Stocki-Sosnowski Jerzy Stanisław (po r. 1947 także Stocki Jerzy, Stocki George) (1913–1997), rzeźbiarz.
Ur. 13 IV w Krakowie. Był wnukiem Gabriela Kazimierza Stockiego (zob.), synem Zygmunta (13 III 1886 – 20 IV 1933), absolwenta Akad. Handlowej, przemysłowca, prowadzącego od r. 1909 wraz z teściem Franciszkiem Ksawerym Kopaczyńskim (1855–1931) zakład brązowniczy w Krakowie, oraz Kazimiery z Kopaczyńskich (ur. 4 III 1882). Miał dwie siostry: Janinę (1910–1985), zamężną Jaworską, i Marię (1914–2004), zamężną Nieniewską, oraz brata Jacka (ur. 1920).
Od 1 IX 1925 uczył się S.-S. w Prywatnym Gimnazjum Realnym Pijarów im. ks. Stanisława Konarskiego w Rakowicach pod Krakowem; maturę zdał 24 V 1932. Od r. 1937 kształcił się w Państw. Szkole Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego w Poznaniu (jedyna w Polsce prowadząca wydz. brązownictwa, od r. 1938 Państw. Inst. Sztuk Plastycznych o statusie uczelni wyższej); pracował tam pod kierunkiem medaliera Jana Wysockiego i rzeźbiarza Mikołaja Kułaka, a wykonywania odlewów brązowych metodą tradycyjną uczył się u mistrza Jerzego Wankiewicza. Zmobilizowany w r. 1939 w stopniu podporucznika, w trakcie kampanii wrześniowej nie zdołał dotrzeć do macierzystego pułku stacjonującego w Wadowicach. Przedostał się następnie do Egeru na Węgrzech, skąd przez Split w Jugosławii dotarł do Francji; tam został dowódcą plutonu w 11. p. 4. DP Armii Polskiej. Ewakuowany w czerwcu 1940 do Wielkiej Brytanii, wstąpił do Armii Brytyjskiej. W r. 1941 uczestniczył w wystawie «Allied Artists» w Edynburgu, Londynie i Irlandii Północnej, na której pokazał m.in. rzeźbę Ewa. Przydzielony do służby w Afryce zachodniej, szkolił w Gambii żołnierzy przygotowywanych na front japoński. Następnie trafił do Kairu i został oficerem łącznikowym VIII Armii. Dostał się do II Korpusu Polskiego tejże Armii i odbył z nim szlak bojowy, uczestnicząc m.in. w r. 1944 w bitwie o Monte Cassino (otrzymał za nią odznaczenie). W r. 1946 odkomenderowany przez dowództwo Korpusu, studiował przez osiem miesięcy rzeźbę w Accademia Bel’Arte w Rzymie; na ekspozycji „8. British Army Art Festival” wystawił tam t.r. gipsową Głowę.
Zdemobilizowany przeniósł się S.-S. w r. 1947 do Londynu, gdzie pracował początkowo jako robotnik, a następnie jako działający samodzielnie «commercial artist». Utrzymywał się głównie z wykonywania projektów użytkowych, m.in. dla wytwórni filmowych oraz z urządzania dla znanych firm (m.in. «Dolcis» i «Jean Roger») wystaw sklepowych, których wystrój miał charakter twórczości artystycznej. Ulegając wpływowi kubizmu, eksperymentował z tzw. formą (kompozycje abstrakcyjne); stopniowo odchodził od modelowania w jednolitej substancji i tworzył konstrukcje ze stalowego drutu oraz płaskorzeźby i asamblaże, w których łączył wiele różnych materiałów i wykorzystywał elementy przedmiotów («rzeczy znalezione»). Jako jeden z pierwszych w świecie stosował asamblaż także w dziełach o tematyce religijnej. W l. sześćdziesiątych wykonał w stali i żywicy epoksydowej Stacje Drogi Krzyżowej do powstającego kościoła św. Ethleberta w Slough. W czerwcu 1965 odbyła się w Londynie w Galerii Halimy Nałęcz (Drian Galleries) pierwsza indywidualna wystawa prac S-ego-S-ego. W r. 1968 uczestniczył w zorganizowanej tam ekspozycji zbiorowej Zrzeszenia Polskich Artystów Plastyków w Wielkiej Brytanii (Association of Polish Artists in Great Britain). Na wystawie zorganizowanej w r. 1972 przez Society of Catholic Artists w St. Oswald’s Studio w Londynie, pokazał 21 rzeźb o tematyce religijnej, m.in. Krzyż 1971, Adama i Ewę, Świętą Magdalenę, Rezurekcję, Maksymiliana Kolbe (inna nazwa: Na cześć Ojca Kolbe), Adwent oraz Alfę i Omegę. W r. 1974 zaprojektował scenografię do sztuki „Świeca na wietrze” A. Sołżenicyna, pokazanej w londyńskim teatrze ZASP za Granicą; zyskała ona duże uznanie krytyki. Wystawiał w Londynie w polskich galeriach sztuki: w l. 1981 i 1985 ponownie w Drian Galleries, w l. 1985 i 1987 w Centaur Gallery Jana i Dinah Wieliczków, w r. 1996 w Galerii Polskiego Ośrodka Społeczno-Kulturalnego (POSK), a także w USA i Kanadzie. Uczestniczył też w wystawach zbiorowych, m.in. „Forma i kolor” w r. 1995 w Londynie, podczas Kongresu Kultury Polskiej na Obczyźnie. Dzieła S-ego-S-ego, zwykle niewielkich rozmiarów, należą przeważnie do nurtu formizmu, dopiero w późnym okresie zbliżył się ich autor do tzw. twórców materii. Wykonany dla londyńskiego kościoła św. Andrzeja Boboli pomnik ofiar stalinizmu (odsłonięty w maju 1986) był monumentalną kompozycją z umieszczoną centralnie kobietą, niosącą umarłe dziecko i asymetrycznie ustawionymi krzyżami. W ostatnim okresie życia S.-S. pisał poezje; opublikował dwa tomiki wierszy refleksyjnych: Melodie cieni (we własnej oprawie graficznej, wyd. w r. 1987 w londyńskiej Oficynie Poetów i Malarzy) oraz Na granicy czasu (Los Angeles 1991). Należał do Zrzeszenia Polskich Artystów Plastyków w Wielkiej Brytanii, Society of Catholic Artists oraz Société Intern des Artistes Chretiens. Zginął 1 I 1997 w Londynie w wypadku samochodowym, został pochowany w Nowym Columbarium przy kościele św. Andrzeja Boboli.
Od ok. r. 1944 był S.-S. żonaty z poznaną we Włoszech Stefanią Grodzińską; wspólnie wychowywali jej syna Filipa.
Prace S-ego-S-ego znajdują się w Wielkiej Brytanii: w Londynie, w kościołach St. John Fisher na Hanger Lane (płaskorzeźbiony wizerunek patrona) i św. Andrzeja Boboli (tablica upamiętniająca ks. Jerzego Popiełuszkę) oraz w kolekcji POSK, a także w Luton w szkole katolickiej, ponadto w Muzeach Narodowych w Warszawie i Gdańsku, Arch. Emigracji Biblioteki Polskiej Uniw. Mikołaja Kopernika w Toruniu, jak również w zbiorach prywatnych w Polsce, Wielkiej Brytanii i USA.
Grodziska, Polskie groby Londynu, II (błędny r. śmierci S-ego-S-ego); – Association of Polish Artists in Great Britain, Drian Galleries, 7–26 XI, London 1968; Dzieła artystów współczesnych. Dar Halimy Nałęcz z Londynu dla Muzeum Narodowego w Gdańsku, Gd. 1984; Exhibition of Sculpture by Stocki George. Drian Galleries, VI, London 1984; Forma i kolor, wystawa sztuk plastycznych Kongresu Kultury Polskiej na Obczyźnie, Red. J. Baranowska, S. Frenkiel, Londyn 1995; Stocki George, Centaur Gallery, 4–30 XI, London 1985; Stocki George, Centaur Gallery, 28 IX – 24 X, London 1987; Stocki George, Drian Galleries, 1–21 VI, London 1965; Stocki George, Drian Galleries 18 XI – 5 XII, London 1981; Wystawa dzieł artystów współczesnych z kolekcji Halimy Nałęcz z Londynu ofiarowanych Muzeum Narodowemu w Warszawie, W. 1978; – Internet: www.bu.uni.torun.pl/Arch.Emigracji; www.najmici.net/jerzy_stocki_mc.htm (wspomnienia i artykuły z „Dzien. Pol.” ); – Borkowski A., Rzeźbiarskie konstrukcje Jerzego Stockiego, „Tydzień Pol.” (Londyn) 1996 nr z 17 II; Drwęska A., Rzeźby Jerzego Stockiego, „Dzien. Pol.” (Londyn) 1987 nr 239; Młodzianowski A., Człowiek żelaza, „Dzien. Pol.” (Londyn) 1984 nr 139; Nałęcz H., 3 Decades of Private View at the Drian, London 1986; Piechota polska 1939–1945: materiały uzupełniające do „Księgi Chwały Piechoty”, Oprac. T. Kryska–Karski, W. 1939; Poremba-Wołkowa B., Ludzkie losy. Znaleźć własną drogę, „Gość Niedzielny” 1995 nr 48; Sienkiewicz J. W., Polskie galerie w Londynie w drugiej połowie XX wieku, L.–Londyn 2003; – Repertuar teatrów polskich w Londynie, Teatr Polski ZASP, 1947–1987, Oprac. E. Adamczyk-Stepan, „Pam. Teatr.” R. 37: 1988 z. 1–2; Stocki-Sosnowski J., Jedno życie. Cztery światy, Kr. 1994 s. 442; – Arch. Pol. Prow. Zakonu Pijarów w Kr.: Gimn. w Rakowicach, teczka nr 56.
Bibliogr. dot. rodziny Aleksandra Ziębowskiego i Franciszka Kopaczyńskiego: AP w Kr.: sygn. AD 883, AD 891, AD 892; Arch. paraf. kościoła p. wezw. NMP w Kr.: Liber defunctorum, t. XIV 1894–1909 s. 215 poz. 68; B. Jag.: sygn. 2246649 teka 24 (zbiór klepsydr pośmiertnych); – Informacje Stanisława Jaworskiego z Kr.
Joanna Daranowska-Łukaszewska