INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Jan Siwiec  

 
 
1829-12-23 - 1865-10-10
Biogram został opublikowany w latach 1996-1997 w XXXVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Siwiec Jan (1829–1865), działacz chłopski, poseł do Sejmu Krajowego we Lwowie. Ur. 23 XII we wsi Las w Żywieckiem, w zamożnej rodzinie chłopskiej, był synem Michała i Katarzyny Błasak.

S. uczył się najpierw w szkole trywialnej, a potem obwodowej i w gimnazjum w Żywcu. W r. 1848 zapisał się na filozofię na Uniw. Lwow., ale wobec wybuchu Wiosny Ludów wrócił na wieś. Tu zaangażował się w tzw. procesy serwitutowe i uzyskiwał korzystne dla chłopów wyroki. W odwecie został za sprawą właścicieli ziemskich wcielony do wojska austriackiego, w którym służył 10 lat. W czasie służby wojskowej S. nauczył się języka niemieckiego. Brał udział w wojnie austriacko-włoskiej w r. 1859; dosłużył się stopnia feldfebla (sierżanta). Po wyjściu z wojska pracował jako urzędnik (diurnista) w urzędzie powiatowym w Ślemieniu, następnie w Makowie Podhalańskim, potem w kancelarii adwokackiej Lemberga w Bielsku i tamtejszym urzędzie powiatowym.

S. nadal bronił interesów chłopskich przed wyzyskiem mandatariuszy dworskich i w sporach z przedstawicielami obszarów dworskich. Zyskał duży autorytet wśród ludności wiejskiej swojej gminy i okolic. Podczas pracy zawodowej zbierał S. materiały do broszury, którą wydał w Cieszynie w r. 1861 pt. Dem Kaiserstaate Österreich gewidmet von einem seinem Bewohner. Z punktu widzenia interesów chłopskich rozpatrywał tu problemy polityczne i gospodarcze Austrii, postulując powołanie parlamentu, tworzenie szkół ludowych, zmiany w kodeksie karnym i uregulowanie serwitutów. W kwietniu 1861 odbyły się w Galicji wybory do I Sejmu Krajowego, od którego chłopi oczekiwali, że załatwi nieuregulowane sprawy serwitutowe. Wybierano więc przede wszystkim chłopów, których weszło wówczas do sejmu 39, wśród nich również S., wybrany bezwzględną większością głosów z gmin powiatu żywieckiego i milowskiego.

Po otwarciu Sejmu we Lwowie (15 IV 1861) komisja sejmowa sprawdzająca wybory zakwestionowała mandat S-a, zarzucając mu, że nie posiadał on gruntu w rodzinnej wsi. W sprawie tej, bardzo zawikłanej, powołano specjalną komisję, była też ona kilkakrotnie rozpatrywana na forum sejmowym, gdzie S-a bronił poseł ruski Jan Borysikiewicz, a przeciw niemu występowali Mikołaj Zyblikiewicz i Adam Potocki. Ponieważ własność gruntu S-a nie została wpisana do akt, w styczniu 1863 S. został pozbawiony mandatu. Przedtem jednak, należąc do sekcji II, brał udział w pracach Sejmu i kilkakrotnie przemawiał w obronie interesów chłopskich. Występował m.in. z wnioskiem o utworzenie sądów polubownych przysięgłych dla rozstrzygnięcia spraw serwitutowych i w dyskusjach bronił ważności chłopskich mandatów poselskich; opowiedział się także za wysłaniem posłów Sejmu Krajowego do Rady Państwa. Posłom ziemiańskim zarzucał wrogość wobec chłopów. Zdecydowane wystąpienia S-a uczyniły zeń jakby przywódcę grona posłów chłopskich w Sejmie Krajowym. Po pozbawieniu S-a mandatu poselskiego, wrócił on do Lasu, a następnie przeniósł się do Bielska. W dalszym ciągu zajmował się obroną praw chłopskich. S. zmarł w nie znanych bliżej okolicznościach 10 X 1865 w Bielsku, pochowany został na cmentarzu w Kamienicy (obecnie część Bielska). Na temat jego śmierci istnieje też wersja, że popełnił samobójstwo (np. S. Suchonek), lub że został skrytobójczo zamordowany („Słownik biograficzny Żywiecczyzny”).

S. rodziny nie założył.

 

Słownik biograficzny działaczy ruchu ludowego, W. 1989 (fot.); Słownik biograficzny Żywiecczyzny, Żywiec 1995 I (fot., bibliogr.); – Dunin-Wąsowicz K., Dzieje Stronnictwa Ludowego w Galicji, W. 1957; Historia chłopów polskich, W. 1972 II; Kravec M. M., Seljanskij ruch u schidnij Galičini v 50.–80. rokach XIX v., „Z istoriï Ukraïns’koj RSR” (Kiïv) 1962 nr 6–7 s. 57–81; Putek J., Miłościwe pany i krnąbrne chłopy włościany, W. 1969; tenże, Pierwsze występy polityczne włościaństwa polskiego, Kr. 1934; Suchonek S., Poseł Jan Siwiec, w: Studia z dziejów kultury polskiej, W. 1949 s. 539–62; – Grodziski S., Sejm Krajowy galicyjski 1861–1914, W. 1993 I–II; Sprawozdania sejmu galicyjskiego z l. 1861–63; Wielogłowski W., Wiadomość o sejmie galicyjskim, Kr. 1861.

Krzysztof Dunin-Wąsowicz

 

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Adam Bernard Mickiewicz

1798-12-24 - 1855-11-26
poeta
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Jan Ryszard Okniński

1848 - 1925-10-07
malarz
 
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.