Szeptycki Józef Gabriel (1806–1855), ziemianin, poseł do Sejmu Stanowego, galicyjski działacz gospodarczy.
Ur. 14 III w Bruchnalu, był wnukiem Bazylego (1735–1800), podstolego mścisławskiego i star. tymbarskiego, synem Jana Baptysty (1770–1831), doktora praw, radcy Urzędu Prawa Ziemskiego (Landrecht) we Lwowie i sądów szlacheckich, podkomorzego cesarskiego (Kämmerer), członka Sejmu Stanowego, właściciela majątków: Szeptyce w cyrkule samborskim oraz Przyłbice, Bruchnal, Tułkowice i Hankowice w cyrkule przemyskim, i Anieli (zm. 1831), córki Euzebiusza Lipskiego, członka Sejmu Stanowego. Miał brata, Piotra Pawła Leopolda (1808–1843).
W l. 1818–24 uczył się S. w Gimnasium Academicum we Lwowie. Po śmierci ojca wspólnie z bratem odziedziczył, w równych częściach, majątek w Przyłbicach, Tułkowicach i Hankowicach (cyrkuł przemyski) oraz Kościelniki (cyrkuł stanisławowski). Po spłacie przez brata jego części majątku kupił 10 III 1835 od Aleksandry Szumlańskiej, wdowy po Onufrym Szumlańskim, dobra w Szumlanach Wielkich (cyrkuł brzeżański), gdzie zamieszkał i od tego czasu tytułował się «panem na Szumlanach». W r. 1837 ożenił się z Amelią Lipską i wykupił na licytacji jej zadłużone dobra Ciotusza w pow. biłgorajskim w Król. Pol. Wkrótce potem za obopólną zgodą małżeństwo zostało unieważnione. Z nominacji cesarskiej został S. w r. 1839 członkiem Sejmu Stanowego i funkcję tę pełnił do końca jego istnienia (1848). Po śmierci brata, w wyniku nowego podziału majątku, otrzymał w r. 1843 Łaszczów i dobra łaszczowskie (pow. tomaszowski). W l. 1842–4 należał do kilkunastu prenumeratorów czasopisma „Biblioteka Naukowego Zakładu imienia Ossolińskich”. Uznawany za świetnego gospodarza, stosował w swych majątkach nowoczesne środki uprawy, zakładał fabryki przetwórcze i stawy rybne. Był jednym z założycieli powstałej w r. 1844 Galicyjskiej Kasy Oszczędności we Lwowie i do r. 1854 wchodził w skład jej najwyższego wybieralnego organu kierowniczego, Wielkiego Wydziału. Od r. 1845 działał w Galicyjskim Tow. Gospodarskim. W okresie Wiosny Ludów początkowo utrzymywał kontakt z Centralną Radą Narodową (Radą Narodową Lwowską), a po jej rozwiązaniu poparł 1 III 1849 działania Okręgowej Rady Ruskiej w Brzeżanach. Po pożarze kościoła w Sokalu przeznaczył 5 tys. marek reńskich na odbudowę jednej z kaplic. Zmarł bezpotomnie 20 V 1855 w Łaszczowie i tam został pochowany (w miejscowym kościele umieszczono tablicę pamiątkową ku jego czci). Jego majątek odziedziczyły dzieci brata: Jan Kanty (zob.) i Michalina Maria.
Estreicher, XXX; Kosiński A. A., Przewodnik heraldyczny, Kr. 1877 cz. I s. 605–17, cz. II s. 578–9; Niesiecki, X 426; Nieznański M., Rody szlacheckie na Rusi, W. 1979; Wurzbach, Biogr. Lexikon, XL; Żychliński, I; – Aftanazy, Dzieje rezydencji, VIII; Andrusiak M., Szeptyccy, „Biul. Pol.-Ukraiński” 1934 nr 41 s. 4; Małachowski G., Pamiętnik jubileuszowy Galicyjskiej Kasy Oszczędności we Lwowie 1844–1894, Lw. 1894 s. 15, XXX; Špytkovs’kyj I., Rid i herb Šeptyc’kych, L’viv 1936 cz. 1 s. 11; Zięba A. A., W sprawie genezy decyzji Romana Szeptyckiego o zmianie obrządku, w: Metropolita Andrzej Szeptycki. Studia i materiały, Red. tenże, Kr. 1994; – Handbuch des Lemberger Statthalterei-Gebietes in Galizien, Lemberg 1836, 1847–8, 1852, 1858; Holovna Rus’ka Rada 1848–1851. Protokoly zasidan’ i knyha korespondenciї, Red. O. Turij, L’viv 2002 s. 119, 192; Szematyzmy Król. Galicji za r. 1818, s. 450; – AP w Przemyślu: Arch. Biskupstwa Greckokatol. w Przemyślu, sygn. 7047 (Księgi ur., zaślubin i zgonów paraf. greckokatol. w Przyłbicach) s. 238, 282; Arch. Woj. Urzędu Ochrony Zabytków w L., Delegatura w Zamościu: E. Bończak-Kucharczyk, D. Bondaryk, J. Żukowski, R. Niepsuj, Dok. ewidencyjna Ciotuszy, mszp. 1989 s. 1–2; Central’nyj deržavnyj istoryčnyj archiv Ukraïny we Lw.: F. 165 op. 3 spr. 5109 k. 142, 156 (odpis aktu chrztu z 16 III 1806 w obrządku rzymskokatol.), k. 159, 164v, 165, spr. 5110 k. 12.
Stanisław Stępień