Szreniawski Janusz (1910—1997), inżynier mechanik, profesor Politechniki Łódzkiej.
Ur. 23 I w Chełmie, był synem Stefana, pracownika kolei, i Marii z Niklewiczów.
S. uczył się w Gimnazjum Matematyczno-Przyrodniczym w Chełmie i po zdaniu tam matury w r. 1928 podjął studia na Oddz. Technologicznym Wydz. Mechanicznego Politechn. Warsz. W r. 1934 uzyskał stopień inżyniera mechanika na podstawie pracy dyplomowej z zakresu metali nieżelaznych, napisanej pod kierunkiem Witolda Broniewskiego. Po odbyciu rocznej praktyki w różnych zakładach przemysłowych objął stanowisko asystenta Mechanicznej Stacji Doświadczalnej Politechn. Lwow. z siedzibą w Walcowni Metali Nieżelaznych Tow. Akcyjnego «Norblin, Bracia Buch i T. Werner» w Warszawie. W r. 1938 przeszedł do Akcyjnego Tow. Przemysłowego Zakładów Mechanicznych «Lilpop, Rau i Loewenstein Sp. Akc.», gdzie pracował na stanowiskach kierowniczych kolejno w odlewniach staliwa, żeliwa oraz metali nieżelaznych. Po wybuchu drugiej wojny światowej został we wrześniu 1939 ewakuowany z całą fabryką w okolice Lublina. Podczas okupacji niemieckiej pracował od lipca 1940 jako kierownik odlewni w Nieborowie (pow. konecki); zorganizował tam laboratorium chemiczne, metaloznawcze i wytrzymałościowe, a także opracował metodę pracy żeliwiaków z podgrzanym dmuchem oraz prowadził badania nad żeliwem niskowęglowym.
Po wyzwoleniu Łodzi spod okupacji niemieckiej objął S. w marcu 1945 kierownictwo odlewni w tamtejszych Zakładach J. Johna (znacjonalizowanych w r. 1946 p.n. Zakłady Mechaniczne im. Józefa Strzelczyka); 1 VII 1949 został dyrektorem technicznym całego przedsiębiorstwa. Uruchomił produkcję niewytwarzanych dotąd w Polsce utwardzonych walców kalandrowych dla przemysłu gumowego oraz opracował projekt pierwszej polskiej odlewni zmechanizowanej dla Fabryki Kotłów i Radiatorów FAKORA w Łodzi. Równocześnie od r. 1950 pracował jako wykładowca na Wydz. Mechanicznym Politechn. Łódz. Był założycielem powstałej w r. 1948 łódzkiej Sekcji Odlewników przy Stow. Inżynierów i Techników Mechaników Polskich, przekształconej w łódzki oddz. reaktywowanego w r. 1951 Stow. Technicznego Odlewników Polskich. Dn. 1 I 1953 odszedł z pracy w przemyśle, pozostał natomiast kontraktowym pracownikiem naukowym Politechn. Łódz.; podjął w tym czasie wykłady w Szkole Inżynierskiej w Częstochowie (od r. 1955 Politechn. Częstochowska). W r. 1955 jako zastępca profesora otrzymał na Politechn. Łódz. stanowisko samodzielnego pracownika naukowego Katedry Obróbki Metali II; od końca grudnia t.r. był p.o. kierownikiem Zakł. Urządzeń Odlewniczych. W l. 1956—8 pełnił funkcję prodziekana ds. nauki Wydz. Mechanicznego. W l. 1955—61 przewodniczył łódzkiemu oddz. Stow. Technicznego Odlewników Polskich. W listopadzie 1957 doktoryzował się na podstawie pracy Działanie strumienia ciekłego metalu na powierzchnię formy, napisanej pod kierunkiem Michała Skarbińskiego. Dn. 26 III 1959 otrzymał tytuł profesora nadzwycz., po czym objął kierownictwo Katedry Technologii Metali wraz z Zakł. Odlewnictwa i Zakł. Urządzeń Odlewniczych. W l. 1962—4 był dziekanem Wydz. Mechanicznego. W r. 1967 otrzymał tytuł profesora zwycz. Po reorganizacji uczelni w r. 1970 (likwidacja katedr i powołanie instytutów) kierował do r. 1976 Inst. Materiałoznawstwa i Technologii Metali.
Działalność naukowa S-ego dotyczyła problemów technologii wytwarzania odlewów, a zwłaszcza zjawisk fizyko-chemicznych zachodzących przy otrzymywaniu odlewów w formach piaskowych i metalowych oraz podstaw teoretycznych pracy instalacji żeliwiakowych. We współpracy z Andrzejem Jopkiewiczem opublikował książkę Rekuperatory opromieniowane do żeliwiaków (W. 1962), a we współpracy ze Stanisławem Stacholcem skrypt Organizacja i planowanie w przemyśle (Ł. 1965). Samodzielnie ogłosił podręcznik Piaskowe formy odlewnicze. Podstawy teoretyczne i wytyczne dla praktyki (W. 1968). Wyniki badań publikował także na łamach specjalistycznych czasopism: „Archiwum Hutnictwa”, „Prace Instytutu Odlewnictwa”, „Przegląd Odlewnictwa” oraz „Zeszyty Naukowe Politechniki Łódzkiej”. Był autorem i współautorem kilkunastu patentów, m.in. na: Sposób wytwarzania rdzeni skorupowych z termoutwardzalnych wilgotnych mas rdzeniowych (1967, nr 53099), Żeliwo na kokilowe odlewy szczególnie cienkościenne (1975, nr 81805) i Pokrycie ochronne dla form odlewniczych (1977, nr 103669). Przewodniczył Komitetowi Rozwoju Odlewnictwa w aglomeracji łódzkiej, którego raporty kierowane do władz państw. przyczyniły się do budowy nowych odlewni w regionie łódzkim; m.in. za tę działalność otrzymał Honorową Odznakę m. Łodzi (1972), został wpisany do Księgi Zasłużonych Techników Łodzi (1978) oraz wyróżniony honorowym członkostwem Stow. Technicznego Odlewników Polskich (1979). W r. 1980 przeszedł na emeryturę, ale nadal był czynny naukowo i publikował prace, m.in. Techniki wytwarzania: odlewnictwo (W. 1980). Ogółem ogłosił ponad 220 prac, w tym 18 za granicą w językach angielskim, niemieckim i rosyjskim. Uzyskiwał też kolejne patenty, m.in. na Urządzenie do odśrodkowego odlewania żeliwnych rur i tulei (1984, nr 120321), Człon grzejnika centralnego ogrzewania (Patent tymczasowy 1986, nr 129854) i Zbiornik pośredni do zalewania form odlewniczych (1987, nr 129509). Był promotorem sześciu przewodów doktorskich i 160 prac magisterskich. Zmarł 11 VI 1997 w Łodzi, został pochowany na cmentarzu p. wezw. św. Antoniego na Mani (kw. 26 front 23 grób 39). Był odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1949) i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1971).
S. był żonaty z Aliną Essman, technikiem farmakologii; małżeństwo było bezdzietne.
Bibliografia dorobku piśmienniczego pracowników Politechniki Łódzkiej za l. 1959/1960 — 1987, Ł. 1960—87; Łódzka bibliografia regionalna 1945—1970, Ł. 1976; Słown. techników, z. 13; — Politechnika Łódzka 1945—1995. Księga jubileuszowa, Ł. 1995 s. 117, 121, 123, 263; Profesorowie Politechniki Łódzkiej 1945—1996, Ł. 1999; Szczepaniak C., Ludzie, fakty, mity, legendy. Krótka historia Wydziału Mechanicznego Politechniki Łódzkiej, Ł. 2000 s. 105—7; — „Wiad. Urzędu Patentowego” 1984 nr 5 s. 217; — Nekrolog i wspomnienie pośmiertne z r. 1997: „Gaz. Wyborcza” dod. „Gaz. Łódz.” nr z 17 VI, „Przegl. Odlewnictwa” nr 9 (A. Jopkiewicz).
Red.