Sobczyk Jan (1893–1943), marianin, pedagog, przełożony prowinicji polskiej. Ur. 17 VI w Sójkach w pow. kutnowskim, był synem Andrzeja, robotnika cukrowni, i Marianny z Wójtkowskich.
S. w l. 1907–10 uczęszczał do Szkoły Handlowej w Kutnie, a następnie od r. 1910 uczył się w prywatnej Szkole Komercyjnej Edwarda Rontalera w Warszawie, gdzie w r. 1912 otrzymał świadectwo dojrzałości. Przez r.n. pracował jako korepetytor u rodzin Białłozorów i Kozakowskich w Hrynkiszkach na Litwie. W r. 1913 zapisał się na politechn. lwow., ale już po paru tygodniach, w listopadzie t.r. udał się do Fryburga w Szwajcarii, w celu podjęcia studiów filozoficznych na tamtejszym katolickim uniwersytecie. Poznał tu odnowiciela i generała zgromadzenia marianów ks. Jerzego Matulewicza i pod jego wpływem zdecydował się wstąpić do tego zgromadzenia. W l. 1914–18 studiował teologię w Wyższym Seminarium Duchownym w Warszawie, gdzie 27 I 1918 otrzymał święcenia kapłańskie. Jednocześnie w l. 1917–18 odbył nowicjat w domu Księży Marianów na Bielanach warszawskich. Pierwsze śluby zakonne złożył 29 VI 1918. Począwszy od września t.r. niemal przez całe życie S. pracował w kolegium bielańskim, pełniąc głównie funkcje naczelnego wychowawcy i dyrektora konwiktu. Uczył też m.in. religii. Odznaczał się darem wymowy i był zapraszany także do innych ośrodków młodzieżowych z konferencjami i rekolekcjami.
Dn. 2 VII 1920 wydelegowano S-a, aby objął dawny klasztor Marianów w Raśnie na Polesiu. W jego murach zastał «Ognisko dla Sierot» prowadzone przez Radę Opiekuńczą. Wszedł do grona wychowawczego, a gdy zbliżała się ofensywa sowiecka, został jedynym opiekunem dzieci. Po ustaniu działań wojennych, gdy dzieciom zaczął zagrażać głód i zimno, 17 XII 1920 przewiózł je do Torunia. W r. 1932 otrzymał urlop od zajęć wychowawczych, który wykorzystał na pogłębienie studiów teologicznych na Papieskim Uniwersytecie «Angelicum» w Rzymie. Zakończył je w r. 1935 licencjatem. W czasie studiów przez siedem miesięcy zastępował radnego generalnego. W r. 1935 został mianowany odpowiedzialnym za wychowanie i wykształcenie młodzieży zakonnej w polskiej prowincji: prefektem studiów i dyrektorem juwenatu. Ale już w r.n. powrócił do kolegium bielańskiego jako rektor. W l. 1930–2 i 1936–9 był radnym prow. polskiej marianów. Dn. 23 VII 1939 kapituła generalna w Rzymie (brał w niej udział) wybrała go na prowincjała.
S. opiekował się mariańską prasą szkolną i często publikował w „Ogniwach” (1924–30), „Rocznikach Uczniowskiej Rzeczypospolitej Bielańskiej” (1924–7) i „Wiadomościach Bielańskich” (1931–2). W artykułach: Śp. ks. arcybp J. Matulewicz („Pro Christo” R. 3: 1927 s. 171–82, 248–61, 334–49, 428–33, 483–98, 569–80, toż pośmiertnie w „Collectanea Mariana” 1959) i W dziesiątą rocznicę („Pro Christo” R. 13: 1937) zamieścił elementy autobiograficzne.
Po wybuchu drugiej wojny światowej i zajęciu Warszawy przez Niemców, S. był 16 X 1939 aresztowany w gronie sześciu marianów i więziony na Pawiaku; zwolniony został 28 X. W czasie okupacji niemieckiej, mimo zajęcia budynku szkolnego dla wojska, usiłował prowadzić nauczanie w dawnej formie, oddając na potrzeby młodzieży klasztor bielański. Gdy nie uzyskał zgody władz okupacyjnych, utworzył na własne nazwisko szkołę powszechną: Prywatne Kursy Przygotowawcze do Szkół II Stopnia (wrzesień 1940 – czerwiec 1942) i Szkołę Drogową (wrzesień 1941–1944). S. utrzymywał więź duszpasterską z byłymi wychowankami i pomagał im materialnie. Kierował też akcją charytatywną. Zmarł nagle 3 XII 1943 w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Mariańskim w Wawrzyszewie.
Fot. w Arch. Marianów Prow. Pol. (AMPP) w W.; – Jacewicz–Woś, Martyrologium duchowieństwa, V.; – Marianie 1673–1973, Pod red. J. Bukowicza, T. Górskiego, Rzym 1975; Szołdrski W., Martyrologium duchowieństwa polskiego pod okupacją niemiecką w l. 1939–1945, „Sacrum Poloniae Millenium” (Rzym) 1965 XI; – Jarzębowski J., Dziennik 1923–1927, Przygot. do druku J. Bukowicz, T. Górski, W. 1997 (fot.); – AMPP: sygn. VI C (J. Sobczyk), sygn. VII P 157 (J. Sobczyk), Sydry S., Wspomnienia wychowawcy 1920–1926 (mszp.), W. 1991 s. 44–7; B. AMPP: Załuski B., Życie księdza Jana Sobczyka marianina, w: Kolegium Bielańskie i jego ludzie, W. 1994 s. 68–83 (mszp.)
Tadeusz Górski