INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Jerzy Antoni Połubiński z Łubna  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1982-1983 w XXVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Połubiński Jerzy Antoni z Łubna h. własnego (1735–1801), ostatni sekretarz w. lit., sufragan trocki. Ur. w Kossowie, ochrzczony 1 V 1735, był synem Jana i Marianny z Romankiewiczów, właścicieli majątku Kossowo w okolicy Wilna. Nauki pobierał w Wilnie. Święcenia kapłańskie otrzymał 8 VI 1760, a w r. 1761 został kanonikiem w kapitule wileńskiej. Dn. 10 VIII 1782 mianowany sekretarzem w. litewskim, zrezygnował w r. 1793. Kilkakrotnie posłował od kapituły do bpa wileńskiego Ignacego Massalskiego, często nieobecnego w Wilnie. Widocznie miał zasługi w oczach biskupa, skoro ten w r. 1774 projektował utworzenie dla niego infułacji w Lachowiczach, które wówczas posiadał. Zdaje się, że do tego nie doszło. Podana przez J. Kurczewskiego (1904) wiadomość, że P. był profesorem Akad. Wil., wydaje się bardzo niepewna; pewniejsza natomiast, że uzyskał tamże stopień doktora praw w r. 1773 (R. Krassauskas). Przed r. 1775 został archidiakonem wileńskim. Po drugim rozbiorze i manifeście Katarzyny II, wzywającym do składania przysięgi homagialnej, P. wszedł w skład delegacji kapituły wileńskiej, która wyjechała z hołdem do Mińska, gdyż część dóbr kapitulnych znalazła się pod zaborem. W czasie insurekcji 1794 r., po aresztowaniu w Warszawie bpa Massalskiego, Rada Narodowa Litewska 5 VI, a więc jeszcze za życia Massalskiego, zażądała od kapituły ustanowienia nowej administracji diecezji, jednocześnie zastrzegając, iż rząd «jedynowładny w teraźniejszych krajowych okolicznościach, jako wręcz przeciwny rządowi republikańskiemu, nie wydaje się być dogodnym». Rada żądała ustanowienia administracji kolegialnej, co było wyraźnie sprzeczne z wymogami prawa kanonicznego. Kapituła zastosowała się i 9 VI na posiedzeniu, zwołanym przez P-ego i pod jego przewodnictwem, wybrała sześcioosobową Administrację Generalną Rządu Duchownego Diecezji Wileńskiej, której przewodniczącym został właśnie P.

Administracja nie została uznana ani przez prymasa, ani przez nuncjusza W. Littę w Warszawie. Nie zważając na to Administracja wzywała kler i wiernych do posłuszeństwa. Dn. 25 VI P. na Pohulance pod Wilnem uroczyście święcił sztandary oddziałów insurekcyjnych. Ale już w początku lipca, z powodu zagrożenia Wilna przez oddziały gen. B. Knorringa, P. jak również niektórzy inni członkowie kapituły, opuścili Wilno. Po upadku Wilna (12 VIII) Administracja Generalna wznowiła działalność. W październiku t. r., na żądanie tegoż gen. Knorringa, zalecała klerowi diecezjalnemu składanie recesów od powstania i zanoszenie modłów za Katarzynę II i cały dom panujący rosyjski. Ogłaszała również zarządzenia dotyczące dyscypliny kościelnej i obyczajów kleru. Mimo to gen. Knorring, który wówczas sprawował władzę administracyjną w okupowanej «części» wileńskiej W. Ks. Lit., był mocno «nieukontentowany» z P-ego i groził odebraniem mu zarządu diecezją. Już w końcu października t. r. kapituła wystawiła «instrument na administrację» Dawidowi Pilchowskiemu, który też 2 I 1795 został kanonicznie obrany administratorem diecezji. Nie wiemy, czy te zmiany były następstwem «nieukontentowania» gen. Knorringa, czy może raczej zabiegów nuncjusza W. Litty, który konsekwentnie nie uznawał Administracji Generalnej, a wkrótce potem pismem z 14 III t. r. nakazał usunąć z akt kapitulnych ślady jej działalności. Kapituła wykonała to zalecenie «cum promptissima oboedientia» i raz jeszcze stwierdziła, że działalność Administracji była «inanis, invalida et irrita». W ten sposób w aktach kapituły wileńskiej powstała luka od 17 III do 22 XII 1794, uniemożliwiająca bliższe poznanie i ocenę działalności Administracji Generalnej.

Reorganizacja Kościoła na ziemiach drugiego i trzeciego zaboru rosyjskiego w r. 1798, ex post uznana przez Piusa VI bullą z 17 XI t. r., przewidywała czterech sufraganów w diecezji wileńskiej. Jednym z nich, z siedzibą w Trokach, został P., który już 27 VI 1796 otrzymał prowizję, a następnie został konsekrowany na biskupa lorymeńskiego. O jego działalności w tym czasie wiemy jedynie, że na życzenie kapituły witał nowego bpa wileńskiego Jana Nepomucena Kossakowskiego w czasie jego uroczystego ingresu 14 X t. r. Z ramienia kapituły sprawował funkcję prowizora tzw. bursy korsakowskiej dla ubogiej młodzieży szlacheckiej (założona w r. 1621). W ostatnich latach mieszkał w swojej wsi prestymonialnej w Rukojniach pod Wilnem. Zmarł 7 VIII 1801 w Rukojniach i został tamże pochowany.

 

Hierarchia catholica medii aevi, VI; Lietuvių Enc., XXI 438 (R. Krassauskas; cytowane Archivio Vaticano: Cons. 200 k. 153–169); Uruski; Wolff, Senatorowie W. Ks. Lit.; Szostkiewicz, Katalog bpów obrządku łac.; – Fijałek J., X. Dawid Pilchowski, „Kwart. Teolog. Wil.” R. 1–2: 1923–4 s. 3–4; Kurczewski J., Biskupstwo wileńskie, Wil. 1912; tenże, Ks. Dawid Pilchowski, „Kwart. Teolog.” R. 3: 1904 z. 1 s. 12; tenże, Kościół zamkowy, Wil. 1916 III (regesty akt kapituły wileńskiej); Mościcki H., Dzieje porozbiorowe Litwy i Rusi, Wil. 1914 I; tenże, Generał Jasiński i powstanie kościuszkowskie, W. 1917; Żytkowicz L., Rządy Repnina na Litwie w l. 1794–1797, Wil. 1938; – Protokół nr 5 … czynności konfederacji generalnej od r. 1793 23 I w Grodnie, nr 62; Relationes status dioecesium in Magno Ducatu Lithuaniae, Red. P. Rabikauskas, Roma 1791 1; Sbornik dokumentov kasajuščichsja administrativnogo ustrojstva Severo-Zapadnogo Kraja… 1792–1796, Wil. 1903; Sbornik Russ. Ist. Obščestva, XVI; – „Gaz. Narod. Wil.” 1794 nr 12, 16.

Leonid Żytkowicz

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Kajetan Koźmian h. Nałęcz

1771-12-31 - 1856-03-07
poeta
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Augustyn Mirys

1700-08-01 - 1790-03-08
malarz
 

Piotr Hadziewicz h. Wieniawa

2 poł. XVIII w. - 1782
prawnik
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.