Sulatycki January Sozont Wojciech (1809–1890), ziemianin, marszałek szlachty powiatu mohylowskiego.
Ur. 17 lub 20 IX w Jurkowcach (pow. mohylowski) na Podolu, był synem Kałacera (Kołacera) Goldiniego (1776?–1860), majora wojsk rosyjskich, właściciela m.in. Chrzanówki (pow. mohylowski), przedsiębiorcy zbożowego (należał do niego m.in. magazyn zbożowy w Serebryi nad Dniestrem), oraz Tekli z Mańkowskich, córki Ignacego Mańkowskiego, podkomorzego latyczowskiego, i Teresy z Sulatyckich. Był bratankiem Jana Sulatyckiego (zob.). Brat S-ego Kleofas Ignacy zmarł prawdopodobnie w młodym wieku.
S. uczęszczał do Liceum Wołyńskiego w Krzemieńcu, następnie wybrawszy zawód rolnika, studiował prawdopodobnie w Inst. Agronomicznym w Marymoncie pod Warszawą. Po jego ukończeniu, zachęcony przez Maurycego Ożarowskiego, u którego często przebywał w Horynce na Wołyniu, odbył podróż po Europie w celu zapoznania się z wzorowymi gospodarstwami rolnymi. Po powrocie na Podole stał się jednym z najbardziej przedsiębiorczych właścicieli ziemskich; w swoich dobrach zastosował płodozmian i prawidłowe nawożenie gruntów, rozwinął hodowlę koni i owiec cienkorunnych. Zajmował się też przetwórstwem rolnym, m.in. w Chrzanówce działała gorzelnia i młyny. Od r. 1849 mieszkał wraz z żoną we wniesionym przez nią w posagu Matwijkowie (Matwiejkowie, Matyjkowie) w pow. mohylowskim. W r. 1850 kupił Suhaki nad rzeką Niemiją od Julii z Uruskich, 1.v. Sulatyckiej, 2.v. Bielickiej, rozwiedzionej z jego stryjem, Janem. W l. pięćdziesiątych przeprowadził w swych posiadłościach rozgraniczenie gruntów folwarcznych od włościańskich.
W r. 1859 został S. wybrany na marszałka szlachty pow. mohylowskiego (był ostatnim marsz. mohylowskim z wyboru). Wraz z pionierami cukrownictwa na Podolu, braćmi Emerykiem i Wacławem Mańkowskimi oraz Stanisławem Potockim założył jesienią t.r. spółkę akcyjną (50 tys. rb. kapitału zakładowego) oraz fabrykę maszyn i narzędzi rolniczych w Borówce (pow. jampolski), majątku E. Mańkowskiego. S. był członkiem zarządu spółki i jednym z czterech dyrektorów fabryki (od początku przynosiła straty i po r. 1864 została zamknięta). Po śmierci żony i ojca, w r. 1860 przeniósł się z dziećmi do Chrzanówki, gdzie zamieszkał w dworze rodzinnym. Należały wówczas do niego dziedziczne wsie: Berladka (Berlatka), Izraelówka (Izraiłówka), Ladawa, Mańkowce, Obuchów, Szumilówka i Stepanki, leżące w pow. mohylowskim. We wrześniu t.r. uczestniczył w zjeździe szlachty podolskiej w Kamieńcu Podolskim, zwołanym z okazji wyborów marszałków; wystosowano wtedy adres do cara Aleksandra II, w którym m.in. szlachta podolska prosiła o przyłączenie gub. podolskiej do Król. Pol. S. należał do przeciwników adresu, ale poddał się woli gubernialnego marszałka i złożył 1 X pod nim swój podpis. W listopadzie, pod zarzutem dążenia do oderwania południowo-zachodnich gubernii od Rosji, został wraz z innymi marszałkami powiatowymi gub. podolskiej aresztowany, wywieziony do Petersburga i osadzony w twierdzy Pietropawłowskiej. Wiosną 1864 Sąd Senatu skazał wszystkich marszałków na zamieszkanie w głębi Rosji (poza guberniami południowo-zachodnimi i Król. Pol.), nie pozbawiając ich jednak praw osobistych ani nie konfiskując majątków.
Po anulowaniu decyzji Senatu, prawdopodobnie w r. 1866, wrócił S. do swoich dóbr na Podolu. Przejął t.r. po śmierci stryja, Jana, Jurkowce wraz z kluczem jurkowieckim. W Chrzanówce w r. 1873 założył cukrownię. W l. 1872 i 1875 był przewodniczącym sądu polubownego w głośnej sprawie o majątek Siedliszcze (pow. winnicki) między Tytusem Szczeniowskim a Józefem Jaroszyńskim; opublikował w tej kwestii list Do powszechnej wiadomości (Odessa 1876). Tadeusz Bobrowski, po ogłoszeniu wyroku przyznającego Siedliszcze Jaroszyńskiemu, odmawiał później S-emu współpracy w sądzie polubownym, uważając go za «człowieka słabej głowy, z tytułu lub majątku popychanego do wyższych stanowisk». W 2. poł. l. siedemdziesiątych częstym gościem dworu jurkowieckiego był Juliusz Kossak; z tego czasu zachował się jego obraz przedstawiający S-ego i jego syna, Kazimierza, na koniach. Na początku l. osiemdziesiątych przejął S. ponad 600 tys. rb. zapisanych mu w testamencie przez Leopolda Ignacego Sulatyckiego (syna Józefa). Brat Leopolda, Marian Maurycy Sulatycki, właściciel miasteczka Kopajgród w pow. mohylowskim, oskarżył S-ego o sfałszowanie testamentu, ale w r. 1881 sąd w Kamieńcu Podolskim wydał wyrok uniewinniający. W r. 1882 do majątków S-ego należały dalsze wsie w pow. mohylowskim: Hordyjowce i Hordyjówka. Zmarł 10 III (26 II st.st.) 1890 w Chrzanówce, został pochowany w grobie rodzinnym w przydworskiej kaplicy.
W małżeństwie zawartym w r. 1849 z Eweliną z Łaźnińskich (1832–1860), córką Wiktora Henryka, marszałka szlachty pow. winnickiego, i Natalii z Brzostowskich, miał S. syna Kazimierza Kleofasa Rajmunda (1854–1925), żonatego z Wandą z Tyszkiewiczów (1863–1929), jednego z pierwszych studentów Wydz. Rolniczego Politechn. Ryskiej, dziedzica kluczy chrzanowskiego i jurkowieckiego, budowniczego w r. 1895 wielkiej cukrowni w Wendyczanach (pow. mohylowski) oraz kolejki wąskotorowej łączącej cukrownię w Chrzanówce ze stacją główną Zmierzynki-Mohylew, współfundatora (5 tys. rb.) powstającej w r. 1898 Politechn. Kijowskiej, który po sprzedaniu odziedziczonych po ojcu majątków na Podolu Rosjaninowi, gen. Ustinowowi, osiadł w r. 1900 w Galicji w Siemianówce koło Lwowa, oraz sześć córek: Jadwigę Teklę Wiktorię (ok. 1850–1900), zamężną za Leonem Jerzym Kalm-Podoskim (ur. 1846), prawnikiem, synem Leona Kalm-Podoskiego (zob.), Ewelinę Wiktorię Joannę (1853–1892), zamężną za Gracjanem Jełowickim, Wandę Marię Teklę (1852–1885), zamężną za Bogumiłem Skarżyńskim, Olgę Weronikę Teklę (ok. 1860–1942), zamężną za Aleksandrem Jełowickim, Marię (Mariannę) Teklę (zm. 1891), zamężną za Stefanem Lechóchowskim, i Teklę Klarę (1850–1907), zamężną za Edwardem Jełowickim.
Portret S-ego i jego syna Kazimierza, na tle pała-cu w Jurkowcach przez Juliusza Kossaka (akwarela z r. 1876), w zbiorach Tadeusza Chrzanowskiego w Kr.; – Górski P. Pobóg, Powiat mohylowski w guberni podolskiej. Opis geograficzno-historyczny wszystkich miast, miasteczek, wsi…, Kr. 1902; Janowski, Słown. bio-bibliogr. Uniw. Wil.; Słown. Geogr. (Hordyjówka, Kopajgród, Matwijków, Obuchów, Suhaki, Wendyczany); Lisenko S., Čarneckij E., Pravoberežna šljachta kinec XVIII – perša polovina XIX st. Spisok šljachti Volinskoi, Kiivskoi ta Podilskoi gubernij…, Bila Cerkva 2002; – Aftanazy, Dzieje rezydencji, IX; Beauvois D., Trójkąt ukraiński. Szlachta, carat i lud na Wołyniu, Podolu i Kijowszczyźnie 1793–1914, L. 2005; Epsztein T., Edukacja dzieci i młodzieży w polskich rodzinach ziemiańskich na Wołyniu, Podolu i Ukrainie w II połowie XIX wieku, W. 1998; tenże, Z piórem i paletą. Zainteresowania intelektualne i artystyczne ziemiaństwa polskiego na Ukrainie w II połowie XIX w., W. 2005; Kulczycki J. S., Sulatycki T., Sulatyccy herbu Sas, Londyn 1994 (bibliogr., fot. portretu S-ego z synem); Olechnowicz J., Polska myśl patriotyczna i postępowa na ziemiach ukrainnych w latach 1835–1863, „Pam. Kijowski” (Londyn) T. 2: 1963; Rolle M., Ateny wołyńskie, Lw. 1923; Szpoper D., Pomiędzy caratem a snem o Rzeczypospolitej. Myśl polityczna i działalność konserwatystów polskich w guberniach zachodnich Cesarstwa Rosyjskiego w latach 1855–1862, Gd. 2003 (fot. zbiorowa z r. 1862); Walewski W., Cukrownictwo na Ukrainie, „Pam. Kijowski” (Londyn) T. 2: 1963 s. 174–5; – Album Academicum des Politechnikums zu Riga 1862–1912, Riga 1912 (dot. syna, Kazimierza); Bobrowski T., Pamiętnik mojego życia, Oprac. S. Kieniewicz, W. 1979 I, II; Karwicki J. Dunin, Szkice obyczajowe i historyczne, W. 1882 s. 65; Lipkowski L., Moje wspomnienia 1849–1912, Kr. 1913 s. 46, 277, 280; Polska własność ziemska na Ukrainie (gubernie kijowska, podolska i wołyńska) w 1890 roku, Oprac. T. Epsztein, W. 2008 (w druku); Spisok dvorjan, vnesennych v dvorjanskuju rodoslovnuju knigu podol’skoj guberni, Kamenec-Podol’sk 1897; Starorypiński Z., Borowski K., Między Kamieńskiem a Archangielskiem. Dwa pamiętniki powstańców z 1863 roku, Oprac. S. Kieniewicz, W. 1986; – „Gaz. Codz.” 1859 nr 334; „Kraj” 1886 nr 7 (koresp. z kontraktów kijowskich), 1899 nr 3 s. 38, 1907 nr 42 s. 15 (nekrolog córki S-ego, Tekli Jełowickiej); „Kraj. Dod. Liter.-Artyst.” 1897 nr 1 s. 11 (wspomnienie pośmiertne, fot.); „Kur. Warsz.” 1890 nr 73 (nekrolog S-ego); – Arch. Główne Zgromadzenia Sióstr Niepokalanek w Szymanowie pod W.: sygn. 77 s. 106–26, 195 (L. Kalm Podoski, Pamiętnik, rkp.); B. Jag.: rkp. 7632 II t. 2, rkp. 7654 II – 7657 II (koresp. Karola Mańkowskiego), rkp. 7631 II, 7632 II, 7651 II; B. Narod.: rkp. IV 5586 k. 42 (A. J. Rolle, Mater. geneal. dot. Sulatyckich), rkp. 9907 t. 4 k. 45 (koresp. Rollego z l. 1860–94), rkp. IV 9781 t. 2 (P. Mańkowski) k. 9, 65, 108, 136, 137–8, rkp. IV 7797 k. 100v (L. Janowski, Spisy imienne nauczycieli i uczniów Liceum Wołyńskiego), rkp. II 7861 t. 11 k. 65 (L. Janowski, Materiały bio-bibliograficzne Liceum Wołyńskiego); B. Ossol.: rkp. 14100 (J. Lipkowski); – Mater. Red. PSB: Życiorys córki Kazimierza Sulatyckiego, Natalii Marii Idalii (w zakonie Szczęsnej) Sulatyckiej, zakonnicy w Zgromadzeniu Sióstr Niepokalanego Poczęcia NMP w Szymanowie i nauczycielki, opracowany przez Angelę Zagrajek.
Jolanta Sikorska-Kulesza