Kotas Jan (1878–1954), nauczyciel, działacz oświatowy i społeczny na Śląsku Cieszyńskim. Ur. 15 VII w Cieszynie, był synem Pawła, chałupnika «na Brandysie», i Anny ze Śniegoniów. W r. 1898 ukończył w Cieszynie niemieckie seminarium nauczycielskie. W tym czasie należał do tajnego towarzystwa studenckiego «Jedność», którego przez pewien czas był przewodniczącym. Jako młody nauczyciel przyczynił się do założenia stowarzyszenia oświatowego o takiej samej nazwie, które na przełomie wieku działało w powiecie frysztackim. Pozostawił też jedyną obszerniejszą wiadomość o owej drugiej «Jedności», ogłaszając w r. 1909 w „Przewodniku Oświatowym” Tow. Szkoły Ludowej (T. 9: 1909 nr 6 s. 272–5) Wspomnienie o „Jedności”. Pracował jako nauczyciel w pow. frysztackim, zrazu w szkołach ludowych w Pudlowie i Dąbrowie, potem w szkole wydziałowej w Dąbrowie. W l. 1910–2 był kierownikiem założonej przez TSL szkoły ludowej w Jaworzu Średnim (pow. Bielsko), po czym powrócił do szkoły wydziałowej w Dąbrowie. Już w r. 1901 wszedł do zarządu głównego Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego na Śląsku, przez kilka lat był jego sekretarzem, potem przedstawicielem kółka frysztackiego. Kiedy «Jedność» połączyła się z Macierzą Szkolną, K. należał do zarządów jej kół (Gruszów, Orłowa.)
Członek grupy radykałów frysztackich (friedlowców), był jednym z wybitniejszych działaczy powstałego w r. 1906 na Śląsku Cieszyńskim Polskiego Stronnictwa Ludowego, a do r. 1920 działał w Polskim Zjednoczeniu Narodowym (PZN), zbliżonym do Narodowej Demokracji. Z ramienia PZN K. został członkiem Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego i pracował przez pewien czas w Komisji Szkolnej Rady. W Dąbrowie zastał go przewrót 1918 r., po którym przeniósł się na stałe do Polski i ożenił się z Niemką, wdową po cieszyńskim drukarzu Machaczku. Zmienił również zawód i przystąpił do jednej z węglowych spółek handlowych w Katowicach. Jesienią 1938 r. po zajęciu Zaolzia przez władze polskie, zamianowano go komisarycznym burmistrzem w Orłowej (pow. frysztacki). W r. 1939, po wybuchu wojny, został aresztowany przez Niemców w Cieszynie, ale żona spowodowała jego zwolnienie. Lata okupacji spędził w Krakowie. W r. 1945 przeniósł się do Cieszyna, a następnie ok. r. 1950 do Cieszyna Czeskiego, gdzie zmarł 9 V 1954 r.
Dąbrowski W., Kwestia cieszyńska. Zbiór dokumentów… 1918–1920, Kat. 1923 s. 6; Stalzer F., Schlesischer Schul- und Lehrer-Schematismus, Jägerndorf 1906; toż, z. r. 1912; Szczurek J., Z wielkich dni Śląska Cieszyńskiego, Cieszyn 1932 III 13–4; Wspomnienia Cieszyniaków, Zebrał i Oprac. L. Brożek, W. 1964; – Roczniki czasopism cieszyńskich: „Głosu Ludu Śląskiego”, „Miesięcznika Pedagogicznego”; – 10 listów K-a z lat 1901–1911 w sprawach „Jedności” do Kazimiery Królikowskiej we Lwowie; Relacje pamiętnikarskie Pawła Bobka i Jana Żebroka, (rkp.); – Informacje Adama Kubali i Jana Wilczka.
Ludwik Brożek