Seyler (Seiler) Jerzy Daniel (1686–1745), historyk, rektor Elbląskiego Gimnazjum Akademickiego. Ur. w Spirze (Nadrenia-Palatynat) 24 II, był synem Gotfryda, księgarza rodem z Gdańska, i Urszuli von Braun. Z powodu działań militarnych podczas wojny Francji z koalicją augsburską rodzina S-a przeniosła się w r. 1689 do Frankfurtu nad Menem, a w r. 1694 przybyła do Gdańska.
W l. 1703–10 uczył się S. w tamtejszym Gimnazjum Akademickim, w l. 1710–12 studiował na uniwersytecie w Wittenberdze. W r. 1712 przeniósł się do Halle, nie wpisał się jednak do metryki tej uczelni. W r. 1714, jako guwerner gdańszczanina Rajnolda Bauera, wyjechał ze swym podopiecznym do Lejdy (immatrykulowali się 2 X t. r.), gdzie obaj studiowali przez dwa lata, a następnie odbyli dwuletnią podróż po Europie (Holandia, Belgia, Francja, Szwajcaria, Austria). W r. 1718 S. powrócił do Gdańska i pracował zapewne jako nauczyciel prywatny. Dn. 28 V 1720 objął urząd prorektora (konrektora) w Gimnazjum Akademickim w Elblągu; uczył w nim nadto wymowy, historii i filozofii. S. utrzymywał stałe kontakty z uczonymi gdańskimi, zwłaszcza przyrodnikiem Janem Filipem Breyne. Wzorując się na powstałym w Gdańsku w r. 1720 Societas Literaria, założył w r. n. tow. naukowe Societas Litteraria w Elblągu. Posiedzenia i dyskusje naukowe odbywały się w jego domu. Działalność towarzystwa zamarła ok. r. 1727. S. pisał i ogłaszał drukiem liczne pozycje związane ze swoją pracą w gimnazjum: programy nauczania, przemówienia, sztuki dla teatru szkolnego. Jego zainteresowania naukowe dotyczyły historii, prawa, numizmatyki. Publikował wiele w czasopismach erudycyjnych, m. in. w: ,,Das Gelahrte Preussen”, „Erleutertes Preussen”, „Acta Borussica”, „Preussische Zehenden”.
Jak się wydaje, w czasie bezkrólewia po śmierci Augusta II w r. 1733 i zmagań o polski tron między zwolennikami Stanisława Leszczyńskiego i Augusta III, S. sympatyzował z obozem prostanisławowskim. Prawdopodobnie na przełomie l. 1733 i 1734 przebywał w oblężonym przez wojska rosyjskie i saskie Gdańsku. Zebrane wówczas obfite materiały źródłowe dotyczące dziejów bezkrólewia, oblężenia Gdańska i losów miast Prus Królewskich w tym okresie opublikował S. anonimowo jako Accurate Nachricht von der […] Belager- und Bombardirung der Stadt Danzig… (Cöln 1735). W drugim wydaniu tego dzieła, pod zmienionym tytułem Alt- und Neue Polnisch-Preussische Chronica, oder Kriegs- und Friedens-Geschichte… (Frankfurt und Leipzig 1762), obok S-a jako współautor figuruje toruński profesor Jerzy Piotr Schultz. S. zajmował się także biografistyką. Napisana przezeń i opublikowana we Frankfurcie i Lipsku w r. 1731 biografia Leben und Thaten Friedrich Wilhelms des Grossen… przyczyniła sie zapewne do powołania go w r. 1735 na członka Królewskiej Akademii Berlińskiej. W t. r. został S. rektorem Elbląskiego Gimnazjum Akademickiego. Jego stanisławowskie sympatie znalazły wyraz w biografii Stanisława Leszczyńskiego Leben Stanislai I Königs von Pohlen … wydanej anonimowo po raz pierwszy w Sztokholmie w r. 1737. Choć S. zainspirowany był biografią Karola XII pióra Woltera, jednak styl jego dzieła i sposób narracji pozostały w dużej mierze barokowe. Książka o Leszczyńskim doczekała się wielu wydań, tłumaczeń i przeróbek, m. in. wersji angielskiej i francuskiej. Zazwyczaj (od pierwszego wydania niemieckiego), wraz z biografią Leszczyńskiego publikowana była także biografia kard. prymasa Michała Radziejowskiego. Mimo wysuwanych dawniej wątpliwości (m. in. Karol Estreicher) co do autorstwa S-a, obecnie jest on powszechnie cytowany jako autor tych życiorysów.
Zainteresowania biograficzne S-a zaowocowały nadto pracą poświęconą Andrzejowi Chryzostomowi Załuskiemu oraz żywotom kilku innych biskupów warmińskich. Ogłosił także dziełko dotyczące wybitnych elblążan Elbinga literata (Elbingae 1742). W r. 1740 w Królewcu ukazała się praca S-a Acta Lysczynskiana […] oder ausführliche Nachricht von dem Leben, Schriften und Schicselen des berüchtigen polnischen Atheisten Casimir Lysczynski…. Z działalnością pedagogiczną S-a wiąże się ogłoszona t. r. w Elblągu rozprawa w formie tez do dysputy Dissertatio iuris publici Pruthenici de Prussia nunquam et nulli tributaria, w której udowadniał, że Prusy przed przybyciem Krzyżaków były niezawisłe. S. opublikował też sporo prac z zakresu numizmatyki. Swoją pozostałą w rękopisie Historia Poloniae per nummos illustrata przekazał bibliotece gimnazjum (obecnie w B. Miejskiej). Kierując Elbląskim Gimnazjum Akademickim, starał się S. unowocześniać nauczanie. Wprowadzał nowe podręczniki, reprezentujące dorobek wczesnego oświecenia niemieckiego (m. in. J. K. Gottscheda i Ch. Wolffa). Dbał o nauczanie języków nowożytnych: niemieckiego, polskiego i francuskiego. Rozbudował blok przedmiotów historycznych. Jako wychowawca zalecał umiar w karaniu. Przeprowadził generalny remont gmachu gimnazjum zakończony w r. 1744. Żywo zajmował się teatrem szkolnym, sam pisał i reżyserował sztuki, kierował szkolną orkiestrą. Z okazji 500-lecia założenia Elbląga S. napisał libretto do opery Hermann von Balke, o założycielu miasta, krzyżackim mistrzu krajowym. Muzykę skomponował G. F. Haendel, znany S-owi z okresu jego pobytu w Halle. W październiku 1737 kierował S. wystawieniem opery w obecności kompozytora, podczas uroczystych obchodów jubileuszu. Zmarł w Elblągu 20 XII 1745 i tamże został pochowany.
S. był żonaty (od r. 1725) z Zofią Eleonorą Rhode, córką burmistrza Elbląga. Miał czworo dzieci, z których dojrzałego wieku dożyła jedna córka.
Reprod. portretu w: Wybitni Pomorzanie XVIII w., Wr. 1983 s. 198 (nr 12); – Estreicher; Altpreuss. Biogr., II; Wybitni Pomorzanie XVIII wieku, Wr. 1983 s. 196–202 (bibliogr.); Zasłużeni ludzie dawnego Elbląga, Wr. 1987 s. 129–35; – Dunajówna M., Pierwsze toruńskie czasopismo naukowe w XVIII w. „Das Gelahrte Preussen”, w: Księga Pamiątkowa 400-lecia Gimnazjum Toruńskiego, Pod red. Z. Zdrójkowskiego, Tor. 1972–4 I 8–9, 15, 17, 23; Pawlak M., Dzieje Gimnazjum Elbląskiego w latach 1535–1772, Olsztyn 1972; Staszewski J., Die ersten wissenschaftlichen Gesellschaften in Polen und ihre Bedeutung für die Entwicklung der Aufklärung, w: Wissenschaftspolitik in Mittel- und Osteuropa. Wissenschaftliche Gesellschaften, Akademien und Hochschulen im 18. und beginnenden 19. Jahrhunderts, Hrsg. von E. Amburger [i in.], Berlin 1976 s. 311–16; Toeppen M., Die Elbinger Geschichtsschreiber und Geschichtsforscher in kritischer Übersicht vorgeführt, „Zeitschr. d. Westpreussischen Geschichtsvereins” (Danzig) H. 32: 1893 s. 107.
Stanisław Salmonowicz