Rżysko Jerzy Michał (1926–1988), inżynier mechanik, profesor i prorektor Politechn. Warsz. Ur. 23 V w Cegłowie koło Mińska Mazowieckiego, był synem Władysława, konduktora kolejowego, i Heleny z Kubalskich.
W r. 1938 rozpoczął R. naukę w Gimnazjum i Liceum im. Bolesława Prusa w Siedlcach. W l. 1940–3 uczył się w Szkole Mechanicznej w Siedlcach, ukończył ją ze specjalnością ślusarza maszynowego. W l. 1943–4 pracował w Elektrowozowni Warszawa-Grochów jako ślusarz, a później – pomocnik maszynisty. W okresie od 20 X 1944 do 31 XII 1945 pracował w Polskich Kolejach Państwowych (PKP) jako strażnik Służby Ochrony Kolei w Mińsku Mazowieckim. W l. 1945–7 kontynuował naukę w Państwowym Gimnazjum i Liceum w Mrozach (pow. Mińsk Mazowiecki), tam też zdał maturę. W okresie od 1 X 1947 do 17 XII 1951 studiował na Wydz. Komunikacji (Oddział Kolejowo-Mechaniczny) Wydziałów Politechnicznych Akademii Górniczo-Hutniczej (AGH) w Krakowie; uzyskał dyplom inżyniera mechanika. Od 30 IX 1950 (pracując równocześnie w PKP) był stypendystą Min. Komunikacji, a następnie w l. 1951–2 asystentem w Katedrze Wytrzymałości Materiałów i Statyki Konstrukcji Wydziałów Politechnicznych AGH. W r. 1950 oddelegowano go w PKP do pracy w biurze przy przebudowie Mechanicznych Zakładów Naprawczych w Tarnowie. W r. 1952 wstąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR). W t. r. został przeniesiony przez Min. Szkół Wyższych do pracy w Katedrze Mechaniki Technicznej na Wydz. Mechanicznym Technologicznym Politechn. Warsz. W r. 1953 wydelegowano R-ę na studia aspiranckie do Leningradu, gdzie pracował na politechnice pod kierunkiem I. A. Dukielskiego; w r. 1957 otrzymał stopień kandydata nauk technicznych. Podczas pobytu w Leningradzie przewodniczył radzie polskich aspirantów. Po powrocie do kraju w r. 1957 podjął pracę na Wydz. Mechanicznym Technologicznym Politechn. Warsz., gdzie 23 XI 1961 habilitował się na podstawie pracy O pewnych zagadnieniach wytrzymałości zmęczeniowej lin nośnych. Profesorem nadzwycz. został w r. 1967, a profesorem zwycz. w r. 1972.
Od r. 1962 do r. 1969 kierował R. na uczelni Katedrą Mechaniki Technicznej, w l. 1969–74 i 1985–7 pełnił funkcję dyrektora Instytutu Mechaniki Technicznej, a w l. 1983–4 i 1987–8 także dyrektora Instytutu Budowy Sprzętu Mechanicznego. Był prorektorem w l. 1969–70 i następnie w l. 1976–81 (wyróżniony wtedy tytułem I zastępcy rektora) Politechn. Warsz., w l. 1985–8 dziekanem Wydz. Mechaniczno-Technologicznego. W l. 1969–72 sprawował funkcję przewodniczącego Rady Politechn. Warsz. ds. Młodzieży. Był w l. 1962–5 I sekretarzem Komitetu Zakładowego PZPR Politechn. Warsz., w r. 1964 delegatem na IV Zjazd PZPR, w l. 1965–9 zastępcą kierownika w Wydz. Nauki i Oświaty Komitetu Centralnego PZPR. W r. 1969 został powołany na członka Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego, w r. 1973 na członka Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej ds. Kadr Naukowych przy prezesie Rady Ministrów, w r. 1980 na członka Zespołu ds. Specjalizacji Naukowo-Badawczej Szkolnictwa Wyższego.
R. był m. in. członkiem Komitetów PAN: Budowy Maszyn (1976–82), Mechaniki i Fizyki Ośrodków Ciągłych (1976–9), Górniczego (1977–9), przewodniczącym rad naukowych Instytutu Mechaniki Precyzyjnej (1969–88) i Przemysłowego Instytutu Maszyn Budowlanych (1978–80), wiceprzewodniczącym Rady Stołecznej Naczelnej Organizacji Technicznej, przewodniczącym Okręgowego Komitetu Olimpiady Wiedzy Technicznej, Komitetu Organizacyjnego Akademickiego Turnieju Znajomości Języka Rosyjskiego i Wiedzy o Kraju Rad, rzeczoznawcą Stowarzyszenia Inżynierów Mechaników Polskich oraz rzeczoznawcą w Ośrodku Rzeczoznawstwa i Postępu Organizacyjno-Technologicznego.
R. był autorem licznych publikacji podręcznikowych, wielokrotnie wznawianych, dotyczących głównie wytrzymałości materiałów. Pod jego redakcją ukazała się zbiorowa praca „Politechnika Warszawska w ćwierćwieku Polski Ludowej” (W. 1970). Liczne artykuły ogłaszał w „Archiwum Budowy Maszyn” i w „Archiwum Inżynierii Lądowej”. Ogółem opublikował: 11 monografii, studiów i rozpraw, 43 artykuły naukowe, 10 komunikatów naukowych, 15 podręczników i skryptów, był promotorem dwunastu prac doktorskich. Zmarł 14 XI 1988 w Warszawie, pochowany został na cmentarzu Komunalnym na Powązkach. Był odznaczony licznymi orderami i medalami, m. in. Orderem Sztandaru Pracy II kl. (1975), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi dla Obronności Kraju (1978), dwukrotnie Medalem Komisji Edukacji Narodowej.
W małżeństwie z Marianną (Marią) z Werońskich miał R. dwie córki i syna.
Kto jest kim w Polsce, W. 1989; Informator nauki polskiej, W. 1908 i n.; – Politechnika Warszawska 1915–1965, W. 1965; – Nekrologi z r. 1988: „Tryb. Ludu” nr 267, „Życie Warszawy” nr 267, 268, 269, 270, 271, 272; – Politechn. Warsz.: Akta personalne w Dziale Spraw Osobowych; – Mater. Red. PSB (Formularz danych biograficznych dla Wydawnictwa Interpress).
Lech Królikowski