INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
Biogram został opublikowany w latach 2000-2001 w XL tomie Polskiego Słownika Biograficznego.

Kliknij, aby edytować tekst...

 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sołtykowicz (Sołtykiewicz) Józef Florian, krypt.: J. S., J. S. F. D. P. i M. P. (1762–1831), profesor prawa i dziekan Wydz. Filozoficznego w Szkole Głównej Krakowskiej, senator Rzeczpospolitej Krakowskiej. Ur. w Krakowie lub Piotrkowie, pochodził z rodziny drobnoszlacheckiej, był synem Floriana, subdelegata (sądowego urzędnika starościńskiego) ziemi piotrkowskiej.

W r. 1773 podjął S. studia na Uniw. Krak. W czerwcu 1777 uzyskał bakalaureat i kontynuował naukę w Seminarium Akademicko-Diecezjalnym. W l. 1780–3 kształcił się w Seminarium Kandydatów Stanu Akademickiego przy Szkole Głównej Kor. Dn. 7 X 1778 (1780?) otrzymał tytuł doktora filozofii. W r. 1783 z polecenia Szkoły Głównej objął stanowisko nauczyciela szkoły wydziałowej w Lublinie; wykładał prawo natury i ekonomię polityczną oraz uczył języka francuskiego. Na przełomie l. 1785 i 1786 doszło do konfliktu między S-em i innymi nauczycielami świeckimi (Józefem Kalasantym Girtlerem i Stanisławem Zarzeckim) a rektorem ks. Wincentym Trefflerem. W następstwie tego sporu Treffler wystąpił do Szkoły Głównej w Krakowie z wnioskiem o usunięcie pedagogów, których oskarżył o niedopełnianie obowiązków i brak szacunku dla przełożonych. S. bronił siebie i kolegów w liście (z 4 II 1786) do sekretarza Szkoły Głównej Jana Śniadeckiego, argumentując, że odkąd w Lublinie są świeccy nauczyciele liczba uczniów wzrosła trzykrotnie. Konflikt załagodzony został w wyniku wizyty rektora Szkoły Głównej Hugona Kołłątaja (26–27 VI 1786). S. musiał wprawdzie publicznie przeprosić Trefflera, ale pozwolono mu uczyć nadal. Z początkiem r. szk. 1786/7 wygłosił S. skierowaną do członków Trybunału Głównego Kor., a dedykowaną jej prezydentowi ks. Michałowi Sołtykowi, Mowę o potrzebie stosowania nauk i wszelkich umiejętności do stanu narodu (B. Jag.: rkp. 2840), w której skrytykował poglądy J. J. Rousseau o zgubnym wpływie kultury i nauki na cywilizację i nazwał go filozofem «bałamutnym i płaczliwym». W r. 1786 pomagał krakowskiemu księgarzowi Ignacemu Greblowi w prowadzeniu księgarni w Lublinie; w krakowskiej drukarni Grebla drukował później swoje rozprawy.

W r. 1787 został S. przeniesiony do Krakowa. Myślał o porzuceniu zawodu nauczycielskiego na rzecz medycyny, zaczął nawet uczęszczać na wykłady z anatomii, ostatecznie jednak pozostał nauczycielem. W l. 1788–93 wykładał w czterech wyższych klasach Szkół Przygłównych (Nowodworskich) prawo natury i naukę moralną oraz ekonomię i prawo polityczne (rękopisy wykładów zachowały się w B. Jag.: rkp. 3398, 3399, 3751). Wspólnie z innymi profesorami starał się o przyznanie Szkołom folwarku Łobzów dla zaznajomienia uczniów z zagadnieniami gospodarstwa. Ponadto przeprowadzał wizytacje szkół parafialnych w Krakowie i na przedmieściach. Dn. 29 IX 1788 na rozpoczęcie roku szkolnego wystąpił S. z Mową o potrzebie poprawy prawodawstwa i wykonywaniu onego dla uczynienia skuteczną edukacji publicznej (B. Jag.: rkp. 3031), w której nawiązał do zbierającego się w tym czasie w Warszawie sejmu i jako zwolennik Kołłątaja poparł stronnictwo reform. Gorąco agitował za Konstytucją 3 maja w wygłoszonej 15 II 1792 Przemowie […] nauczyciela prawa w Szkołach Przygłównych Koronnych do dyrektorów przy tychże szkołach domowy dozór nad młodzią sprawujących, przed odebraniem od nich przysięgi na ustawę dnia 3 i 5 maja 1792 roku… (Kr. 1792); przyłączył się też do apelu szlachty woj. krakowskiego, aby młodzież krakowska wzięła udział w warszawskich obchodach pierwszej rocznicy jej uchwalenia. Na sesji publicznej urządzonej z tej okazji w kwietniu 1792 przez Szkołę Główną wystąpił z mową: Wywód o skutecznym sposobie zaprowadzenia i ugruntowania dobrych obyczajów…, w której dał wyraz swym przekonaniom fizjokratycznym. Podobnie jak w Mowie… z r. 1788 zwracał w niej uwagę na znaczenie dobrego prawodawstwa i rozwoju oświaty oraz na obowiązki obywateli w stosunku do państwa; uważał, że takie prawodawstwo urzeczywistnione zostało właśnie w Konstytucji 3 maja. Polemizował w niektórych ustępach z J. J. Rousseau i Ch. L. Montesquieu, zwłaszcza z poglądami tego ostatniego na temat zbytku. Wg S-a, zbytek w znaczeniu rosnącego zapotrzebowania przyczynia się do gospodarczego podniesienia kraju i dlatego nie należy go w zasadzie zwalczać. Gdy na sejmie grodzieńskim 1793 r. zrodziła się myśl utworzenia przez KEN wyższego studium prawnego w Lublinie, S. zgłosił chęć podjęcia w nim pracy i otrzymał zgodę Szkoły Głównej, ostatecznie jednak do powołania studium nie doszło. Działalność pedagogiczną S-a pozytywnie oceniali w raportach wizytacyjnych Antoni Popławski i Marcin Fijałkowski (w l. 1792 i 1793).

Po wybuchu powstania kościuszkowskiego w r. 1794 należał S. do najbardziej czynnych jego działaczy w Krakowie. W kwietniu zasiadał w Sądzie Kryminalnym. Polecony przez Tadeusza Kościuszkę, został 8 V komisarzem w Wydz. Bezpieczeństwa Komisji Porządkowej Krakowskiej; zajmował się tam kontrolą paszportów oraz, obok Feliksa Radwańskiego i Józefa Czecha, pełnił tajny nadzór nad działalnością innych jej członków. Wiosną 1794 podjął próby zorganizowania władz powstańczych w Kaliszu. Po klęsce powstania i zajęciu Krakowa w czerwcu 1794 przez wojska pruskie S., obawiając się represji, wyjechał z innymi nauczycielami do Warszawy. Uczył w tamtejszych szkołach wydziałowych w r. szk. 1794/5. Dość szybko nawiązał kontakt z tajną organizacją warszawską Zgromadzenie Centralne, która planowała kolejne powstanie. Wspólnie z Janem Klemensem Szaniawskim zredagował statut Zgromadzenia. Za jego pośrednictwem Stanisław Sołtyk przekazał na cele organizacji 2 500 złp. W r. 1795, uważany przez władze pruskie za «szczególnie niebezpiecznego rewolucjonistę», wyjechał S. z Warszawy i schronił się w majątku Stanisława Sołtyka pod Piotrkowem jako wychowawca jego dzieci. Aresztowania rozbiły działalność Zgromadzenia Centralnego; S. nie zdołał już wydrukować powierzonej mu odezwy „Do polskiego narodu”, wzywającej do poparcia działań patriotów na emigracji. Postanowił wówczas wrócić do pracy w Szkołach Nowodworskich. Jednakże z powodu «słabości i [dla] poratowania zdrowia» poprosił na r. szk. 1795/6 o zastępstwo; w r.n. z tegoż powodu nie miał zajęć. W r. 1798 wystąpił z projektem wydawania czasopisma periodycznego „Dwutygodnik Krakowski”; jego realizację uniemożliwił zakaz cenzury austriackiej.

W r. akad. 1798/9 powołany został S. – za zgodą władz austriackich – na katedrę prawa natury i ekonomii politycznej w Szkole Głównej Krak. jako substytut (zastępca) profesora na miejsce aresztowanego Józefa Januszewicza. Kiedy w grudniu 1799 zachorował i przez 1. poł. 1800 odwoływał z tego powodu wykłady, władze austriackie zwolniły go z pracy, wyznaczając w czerwcu 1800 na jego następcę Józefa Niemetza. Nominacja ta, dokonana bez porozumienia z władzami uczelni, wywołała ich gwałtowny sprzeciw. Sam S. domagał się wypłacenia mu pełnych poborów profesorskich, a nie pensji zastępcy. W r. 1805 (na mocy dekretu z 17 III), kiedy rozpoczęto germanizację uniwersytetu, wraz z innymi profesorami Polakami został S. przeniesiony na emeryturę. Do zajęć w Szkole Głównej Krak. powrócił w r. 1809, po wyparciu z Krakowa Austriaków. Już w sierpniu t.r. został wezwany przez prezesa Komisji Interesów Akademii Antoniego Stadnickiego do objęcia dyrektorstwa Wydz. Filozoficznego. W październiku z polecenia władz Ks. Warsz. napisał Traktat dla szkół narodowych o miłości Ojczyzny…, który jednak nie został wydrukowany. T.r. wystąpił przeciw Andrzejowi Markiewiczowi, zarzucając mu, że w pracy „Moralność w wykładzie prawa przyrodzonego stosownie do przepisów Komisji Edukacyjnej w klasie IV szkół przygłównych krakowskich podczas przerwania bytu Polski dawana” (Kr. 1809), dopuścił się plagiatu jego rękopisów. Najprawdopodobniej obaj autorzy korzystali z jednego źródła – opierali się na „Nauce prawa” Hieronima Stroynowskiego.

Z końcem r. 1809 wspólnie z Kołłątajem rozpoczął S. pracę nad statutem Szkoły Głównej Krakowskiej, tzw. Urządzeniami. Był dla Kołłątaja głównym oparciem w jego zatargu z Izbą Edukacyjną Ks. Warsz. i dzięki temu szybko awansował: 6 XII t.r. otrzymał nominację na stanowisko dziekana Wydz. Filozoficznego z pensją roczną 2 tys. złp., a 30 XII Rada Szkoły Głównej na wniosek Bonifacego Garyckiego, dyrektora Wydz. Nauk Prawa, postanowiła wydać S-owi dyplom doktora obojga praw. Dn. 10 V 1810, z okazji przyjazdu do Krakowa ks. Fryderyka Augusta i jego pobytu w Szkole Głównej, S. wystąpił jako dziekan Wydz. Filozoficznego z mową O stanie Akademii Krakowskiej, którą następnie wręczył monarsze; apelował w niej o poparcie Kołłątaja i skupionych wokół niego profesorów w konflikcie z Izbą Edukacyjną. Jej poszerzony tekst, opatrzony bogatymi przypisami, wyszedł drukiem pt. O stanie Akademii Krakowskiej od założenia jej w roku 1347 aż do teraźniejszego czasu, krótki wykład historyczny… (Kr. 1810). Była to pierwsza praca o historii uczelni; jej recenzje ukazały się w prasie polskiej i zagranicznej, a o niesłabnącym i później zainteresowaniu świadczy opracowanie w r. 1859 przez Antoniego Sozańskiego „Rejestru do dzieła J. Sołtykowicza O stanie Akademii” (Przemyśl 1859). Wystąpienie S-a nie spowodowało oczekiwanej reakcji księcia, zapoczątkowało natomiast akcję Kołłątaja w Dreźnie w sprawach edukacyjnych i Szkoły Głównej, prowadzoną za pośrednictwem ministra saskiego F. Senffta von Pilsach. Latem 1810 S. pomagał Kołłątajowi w opracowaniu planu organizacji oświaty w Ks. Warsz. Rektor Sebastian Sierakowski, zwalczając profesorów związanych z Kołłątajem, odnosił się z niechęcią i lekceważeniem do S-a. Przyczynił się w końcu, po reorganizacji uczelni przez Izbę Edukacyjną, do jego usunięcia 3 I 1811 ze stanowiska dziekana. S. bronił się przez pewien czas przed oddaniem akt dziekańskich rektorowi, uważając to zarządzenie za bezprawne i dopiero w marcu przekazał je swojemu następcy, Jackowi Przybylskiemu. Po opuszczeniu Akad. Krak. S. nadal zajmował się nauką. Wiele uwagi poświęcał bibliotece uniwersyteckiej; bywał częstym gościem Jerzego Samuela Bandtkiego porządkującego i katalogującego zbiory biblioteczne, w r. 1814 opracował rozprawę Quaedam de bibliotheca Universitatis Cracoviensis (B. Jag.: rkp. 231), zawierającą wiele cennego materiału do jej dziejów. S. szczycił się tradycją i zabytkami Krakowa. Wraz z żoną ofiarował na renowację kościoła Franciszkanów pewną sumę pieniędzy; Sołtykowiczowie otrzymali wówczas tytuł współfundatorów tego kościoła. Odmówił jednak Ambrożemu Grabowskiemu opracowania przewodnika po zabytkach Krakowa.

W r. 1815 Komisja Organizacyjna Rzpltej Krak. powołała Komitet Akademicki do ułożenia statutu uniwersyteckiego; w jego skład wszedł też S. Być może był współautorem przygotowanego przez Komitet „Krótkiego rysu historii Akademii Krakowskiej” (B. Jag.: rkp. 5236). Współdziałał przy opracowaniu planu reorganizacji uczelni pod względem naukowym i finansowym, a potem bronił jej autonomii przed kuratorem K. Metternichem, przywołując dawne tradycje KEN. Wziął też udział w ankiecie włościańskiej; swój głos w tej sprawie opublikował pt. O przyczynach wewnętrznych i najbliższych tudzież zewnętrznych i dalszych nędzy naszych włościan z wyłożeniem sposobów zniszczenia tychże przyczyn i ich skutków (Kr. 1815). W rozprawie tej skrytykował dekret władz Ks. Warsz. z 21 XII 1807 likwidujący niewolę osobistą, który zdaniem S-a «nie tylko nie dogodził prawdziwej ubogich naszych rolników potrzebie, ale nadto właścicielów słusznie zatrwożył». Doradzał natomiast regulację powinności i danin dla dworu oraz oczynszowanie gospodarstw chłopskich. Proponował pozostawienie szkolnictwa wiejskiego w rękach kleru.

S., który odgrywał dużą rolę w życiu naukowym, był również aktywny na scenie politycznej Rzpltej Krak. Od r. 1816 wybierano go do Izby Reprezentantów Rzpltej Krak. jako przedstawiciela gminy V, od r. 1820 gminy IV. Na jej forum zabierał głos wielokrotnie. W marcu 1817 wystąpił przeciw ograniczaniu jej działalności prawodawczej przez Komisję Organizacyjną i Senat; protest S-a i innych posłów spowodował, że Izba zachowała część swoich prerogatyw. Nie odniósł natomiast skutku jego sprzeciw w grudniu t.r. w związku z przysięgą marszałka na przestrzeganie Statutu Urządzającego, którego wiele przepisów sprzecznych było z konstytucją 1815 r. W listopadzie 1817 przeciwstawił się propozycjom Senatu, co do nałożenia na Żydów podatku przemysłowego w miejsce zniesionego podatku od kultu (Uwagi o podatku konsumpcyjnym, „Gaz. Krak.” 1817 nr 92). W lutym 1818 wypowiedział się przeciw karze śmierci (Głos o karze śmierci miany…, „Themis” 1834 poszyt 2). W marcu 1818 został dokooptowany do komitetu wyłonionego przez Izbę Reprezentantów w celu opracowania nowego kodeksu praw. Sprzeciwiał się w Zdaniu […] nad projektem zaprowadzenia w kraju loterii liczbowej („Gaz. Krak.” 1821 nr 2) ustanowieniu loterii. S. «kochany i szanowany przez cały Kraków, był wyrocznią w tem wszystkiem co powiedział» (A. Jełowicki). Zapraszano go do salonów krakowskiej arystokracji, bywał też na «ansamblach» u bpa Jana Pawła Woronicza.

W r. 1824, po śmierci Walentego Litwińskiego, objął S. katedrę prawa karnego i postępowania sądowego cywilnego na uniwersytecie. W październiku 1826 Senat Rzpltej Krak. mianował go asesorem Komitetu Nadzoru i Karności przy Kuratorii Generalnej Instytutów Naukowych, mającego zastąpić radę i senat uniwersytecki. Urząd ten pełnił krótko, gdyż już 25 X t.r., po śmierci F. Radwańskiego, został wybrany z ramienia uniwersytetu na dożywotniego senatora Rzpltej Krak. (przysięgę złożył 3 XI 1826). Jako senator pozostawał w opozycji do polityki prezesa Stanisława Wodzickiego; w styczniu 1831 wchodził w skład delegacji, która wymogła na rezydencie austriackim F. Lorenzu dymisję Wodzickiego. Za swoją działalność publiczną S. otrzymał od obywateli Rzpltej Krak. złoty pierścień z pismem dziękczynnym.

S. prowadził co najmniej od początku XIX w. pensjonat dla młodzieży szlacheckiej, który, zdaniem Kazimierza Girtlera, należał do najlepszych w Krakowie. Sam też cieszył się opinią utalentowanego pedagoga i wychowawcy. Dla swoich wychowanków organizował wycieczki historyczne po Krakowie i jego okolicach, udostępniał im swoją bibliotekę, która należała do największych księgozbiorów prywatnych w Krakowie; «Nie opuścił żadnej zręczności, aby nas czegoś nauczyć, aby nam co pokazać» – wspominał Aleksander Jełowicki. W pensjonacie tym wychowywali się, m.in.: Wojciech Chrzanowski, Ignacy i Michał Badeniowie, Kazimierz Lanckoroński, Walery Wielogłowski i Paweł Popiel. Od r. 1816 był S. członkiem Tow. Naukowego Krakowskiego (TNK). Na czterech posiedzeniach publicznych Towarzystwa (15 VI 1817, 18 X 1818, 18 X 1822, 15 V 1826) przedstawił Rozprawę nad przyczynami uwłaczających naukom mniemań odradzających się w różnych wiekach świata („Roczn. Tow. Nauk. Krak.” 1818–27 III, V, VIII, IX i osobno Kr. 1828). Wypowiedział się tu jako zwolennik empiryzmu, postulował jednak uzgodnienie treści nauk z prawdami religii i ostrzegał przed przecenianiem możliwości poznawczych człowieka. Skrytykował zarówno spekulacje metafizyczne, powołując się na Jana Śniadeckiego, jak i «antykwaryczne szperactwo». Gwałtownie też zaatakował wywody J. J. Rousseau o szkodliwości nauki dla postępu moralnego ludzkości. Na posiedzeniu TNK 15 II 1823 wygłosił S. wspomnienie o swoim nauczycielu: Rys życia i zasług w stanie akademickim ś.p. Imci Księdza Bonifacego Garyckiego… („Roczn. Tow. Nauk. Krak.” 1826 XI). S. był entuzjastą fizjokratyzmu i należał do jego czołowych przedstawicieli w Krakowie. O jego temperamencie jako dyskutanta pisał Ludwik Łętowski: «zapominał się do wściekłości, pazury mu wyłaziły, gdy gadał o naukach». Wiele prac nieopublikowanych pozostawił S. w rękopisach (B. Jag.). Pisywał też wiersze okolicznościowe (B. Jag.: rkp. 3798, Zbiór wierszy pisanych przez Józefa Sołtykowicza, które mu zostały od r. 1782).

S. dorobił się wioski Charzowice (Charzewice) z folwarkiem Mikołajów nieopodal Wiślicy (pow. pińczowski). W testamencie sporządzonym 22–23 IV 1831 jedyną dziedziczką uczynił swoją żonę; poczynił też zapisy na rzecz swojej siostrzenicy, Elżbiety z Saneckich Kwaskowej, oraz siostrzenic i wychowanic swojej żony, córek Józefa Chrzanowskiego: Doroty, Antoniny i Izabeli. Zmarł 25 IV 1831 w Krakowie i pochowany został 27 IV na cmentarzu Rakowickim.

S. z małżeństwa z Marianną Magdaleną z Trawińskich (Trawieńskich) (1762–1851) nie pozostawił dzieci.

S-owi przypisuje się niesłusznie autorstwo rozprawy „Zbiór praw krajowych rozważany…” (B. Jag.: rkp. 1042) z r. 1776, którą jedynie posiadał w swej kolekcji, oraz druków (wg Estreichera): „Głos na prędce do stanu miejskiego” (z r. 1790, autor Franciszek Jezierski) i „Roztrząśnienie przyczyn dla których stan miejski do prawodawstwa przypuszczony być nie może” (z r. 1791), wyrażających poglądy krańcowo odmienne od głoszonych przez S-a; wątpliwe jest też jego autorstwo broszury z r. 1792 „Ja lepiej trzymam o królu”.

 

Estreicher, XXIX; Estreicher w. XIX; Nowy Korbut, VI (Oświecenie); Bibliografia filozofii polskiej 1750–1830, W. 1955; Filoz. w Pol. Słown.; Wurzbach, Biogr. Lexikon; Hist. Nauki Pol., VI; Cyrankiewicz, Przewodnik po cmentarzach Krakowa; – Bobkowska W., Pruska polityka szkolna na ziemiach polskich w latach 1793–1806, W. 1948; Dzieje UJ, II; Chamcówna M., Uniwersytet Jagielloński w dobie Komisji Edukacji Narodowej. Szkoła Główna Koronna w latach 1786–1795, Wr. 1959; Dutkowa R., Uniwersytet Jagielloński w czasach Księstwa Warszawskiego. Szkoła Główna Krakowska w latach 1809–1814, Wr. 1965; Jagoda Z., O literaturze i życiu literackim Wolnego Miasta Krakowa 1816–1846, Kr. 1971; Jaworski W., Z dziejów filozofii w Polsce. 1804–1817. M. W. Voigt, F. Jaroński, J. Sołtykowicz, F.Wigura, Kr. 1997 s. 62–79; Jobert A., Komisja Edukacji Narodowej w Polsce (1773–1794), Wr. 1979; Konczyńska W., Zarys historii Biblioteki Jagiellońskiej, Kr. 1923; Kosim J., Okupacja pruska i konspiracje rewolucyjne w Warszawie 1796–1806, Wr. 1976 (mylnie jako Sołtykowski); Krzemiński S., Józef Sołtykowicz (1762–1831), w: Wiek XIX. Sto lat myśli polskiej, W. 1907 II 343–9; Kukulski Z., Pierwsi nauczyciele świeccy w Szkole Wydziałowej Lubelskiej w dobie Komisji Edukacji Narodowej, L. 1939; tenże, Projekt utworzenia katedry prawa w Lublinie za czasów Komisji Edukacji Narodowej, „Pam. Lub.” T. 3: 1935–7 s. 431–2; Kupczyński T., Kraków w powstaniu Kościuszkowskim, Kr. 1912; Leśnodorski B., Polscy jakobini, W. 1960; Lityńska A., Idee fizjokratyczne w twórczości profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego, w: Fizjokratyzm wczoraj i dziś, Red. J. Rosicka, Kr. 1996; Mrozowska K., Funkcjonowanie systemu szkolnego Komisji Edukacji Narodowej na terenie Korony w latach 1783–1793, Wr. 1985; taż, Walka o nauczycieli świeckich w dobie Komisji Edukacji Narodowej, Wr. 1956; Opałek K., Wielcy uczeni krakowskiego Oświecenia na tle epoki, w: Kraków i Małopolska przez dzieje, Kr. 1970; Pachoński J., Drukarze, księgarze, bibliofile krakowscy 1750–1815, Kr. 1962; Patkaniowski M., Dzieje Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego od reformy Kołłątajowskiej do końca XIX stulecia, w: Zesz. UJ. Prace Prawnicze, Kr. 1964 z. 13; Rychter J. H., Józef Sołtykowicz jako uczony i poeta, „Bibl. Warsz.” 1886 t. 4 s. 179–87; Snopek J., Prowincja oświecona. Kultura literacka Ziemi Krakowskiej w dobie Oświecenia 1750–1815, W. 1992; Stasiewicz J., Poglądy na naukę w Polsce w okresie Oświecenia na tle ogólnoeuropejskim, Wr. 1967; Stolarzewicz L., Traktat o miłości ojczyzny z roku 1809, „Przegl. Powsz.” T. 4: 1916 s. 389–90; Straszewski M., Dzieje filozoficznej myśli polskiej w okresie porozbiorowym, Kr. 1912 s. 367–81; Szybiak J., Nauczyciele szkół średnich Komisji Edukacji Narodowej, Wr. 1980; Tokarz W., Ostatnie lata Hugona Kołłątaja (1794–1812), Kr. 1905 I–II; Uniwersytet Jagielloński. Złota Księga Wydziału Filozoficznego, Red. J. Miklaszewska, J. Mizera, Kr. 2000 (P. Dutkiewicz); Wachholz S., Rzeczypospolita Krakowska. Okres od 1815 do 1830 r., W. 1957 s. 26, 137–8, 160, 172, 223, 237, 251, 253, 254–5, 333; Wąsik W., Historia filozofii polskiej, W. 1959 I; Wiszniewski, Hist. liter. pol., I; Żeleńska-Chełkowska A., Feliks Radwański. Senator Rzeczypospolitej Krakowskiej (1756–1826), Kr. 1982; – Akta powstania Kościuszki, III; Girtler K., Opowiadania, Kr. 1971 I–II; Grabowski A., Wspomnienia…, Wyd. S. Estreicher, Kr. 1909 I; Jełowicki A., Moje wspomnienia, Paryż 1839 I 69–84, 102; Listy z prowincji. Korespondencja wizytatorów generalnych, rektorów i nauczycieli ze Szkołą Główną Koronną 1779–1794, [Wyd.] K. Mrozowska, W. 1998, Arch. Dziejów Oświaty, t. 12; Louis J. Wawel, Urywki z dziejów i życia mieszkańców Krakowa, Kr. 1977; Łętowski L., Wspomnienia pamiętnikarskie, Wr. 1956; Popiel P., Pamiętniki (1807–1892), Kr. 1927; Raporty Szkoły Głównej Koronnej o generalnych wizytach szkół Komisji Edukacji Narodowej 1787–1793, [Oprac.] K. Mrozowska, Wr. 1981; Statuta nec non liber promotionum, s. 433, 436; – „Goniec Krak.” (Dod.) 1831 nr 99 (w nekrologu podano imiona S-a: Józef Alojzy); – Arch. UJ: rkp. 10 (Protokół Obrad w Mater. Nauk od r. 1790 do r. 1797) k. 167–168, rkp. S I 38 (347) (Protokół obrad Szkoły Głównej Krak. w r. 1809 s. 54, błędnie wymieniony jako dziekan Wydz. Prawa), rkp. S I 137; B. Jag.: sygn. 224649 V (klepsydry) teka 20 nr 734, rkp. 231, 1040–1041 t. 1, rkp. 2298, 2840, 3028, 3031, 3750, 3753 t. 4, 11, 13, rkp. 5524, 5748, 7862 IV t. 12; B. Czart.: rkp. 831 k. 675; B. Nauk. PAU i PAN w Kr.: rkp. 4552 (odpis notarialny testamentu S-a).

Helena Wereszycka i Elżbieta Orman-Michta

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Józef Bohdan Zaleski

1802-02-14 - 1886-03-31
poeta
 

Teofil Wolicki h. Nabram

1768-10-20 - 1829-12-21
prymas Polski
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Roman Stanisław Sanguszko

1800-04-24 - 1881-03-26
zesłaniec
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.