Spyra (Szpyra) Jan Wojciech (1878–1917), prawnik, profesor prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, adwokat. Ur. 13 V w Oświęcimiu, był synem Franciszka Szpyry, krawca, i Józefy z Kaźniców.
S. uczył się w szkole ludowej w Oświęcimiu, a następnie w tamtejszym gimnazjum klasycznym (do czwartej klasy prywatnie) i w Gimnazjum św. Anny w Krakowie, gdzie w r. 1898 złożył egzamin dojrzałości. W l. 1898–1902 studiował prawo na UJ. Po trzecim roku studiów zapewne zmienił nazwisko, bo na rok czwarty wpisany został jako Spyra. Dn. 11 XII 1903 uzyskał na UJ stopień doktora praw. T.r. odbył praktykę w Sądzie Okręgowym w Krakowie i rozpoczął pracę na stanowisku koncypienta w Prokuratorii Skarbu we Lwowie.
W r. 1905 opublikował S. rozprawę Stosunki prawne naftowe a kodeks cywilny austriacki („Czas. Prawne i Ekon.” R. 6 z. 3, odb. Kr.), a w r.n. – Czek fałszywy i sfałszowany („Przegl. Prawa i Admin.” R. 31). Na przełomie l. 1905 i 1906 otrzymał stypendium cesarskie oraz zasiłek z wiedeńskiego Min. Oświaty, co pozwoliło mu kontynuować studia zagraniczne na uniwersytetach w Bonn, Lipsku i Berlinie, m.in. pod kierunkiem L. Mitteisa, K. Cosacka, R. Sohma i E. Zittelmanna. W r. 1908 uzyskał habilitację (zatwierdzenie 23 X t.r.) z zakresu prawa handlowego i wekslowego na UJ na podstawie rozprawy: Przekaz. Studium teoretyczno-krytyczne na tle prawa niemieckiego („Czas. Prawne i Ekon.” R. 8: 1907, odb. Kr. 1907) oraz Sukcesywne świadczenia w prawie cywilnym i handlowym austriackim („Przegl. Prawa i Admin.” R. 33: 1908). Równolegle z pracą w Prokuratorii Skarbu podjął od t.r. na UJ, jako docent prywatny, wykłady prawa handlowego oraz austriackiego prawa wekslowego i czekowego. W r. akad. 1909/10 uzyskał od AU stypendium fundacji Wiktora Osławskiego, które wykorzystał na studia w Paryżu. Uczęszczał tam na wykłady Ch. Lyon-Caena. Po powrocie awansował w Prokuratorii Skarbu na adiunkta, ale w lutym 1912, z uwagi na zły stan zdrowia, zrezygnował z pracy i przeszedł w stan spoczynku. Nie zaniechał jednak pracy naukowej. Opublikował w tym czasie rozprawy: Weksel zgasły („Przegl. Prawa i Admin.” R. 35: 1910, odb. Lw. 1910), Tradycja w prawie cywilnym i handlowym austriackim a fundusze składkowe (tamże), Prawo czekowe w ustawie austriackiej z 3 kwietnia 1906 („Czas. Prawne i Ekon.” R. 12: 1911, odb. Kr. 1912). Dn. 17 II 1913 otrzymał tytuł profesora nadzwycz. prawa handlowego i wekslowego, jednak bez nominacji, gdyż odejście w stan spoczynku w świetle obowiązującej wówczas praktyki uniemożliwiało nominację na inną rządową posadę. Mimo postępującej, długoletniej choroby, S. ogłosił wówczas swe najważniejsze studia: O ewikcji w prawie cywilnym austriackim (Kr. 1914) i Das oesterreichische zivile Anweisungsrecht. Zur Ehrenrettung Zeitlers und des Gesetzes (Kr. 1914). Recenzenci (m.in. Fryderyk Zoll młodszy) podkreślali oryginalność tych prac, lecz zarzucali autorowi nadmierny dogmatyzm i zbytnią polemiczność. S. opublikował też przekład z języka niemieckiego „Nowych przepisów o należytościach sądowych, obowiązujących od 1 I 1916…” (Kr. 1916). Mimo licznych wniosków Wydziału w sprawie mianowania S-y na stanowisko profesora, dopiero w r. 1916 udało się przełamać opory ministerstwa. Tymczasem, z uwagi na ciężką sytuację materialną spowodowaną brakiem stałej pensji, S., po wpisaniu się w lutym 1916 na listę adwokatów, w marcu otworzył własną praktykę adwokacką w Krakowie. T.r. Wydz. Prawa rozszerzył mu veniam legendi na prawo cywilne, którego wykład rozpoczął w sem. letn. 1916/17. Decyzja o przyznaniu S-rze nadzwycz. katedry prawa cywilnego zapadła zaledwie kilka dni przed jego śmiercią. S. zmarł na gruźlicę 30 III 1917 w Krakowie. Pochowany został 3 IV t.r. w grobie rodzinnym w Oświęcimiu. Wg Antoniego Górskiego, był S. «wybitnym indywidualistą, […] nie lubił się zniżać do banalności towarzyskich stosunków, […] a surowością sądu niejednego zrażał», zaś «nieuleczalna choroba wytworzyła [w nim] nadmierną nerwowość, wrażliwość i przeczulenie».
Rodziny S. nie założył.
Suligowski, Bibliogr. prawnicza; – Perkowska U., Kształtowanie się zespołu naukowego w Uniwersytecie Jagiellońskim (1860–1920), Wr. 1975; taż, Uniwersytet Jagielloński w latach I wojny światowej, Kr. 1990; – Kron. UJ za r. szk. 1913/14, 1914/15, 1916/17, Kr. 1914–18; Spis wykładów UJ z l. 1908/9–1916/17, Kr. 1908–16; – Nekrologi i wspomnienia pośmiertne: „Czas” 1917 nr 152, „Czas. Prawne i Ekon.” R. 17: 1917–18 s. I–II, „Kur. Lwow.” 1917 nr 156, „Przegl. Prawa i Admin.” R. 42: 1917 s. 272–9 (A. Górski); – AGAD: Akta austriackiego Min. Wyznań i Oświaty, sygn. 74 u.; Arch. paraf. p. wezw. Wniebowzięcia NMP w Oświęcimiu: księga chrztów z r. 1878; Arch. Nauki PAN i PAU w Kr.: sygn. tymcz. PAU I 70, L: 230/1910; Arch. UJ: sygn. S II 619, WP II 138, WP II 414, WP II 506 A, WP II 523; B. Jag.: rkp. Przyb. 261/83; Izba Adwokacka w Kr.: Lista adwokatów, poz. 767.
Jerzy Malec