Morawiński Jan (1907–1949), historyk sztuki, muzeolog. Ur. 6 II we wsi Moczydłów (dawny pow. Piaseczno) w zubożałej, zaściankowej rodzinie szlacheckiej, był najmłodszym z sześciorga dzieci Piotra, rolnika, i Franciszki z Łuczaków. Utrzymując się z korepetycji i statystowania w teatrach warszawskich, M. ukończył Gimnazjum Wojciecha Górskiego w Warszawie. Następnie studiował na Wydziale Teologicznym Uniw. Warsz., prowadząc równocześnie studia historii sztuki pod kierunkiem prof. Zygmunta Batowskiego. W związku z rozwijającą się gruźlicą został w czasie studiów wysłany na wielomiesięczną kurację do Meranu we Włoszech. Tytuł magistra uzyskał w r. 1931. W l. 1930–8 pełnił zawodową służbę wojskową w Kurii Polowej WP jako kapelan I p. szwoleżerów. W sierpniu 1938 porzucił stan duchowny. W tym okresie pracował w Polskim Radio, prowadząc cykl audycji dla Polaków za granicą, oraz odbył podróż do ośrodków polonijnych w Stanach Zjednoczonych, wygłaszając liczne odczyty. Pracował również naukowo w dziedzinie historii sztuki. Opublikował monografię Romański kościół św. Idziego w Inowłodziu (W. 1938) oraz napisał kilka prac, m. in. o katakumbach rzymskich, które w rękopisie uległy spaleniu w r. 1944. W czerwcu 1939 rozpoczął pracę w Muzeum Narodowym w Warszawie.
Po wybuchu wojny w pierwszych dniach września 1939 M. został komendantem obrony przeciwlotniczej Muzeum i członkiem drużyny ratowniczej Społecznego Pogotowia Technicznego Obywateli m. st. Warszawy, której zadaniem było odkopywanie ludzi ze zburzonych domów i zabezpieczanie zabytków i dzieł sztuki. Za ratowanie w czasie silnego obstrzału zbiorów Zamku Królewskiego i innych kolekcji odznaczony został przez gen. Juliusza Rómmla Krzyżem Virtuti Militari. W grudniu 1939 został wraz z Zygmuntem Miechowskim przyłapany na fotografowaniu akcji demolowania Zamku przez hitlerowców. Aresztowany i uwięziony, został po kilku tygodniach uwolniony dzięki interwencjom Stanisława Lorentza i Zarządu Miejskiego. W okresie okupacji pracował nadal w Muzeum Narodowym na stanowisku kierownika działu magazynów, a od r. 1940 opiekował się wraz z Marią Bernhardt zbiorami w Wilanowie i Natolinie. Z myślą o przyszłych pracach rewindykacyjnych opracowywał wykazy poloników wywiezionych przez Niemców i znajdujących się w zbiorach niemieckich. Wraz z Z. Miechowskim przeprowadził inwentaryzację dzwonów kościelnych wywożonych przez Niemców. Po aresztowaniu kierownika Muzeum Dawnej Warszawy Antoniego Wieczorkiewicza w r. 1941 M. kierował pracami tego Muzeum. W piwnicach lokalu tej placówki – kamienicy Baryczków na Rynku Starego Miasta – urządził skład broni będący w dyspozycji oddziałów Armii Krajowej (AK). Po upadku powstania w jesieni 1944 M. brał udział w akcji zabezpieczania zbiorów Muzeum Narodowego i w czasie dojazdu do Muzeum w grudniu 1944 został ranny.
Po utworzeniu w Wilanowie Oddziału Muzeum Narodowego w maju 1945 M. został jego kustoszem i kierownikiem. W początkach 1946 r. został wysłany przez Min. Kultury i Sztuki do Berlina dla prowadzenia akcji rewindykacyjnej mienia kulturalnego. Dzięki staraniom M-ego odzyskano zbiory archiwalne z Gdańska, Elbląga, Płocka, Włocławka, Torunia i innych miast północnej Polski, rewindykowano z Hamburga kilkaset dzwonów z kościołów polskich oraz fragmenty zniszczonych pomników, m. in. pomnika Mickiewicza w Krakowie. Wiosną 1946, nie zaprzestając działalności rewindykacyjnej, objął stanowisko sekretarza Polskiej Misji Wojskowej w Berlinie. Od czerwca 1948 do maja 1949 był w stopniu podpułkownika szefem Polskiej Misji Wojskowej w Baden-Baden. Następnie po krótkim pobycie w Polsce w październiku 1949 objął stanowisko radcy do spraw kultury i sztuki Ambasady Polskiej w Rzymie ze specjalną misją stworzenia w stolicy Włoch Polskiego Instytutu Naukowego. Zmarł nagle w Warszawie 13 XII 1949 w czasie krótkiego pobytu w Polsce. Pochowany został na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie. Pozostawił w maszynopisie cenną pracę o Wilanowie, tłumaczenie pracy G. Vasariego „Żywoty najsłynniejszych artystów” oraz opracowaną do druku „Estetykę miasta stołecznego Warszawy” A. Magiera, wydaną już pośmiertnie w r. 1963 w innym opracowaniu, z wstępem M-ego.
Ożeniony był (od r. 1943) z Marią z Radomyskich 2. v. Brzezicką. Miał córkę Agnieszkę, historyczkę sztuki.
Fot. M-ego w materiałach Red. PSB; – Lorentz S., Muzeum Narodowe w Warszawie w latach 1939–1954, Roczn. Muz. Narod. w W., W. 1957 II 13, 17, 18, 22, 26, 30, 31, 57, 83; Rewski Z., J. Morawiński (1907–1949), „Biul. Hist. Sztuki” R. 13: 1951 nr 4; Sokołowska A., Dzieje kolekcjonerstwa varsavianów i powstanie Muzeum Dawnej Warszawy, w: Muzeum Historyczne m. st. Warszawy, W. 1973 s. 38; Walka o dobra kultury. Warszawa 1939–1945, W. 1970 I–II; – Cywilna obrona Warszawy we wrześniu 1939 r., W. 1965; Gebethner S., Wspomnienia z okupacji, Roczn. Muz. Narod. w W., W. 1967 XI 230, 233–5, 240–2, 244; Kozakiewicz S., Wspomnienia z okresu wojny, okupacji i pierwszych miesięcy (1939–1945), tamże, s. 280, 284; Wspomnienia o Muzeum Narodowym, tamże, W. 1965 IX 346, 351, 355, 357, 358, 359, 361, 363, 365, 367–72, 374, 380; – Muz. Narod. w W.: Teczka akt personalnych; – Materiały i informacje Marii Brzezickiej.
Stanisław Konarski