemer, a w końcu do Paryża. W grudniu 1840 uczestniczył w uroczystościach żałobnych związanych ze sprowadzeniem prochów Napoleona do Francji, 15 XII t.r. maszerował w orszaku żałobnym z polskimi żołnierzami napoleońskimi.
W r. 1841 za namową brata Sabina podjął starania o powrót do kraju. W r. 1844 wszedł w skład Dyrekcji Tow. Fundatorów Trzeciego Maja i opracował okólnik dla członków stowarzyszenia (Paryż 8 IX 1844). Mieszkał w Neuilly w złym stanie zdrowia i trudnych warunkach materialnych. Dn. 8 VI 1849 niedołężny, samotny i bez środków do życia, wystąpił z prośbą do Anny Adamowej Czartoryskiej, przewodniczącej Tow. Dobroczynności Dam Polskich, o przyznanie zasiłku, lecz odpowiedzi już się nie doczekał. Zmarł 12 VI 1849 na cholerę w Neuilly i pochowany został na miejscowym cmentarzu. W r. 1857 szczątki przeniesiono na cmentarz Montmartre, do wspólnego grobu polskiego.
Część spuścizny rękopiśmiennej S-ego, fragmenty wspomnień, pisma wojskowe, poematy i wiersze oraz listy znajdują się w Bibliotece Polskiej w Paryżu.
W małżeństwie z Elżbietą z Dietrichów (zm. 16 II 1868 w majątku Mzurki w pow. piotrkowskim, pochowaną na cmentarzu paraf. w Parznie) miał S. dwie córki: Wandę, żonę Józefa Chrostowskiego, sędziego Sądu Kryminalnego w Kielcach, i Helenę (zm. w młodości w r. 1834) oraz trzech synów, z których Napoleon i Władysław byli oficerami WP. We Francji S. związał się z Marie Christine Hilbert, miał z nią dwie córki i synów: Leona, który służył w wojsku belgijskim i w r. 1852 wyjechał do Ameryki, i Władysława Juliana, w l. 1854–6 ucznia szkoły przygotowawczej polskiej. Córka Paulina Julianna była chrześniaczką, a później metresą gen. Kazimierza Skarżyńskiego.
Syn Napoleon (ur. w Krakowie 1809 – zm. 1883), kształcił się w Liceum Krzemienieckim, w marcu 1825 wstąpił do 4. p. strzelców konnych armii Król. Pol., ukończył Szkołę Podchorążych Jazdy i w lipcu 1829 otrzymał stopień podporucznika w p. strzelców konnych gwardii (psk). Z pułkiem tym przemianowanym na 5. psk uczestniczył w powstaniu listopadowym, odznaczył się w wielu bitwach i potyczkach, awansował na porucznika, otrzymał Krzyż Złoty Virtuti Militari. Z armią gen. Rybińskiego przeszedł do Prus, a następnie powrócił do Królestwa. Od r. 1839 był komisarzem ekonomicznym Wydz. Dóbr i Lasów Rządowych w Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu z tytułem sekretarza gubernialnego. W r. 1869 przeszedł na emeryturę, zmarł w swoim mająteczku pod Piotrkowem. Był dwukrotnie żonaty. Pozostawił „Pamiętnik Napoleona Sierawskiego, oficera konnego pułku gwardii za czasów w. ks. Konstantego”, wydany przez Stanisława Smolkę (Lw. 1907).
Portret rysunkowy przez Józefa Kurowskiego, odbity w litografii przez Villaina, w: Straszewicz J., Les Polonais et les Polonaises de la révolution du 29 novembre 1830, Paris 1832; – Enc. Wojsk., VII; Łoza, Legia Honorowa; Sarrut G., Biographies polonaises extraites de la Biographie des hommes du jour, Paris 1836 s. 66–9; Six G., Dictionnaire biographique des généraux et amiraux français de la Révolution et de l’Empire (1792–1814), Paris 1934 II; Małachowski-Łempicki, Wykaz pol. lóż wolnomularskich; Inskrypcje grobów polskich na cmentarzach w Paryżu, Montmartre – Saint Vincent – Batignolles, W. 1986 s. 44; Lewak–Więckowska, Zbiory B. Rap. Katalog; – Askenazy S., Napoleon a Polska, W.–Kr. 1919 III; Bielecki R., Zarys rozproszenia Wielkiej Emigracji we Francji 1831–1837, W.–Ł. 1986; Callier E., Bitwy i potyczki stoczone przez wojsko polskie w roku 1831, P. 1887; Dutkiewicz J., Parę szczegółów do historii Nocy Listopadowej, „Przegl. Hist.-Wojsk.” T. 9: 1937 s. 451–2; Gadon, Emigracja pol., I–III; Gembarzewski B., Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831, W. 1925 s. 54; tenże, Wojsko Pol. 1807–14; tenże, Wojsko Pol. 1815–30; Giergielewicz J., Zarys historii korpusu inżynierów w epoce Stanisława Augusta, W. 1933; Hass, Sekta farmazonii warsz.; Herbst S., Zachwatowicz J., Twierdza Zamość, W. 1936 s. 193; Kosim A., Stolarski R., Car, honor, ojczyzna…, W. 1991 s. 20, 24 (błędne informacje na temat dowództwa S-ego w r. 1817/18); Krokowski H., Wojsko polskie na Pomorzu zachodnim i Krajnie w r. 1807, W. 1990; Kukiel M., Dzieje oręża polskiego w epoce napoleońskiej 1795–1815, P. 1912; tenże, Próby powstańcze po trzecim rozbiorze 1795–1797, Kr. –W. 1912; tenże, Wojna 1812 roku, Kr. 1937 II: Łukasiewicz M., Armia Księcia Józefa 1813, W. 1986; Meloch M., Warszawa w pierwszych dniach powstania listopadowego, w: Studia z dziejów Warszawy 1830–1831, W. 1937; Pachoński J., Generał Jan Henryk Dąbrowski 1755–1818, W. 1981; tenże, Legiony Polskie 1794–1807. Prawda i legenda, W. 1976–9 II–IV; tenże, Polacy na Elbie w latach 1801–1802, w: Prace Nauk. Uniw. Śląskiego, Nr 29: Prace Hist., [T.] 3: 1972 s. 80, 84–5, 87–8, 90; Pawłowski B., Historia wojny polsko-austriackiej 1809 roku, W. 1935; Przewodnik po polach bitew wojny polsko-rosyjskiej 1830–1831 r., Pod red. O. Laskowskiego, W. 1931 s. 69–70, 130–2; Rys historyczny kampanii odbytej w roku 1809 w Księstwie Warszawskim pod dowództwem księcia Józefa Poniatowskiego, Kr. 1889 s. 154; Skałkowski A. M., O cześć imienia polskiego, Lw.–W. 1908; Sokolnicki M., Generał Michał Sokolnicki 1760–1815, Kr. W. 1912; Staszewski J., Wojsko polskie na Pomorzu w r. 1807, Gd. 1958; tenże, Źródła wojskowe do dziejów Pomorza w czasach Księstwa Warszawskiego, cz. 1: Zajęcie Pomorza 1806/7, Tor. 1933; Śladkowski W., Ostatni bastion powstania listopadowego, w: Zamość – z przeszłości twierdzy i miasta, L. 1980 s. 166–9; Tarczyński M., Franciszek Żymirski, generał zapomniany, W. 1988 s. 108–9 (błędne daty rozkazów dziennych ks. Konstantego); tenże, Generalicja powstania listopadowego, W. 1980; Wencel-Kalembkowa U., Działalność gen. Józefa Dwernickiego na emigracji w latach 1832–1848, W.–P. 1978; Zwierkowski W., Rys powstania, walki i działań Polaków 1830–1831 roku, W. 1973; – Arch. Wybickiego, I–II; Barzykowski, Hist. powstania; Dembowski L., Moje wspomnienia, Pet. 1898 II 39; Golejewski H., Pamiętnik, Kr. 1971; Korespondencja księcia Józefa Poniatowskiego z Francją, P. 1923–9 II–V; Krosnowski, Almanach hist., 1837–8, 1847; Lelewel P., Pamiętniki i diariusz domu naszego, Wr. 1966; Mierosławski L., Powstanie narodu polskiego w roku 1830 i 1831, Paryż 1846 II 109–24; Mroziński L., Dzieła wszystkie, Wr. 1987 II; Niemcewicz J. U., Pamiętniki, P. 1871 s. 216, 366; Pawłowski B., Dziennik historyczny i korespondencja polowa generała Michała Sokolnickiego, Kr. 1932; Potrykowski J. A., Tułactwo Polaków we Francji, Kr. 1974 I–II; [Prądzyński I.], Pamiętniki generała…, Kr. 1909 I–IV; Protokóły posiedzeń Rady Administracyjnej, Wydziału Wykonawczego tejże Rady i Rządu Tymczasowego w Warszawie od 30 listopada do 5 grudnia 1830 roku, „Roczn. Tow. Hist.-Liter. w Paryżu” 1870–72 s. 429–30, 446, 453; Rozkazy dzienne Naczelnego Wodza 1815–1831, [W.]; Rocznik Urzędowy […] Król. Pol., W. 1853 (dot. syna Napoleona); Roczniki Wojskowe Król. Pol. 1817–1830, [W.]; [Sokolnicki M.], Alfonce A., Journal historique des opérations militaires de la 7e division de cavalerie légère polonaise…, Paris 1814 s. 45; [Tański K.], Piętnaście lat w Legionach. Pamiętnik jenerała b. wojsk polskich, W. 1905 s. 18, 116; [Wybranowski R.], Pamiętniki jenerała…, Lw. 1882 s. 232, 242, 244, 258, 294; Źródła do dziejów wojny polsko-rosyjskiej 1830–1831 r., W. 1930–5 I–IV; „Gaz. Koresp. Warsz. i Zagran.” 1814 nr 58 (dod.); „Gaz. Warsz.” 1815 nr 98, 103; „Przew. Warsz.” R. 2: 1827 s. 58, 107; – AGAD: Arch. Król. Pol., rkp. 178 s. 19, KRW sygn. 62 s. 23, sygn. 69c s. 17–18, sygn. 358 s. 154–162; B. Czart.: rkp. 5453, 5467, 5478 t. 1 s. 268, Ew. 1600, Teki Emigrantów; B. PAN w Kr.: Teki Staszewskiego rkp. 8743 s. 59, 132, rkp. 8782 s. 31, rkp. 8796 s. 100; B. Pol. w Paryżu: rkp. 532 (papiery S-ego); – Mater. Red. PSB; – Łoza S., Virtuti Militari 1792–1819, W. 1953 (mszp. w posiadaniu Zbigniewa Zacharewicza w Kr.); Pachoński J., Słownik biograficzny oficerów Legionów Polskich 1797–1807 (mszp. w posiadaniu rodziny); – Kartoteka oficerów WP 1815–1831 Zbigniewa Zacharewicza w Kr.
Zbigniew Zacharewicz