Szaszkiewicz Jerzy Kazimierz (1926–1992), jezuita, filozof, profesor Papieskiego Uniwersytetu Gregoriańskiego w Rzymie.
Ur. 12 III w Rosi (pow. wołkowyski) w rodzinie ziemiańskiej, był synem Antoniego (1897–1970), właściciela majątku Czeremoszna (pow. jampolski), utraconego po r. 1917, następnie dzierżawcy należącego do Branickich majątku Roś, podczas drugiej wojny światowej pracownika referatu szyfrów Polskiej Misji Wojskowej we Francji, po r. 1945 zamieszkałego w Kanadzie, oraz Marii Józefy Antoniny z Potockich (1900–1988). Miał czworo rodzeństwa: braci Krzysztofa (ur. 1927) i Józefa (ur. 1930), oraz siostry Helenę (ur. 1928), zamężną Mańkowską, i Marię (1932–1945).
W r. 1938 rozpoczął S. z bratem Krzysztofem naukę w Gimnazjum Ojców Jezuitów w Wilnie. Po wybuchu drugiej wojny światowej przedostał się w r. 1939 z matką i rodzeństwem do przebywającego we Francji ojca. Kontynuował naukę w liceum polskim w Hyères koło Tulonu, a od r. 1942 w polskim Liceum im. Cypriana Norwida w Villard-de-Lans koło Grenoble. Tam zdał w r. 1944 egzamin dojrzałości i podjął studia prawnicze na uniw. w Grenoble, zakończone licencjatem. W l. 1947–8 kontynuował naukę na Sorbonie, gdzie uzyskał dwa dyplomy «d’études supérieures», pozwalające przystąpić do doktoratu. Zrezygnował jednak z kariery prawniczej i 24 I 1949 wstąpił do Tow. Jezusowego (jezuitów) w Galloro-Ariccia koło Rzymu. Po dwuletnim nowicjacie odbył roczne studia z retoryki. Jednocześnie od r. 1951 studiował filozofię na Papieskim Uniw. Gregoriańskim w Rzymie i w r. 1954 uzyskał licencjat. Następnie pełnił obowiązki opiekuna kleryków polskich oraz korepetytora studentów filozofii Papieskiego Uniw. Gregoriańskiego, mieszkających w Kolegium Polskim w Rzymie. Od 1 IX do 30 X 1956 przygotowywał z ks. Józefem Warszawskim audycje polskie Radia Watykańskiego; omawiał w nich stosunek katolicyzmu do rozwoju i postępu oraz wykazywał przeciwieństwa między komunizmem a chrześcijaństwem. W r. 1957 obronił na Papieskim Uniw. Gregoriańskim pracę doktorską (napisaną pod kierunkiem J. B. Lotza), w której krytycznie przedstawił system filozoficzny M. Merleau-Ponty’ego. Fragmenty rozprawy opublikował pt. Relation entre le comportement et la connaissance selon Merleau-Ponty. Intelligence, liberté et réflexion (Roma 1962). Na Papieskim Uniw. Gregoriańskim podjął studia teologiczne i w r. 1961 uzyskał licencjat. Dn. 9 VII 1960 otrzymał w Rzymie święcenia kapłańskie z rąk kard. L. Traglia. Roczne studium prawa zakonnego i duchowości jezuickiej (tzw. trzecią probację) odbył w l. 1961–2 w Dublinie w Irlandii. Kontynuował studia z filozofii i psychologii, zwłaszcza doświadczalnej, na Uniw. Katolickim w Lowanium (1962–3) oraz na uniw. w Monachium (1963–4).
W r. 1964 został S. adiunktem a 5 I 1965 docentem na Papieskim Uniw. Gregoriańskim. Od r. 1966 wykładał tam psychologię racjonalną, a od r. 1971 filozofię człowieka i filozofię kultury. Profesję wieczystą złożył 2 II 1966 w Rzymie. Dn. 14 IV 1970 został profesorem nadzwycz., a w r. 1975 profesorem zwycz. Publikował podręczniki i skrypty akademickie, m.in.: Percezione e immaginazione nella vita umana (Roma 1964), Psychologia rationalis (Roma 1966), Filosofia della cultura (Roma 1974, 1988) oraz kilkakrotnie wznawiany Filosofia dell’ uomo (Roma 1973, 1981, 1989). Część prac, m.in. o psychologii C. Lévi-Straussa i B. Lonergana oraz o teorii poznania, ogłosił w broszurach, włoskich czasopismach i opracowaniach zbiorowych. Utrzymywał bliskie kontakty z rzymską Polonią, odwiedzał Polskę, a także Kanadę. Chory od lat na cukrzycę, zmarł nagle podczas urlopu 16 VIII 1992 w szpitalu w Acireale na Sycylii, tam został pochowany w grobowcu zakonnym.
Darowski R., Filozofia jezuitów w Polsce w XX wieku. Próba syntezy – słownik autorów. Kr. 2001; Enc. Jezuitów; Informator filozofii polskiej, Kr. 1995; Paluszkiewicz F., Mały słownik jezuitów w Polsce, W. 1995; – Gimnazjum Ojców Jezuitów w Wilnie w latach 1922–1940 (monografia), Bydgoszcz [b.r.w.] s. 471; Łepkowski T., Wolna szkoła polska w okupowanej Francji. Historia Gimnazjum i Liceum im. Cypriana Norwida w Villard-de-Lans 1940–1946, W. 1990 s. 244, 267, 270; Pierwszy Pułk Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego: 1914–1945, Łomianki 2006 (dot. ojca); Sekcja Polska Radia Watykańskiego. Złoty jubileusz 1938–1988, Rzym 1990; Siwek P., Katoliccy filozofowie i psychologowie polscy za granicą, 1939–1964, „Sacrum Poloniae Millennium” T. 11: 1965 s. 542–3; 100 lecie Papieskiego Kolegium Polskiego w Rzymie. 1866–1966, Rzym 1966 s. 38; Zarębczan W. M., Polacy w Watykanie. Instytucje i urzędy oraz Polacy w nich pracujący. Historia i współczesność, Pelplin 2004; – Blum A., Moja zimna wojna, Londyn 1984 s. 225–6; Branicka-Wolska A., Listy nie wysłane, W. 1993 (fot.); Catalogus Provinciae Poloniae Maioris et Mazoviae Societatis Iesu za l. 1950–67; Catalogus Provinciarum Poloniae Societatis Iesu za l. 1968–92; Naczelne władze wojskowe Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie (1939–1945). Dokumenty, W. 2004 s. 16 (dot. ojca); Turski E., Emigracja zbrojną pomocą Polsce, Londyn 1941 I cz. 1 s. 114 (dot. ojca); – „Kultura” (Paryż) 1967 nr 7/8 s. 120 (dot. ojca); – Nekrologi i wspomnienia pośmiertne: „Informazioni Pontificia Università Gregoriana” 1992 nr 124, „Komun. Prow. Wpol.-Maz. Tow. Jezusowego” 1992 nr 7/8, „Liber Annualis Pontificia Università Gregoriana” 1993, 1994, „Tyg. Powsz.” 1992 nr 35; – Archivio Pontificia Università Gregoriana w Rzymie: Teczka personalna S-a.
Ludwik Grzebień