Sopotnicki Józef Julian (1882–1942), oficer armii austro-węgierskiej i WP. Ur. 8 II (8 III wg niektórych dokumentów CAW) w Przemyślu, był synem Józefa i Marii ze Skrzyszowskich.
Od r. 1892 uczył się S. w wojskowej szkole realnej, gdzie w r. 1899 zdał maturę wojskową. T.r. wstąpił do Akad. Wojskowej Piechoty w Wiener Neustadt, po której ukończeniu awansował do stopnia podporucznika (18 VIII 1901) i otrzymał przydział do 100. pp. W pułku tym służył jako oficer kompanijny i adiutant baonu (awansowany do stopnia porucznika 1 V 1904) do 1 X 1904, po czym powołano go do Szkoły Sztabu Generalnego w Wiedniu. Podczas trwania nauki odbywał staż dowódcy szwadronu w 3. pułku ułanów (1 VI – 15 IX 1905). Od 1 XI 1906 był szefem sztabu 11. Brygady Górskiej w Bośni (Tuzla), a od 1 V 1907 szefem sztabu 47. Brygady. Dn. 15 I 1908 został zastępcą szefa sztabu dowództwa twierdzy Przemyśl. Następnie dowodził kompanią w 100. pp (1 V 1909 – 1 XI 1911) i 15. pp (do 1 V 1914). Do stopnia kapitana awansował 1 XI 1913. W maju 1914 został dowódcą kompanii w 10. pp. Po wybuchu pierwszej wojny światowej z pułkiem tym wyruszył na front, gdzie dowodził kompanią i baonem, aż do 19 X t.r., kiedy to został ranny i odesłany do szpitala. Po wyleczeniu powrócił 20 II 1915 do pułku na stanowisko dowódcy baonu, następnie dowódcy pułku. Dn. 1 VI 1916 został kontuzjowany i do 1 X t.r. przebywał w szpitalu, po czym przydzielono go do Dowództwa Okręgu Generalnego Przemyśl, skąd 15 V 1917 wrócił do 10. pp (w VI Armii) na stanowisko dowódcy baonu i kierownika wyszkolenia pułku (1 VII). Dn. 1 XI został szefem sztabu Polskiego Korpusu Posiłkowego i był nim do 6 I 1918. Następnie ponownie służył w 10. pp na stanowisku kierownika wyszkolenia.
Dn. 1 XI 1918 wstąpił S. do WP, awansował do stopnia majora i wziął udział w wojnie polsko-ukraińskiej. Dn. 16 XI t.r. został mianowany szefem sztabu dowódcy obrony Przemyśla – gen. Juliusza Bijaka. Od 8 XII był szefem sztabu Grupy gen. Zygmunta Zielińskiego w wyprawie z Przemyśla w kierunku Chyrowa. Od 22 XII – na czele własnej Grupy, złożonej z 4. baonów piechoty, 3. baterii artyl. i 2. szwadronów jazdy – przedzierał się z Przemyśla przez Bartów, Lubień, Stawczany do Lwowa, tocząc ciężkie walki z Ukraińcami i odciążając Lwów od południa. Z końcem stycznia 1919, w stopniu podpułkownika (awans 5 I), objął w Lubieniu Wielkim dowództwo nowej Grupy (5 baonów, 3 baterie, 1 szwadron), z którą w składzie dywizji gen. Władysława Sikorskiego prowadził dalsze walki z Ukraińcami o utrzymanie połączenia Lwowa z Przemyślem. W kwietniu t.r. objął stanowisko szefa sztabu Grupy gen. Bronisława Babiańskiego na froncie wołyńskim w Kowlu. Dn. 15 VI wyznaczono go na członka Komisji Regulaminacyjnej dla opracowania Regulaminu Służby Polowej, a 23 VIII został mianowany dowódcą obrony zagłębia naftowego. Okres wojny polsko-ukraińskiej S. opisał w pracy pt. Kampania polsko-ukraińska. Doświadczenia operacyjne i bojowe („Słowo Pol.” 1921 nr 364–446, osobno, Lw. 1921). Zawarł w niej omówienie genezy konfliktu polsko-ukraińskiego, celów politycznych i operacyjnych, charakterystykę sił zbrojnych jego stron oraz szczegółowy opis działań bojowych do 31 III 1919. Okres od kwietnia do lipca t.r. potraktował ogólnikowo, gdyż nie był już naocznym świadkiem toczonych wówczas walk. Monografia ta do dziś zachowała swą wartość naukową. Kampanię wiosenną 1920 odbył jako oficer przydzielony do sztabu Grupy Operacyjnej gen. Józefa Rybaka, następnie od lipca dowodził własną Grupą w składzie VI Armii, prowadząc walki z Sowietami na południowym odcinku frontu. Z początkiem września t.r. został dowódcą Rejonu Obronnego w Stryju, a od grudnia 1920 do sierpnia 1921 – w Drohobyczu.
Dn. 14 IX 1921 mianowano S-ego dowódcą 60. pp w Ostrowie Wielkopolskim, a 5 I 1922 – p.o. dowódcą piechoty dywizyjnej 25. DP w Kaliszu. Dn. 15 VI t.r. zweryfikowano go w stopniu pułkownika. Dn. 1 IX został szefem sztabu Dowództwa Okręgu Korpusu (DOK) VIII w Toruniu. Od 22 V do 30 VI 1923 odbył ćwiczenia francuskich szkół wojskowych we Francji i 1 VII t.r. został mianowany dowódcą 18. DP w Łomży (faktyczne obowiązki objął 3 XI). Z okresu krótkiego dowodzenia 18. DP pochodzi negatywna opinia, którą wystawił S-emu gen. Lucjan Żeligowski («jest zdolnym i wykształconym oficerem, lecz zmanierowanym i niepoważnie traktującym służbę wojskową. […] Swoim zachowaniem wskazuje, że nie lubi linii, a więc i armii jest niepotrzebny. […] Obecny stosunek pułkownika [S-ego] do służby uważam za szkodliwy, ponieważ demoralizuje młodzież»). Od 2 V do 21 IX 1924 przebywał S. na urlopie zdrowotnym, 28 VIII t.r. został zwolniony ze stanowiska dowódcy dywizji, z pozostawieniem w dyspozycji Min. Spraw Wojskowych, i ponownie skierowany na trzymiesięczny urlop zdrowotny. Dn. 24 IV 1925 przydzielono go do dyspozycji DOK X w Przemyślu i czasowo (od 1 VIII t.r.) był p.o. dowódcą piechoty dywizyjnej 24. DP. Dn. 1 III 1926 przeniesiony został na sześć miesięcy w stan nieczynny, z którego powołano go ponownie 1 IX t.r. i przydzielono do dyspozycji DOK X; jednak żadnych już funkcji nie pełnił, przebywał często na urlopach zdrowotnych. Dn. 29 II 1928 został przeniesiony w stan spoczynku; w końcu l. trzydziestych mieszkał w Warszawie.
W czasie drugiej wojny światowej S. podjął działalność konspiracyjną. Dn. 6 VI 1942, podczas zebrania organizacji Nowa Armia Polska, któremu przewodniczył, został aresztowany w lokalu «Dama» przy ul. Brackiej w Warszawie (m.in. wraz z Adamem Skwarczewskim, Adamem Podlewskim, Wacławem Froelichem). Był więziony na Pawiaku; dn. 19 VIII t.r. wysłany został z transportem więźniów do obozu Auschwitz, gdzie zmarł 23 VIII 1942. Był odznaczony Srebrnym Krzyżem Virtuti Militari, Krzyżem Walecznych, Medalem za Wojnę 1918–1921, Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.
Brak informacji o stosunkach rodzinnych S-ego. W karcie ewidencyjnej z r. 1925 figuruje jako kawaler.
Enc. Wojsk., VII; Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. Wykazy odznaczonych za czyny z lat 1863–1864, 1914–1945, Red. B. Polak, Koszalin 1997; Jasiewicz K., Lista strat ziemiaństwa polskiego 1939–1956, W. 1995; Księgi zgonów z Auschwitz. Fragmenty, Paryż 1995 III; Roczn. oficerski, W. 1923, 1924, 1928; Spis oficerów służących czynnie w dn. 1 VI 1921 r., W. 1921; – Domańska R., Pawiak – więzienie Gestapo. Kronika 1939–1944, W. 1978; Pierwsza wojna polska (1918–1920), Oprac. S. Pomarański, W. 1920; – Bitwa warszawska 13–28 VIII 1920. Dokumenty operacyjne, Red. M. Tarczyński, W. 1996 cz. 2; O niepodległą i granice. Komunikaty oddziału III Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego 1919–1921, Oprac. M. Jabłonowski, A. Koseski, W.-Pułtusk 2000; Pamiętniki generała broni Leona Berbeckiego, Kat. 1959; „Bellona” T. 6: 1922 z. 1 s. 108–9 (W. Fyda, [rec.:] Kampania polsko-ukraińska…); – B. Ossol.: rkp. 15826 k. 307–350, 431–432; CAW: Akta personalne S-ego, nr 9710, 26866, KW 112/S-2489, VM-1453, VM 89-8460.
Jerzy Kirszak