Songin Józef (1870–1936), proboszcz parafii p. wezw. Wszystkich Świętych w Wilnie, wydawca prasy polskiej. Ur. 24 VI w Marcinkiszkach (pow. lidzki) w rodzinie szlachty zaściankowej, jako najmłodsze dziecko Jana i Petroneli z Arłukiewiczów.
Dzieciństwo spędził S. pod opieką rodziny, starszej siostry Anny Znamierowskiej. Dzięki jej pomocy uczył się w gimnazjum w Wilnie. W r. 1886 wstąpił tamże do rzymskokatolickiego seminarium duchownego, które ukończył w r. 1891. Wyświęcony w r. 1893, rozpoczął pracę jako wikary w parafii p. wezw. Wszystkich Świętych w Wilnie. W r. 1895 objął probostwo parafii p. wezw. św. św. Piotra i Pawła w Dołubowie (pow. bielski), a w r. 1899 – parafii p. wezw. św. Jana Chrzciciela w Choroszczy (pow. białostocki). Rozwinął tam działalność społeczną i oświatową, m.in. organizował tajne szkoły polskie i działał w tajnym stow. polskim «Oświata» w Wilnie, związanym z narodową demokracją. Za propagowanie polskich pieśni religijnych władze rosyjskie zażądały 16 V 1907 od bpa wileńskiego Edwarda Roppa przeniesienia S-a z Choroszczy na inne stanowisko. Bp Ropp mianował go wówczas proboszczem parafii św. św. Filipa i Jakuba w Wilnie, ale wobec sprzeciwu ministerstwa (24 VIII t.r.), przeniósł go do kościoła p. wezw. Wniebowstąpienia Pańskiego jako rektora; funkcję tę pełnił S. do r. 1919. Jednocześnie był katechetą w gimnazjach Pawłowskiego i S. G. Greczaninowej, oraz w szkółkach wiejskich pod Wilnem (m.in. w l. 1909–10 w Kowaliukach i Pawłowie).
Przed r. 1910 redagował S. założony przez bpa Roppa tygodnik „Przyjaciel Ludu”, dla którego zdołał pozyskać 6 tys. prenumeratorów. Zawierał on pogadanki z dziejów Polski, porady gospodarcze, wiersze, obszerny dział korespondencji oraz dodatek pt. „Poradnik dla Samouków”. S. należał również do grupy księży polskich (Paweł Kulwieć, Stanisław Maciejewicz, Aleksander Rutkowski i in.), która w r. 1910 rozpoczęła wydawanie popularnego dziennika „Gazeta 2 Grosze” (nr 1 z 1 VII, od r. 1911 „Gazeta Codzienna”). Jego faktyczny redaktor Jan Obst (od r. 1913) nadał mu charakter endecki; dziennik osiągnął wysoki nakład 12 tys. egzemplarzy i pozyskał czytelników wcześniej nie zainteresowanych prasą polską. W l. 1912–13 współpracował też S. przy wydawaniu kwartalnika redagowanego przez Obsta – „Litwa i Ruś”, popularyzującego historię regionalną. Gdy w r. 1916 „Gazeta Codzienna” została zamknięta przez Niemców, S. założył i wydawał „Dziennik Wileński” (wspólnie z A. Rutkowskim i J. Obstem), pismo informacyjne, które było wówczas jedyną legalną gazetą polską w Wilnie. Dn. 1 XII 1917 został S. kanonikiem honorowym kapituły wileńskiej. Po krótkim okresie zawieszenia „Dziennika Wileńskiego” przez władze sowieckie na początku 1919, wznowił jego wydawanie, ale już w styczniu r.n. odstąpił gazetę jej redaktorowi Aleksandrowi Zwierzyńskiemu. W r. 1920 został S. proboszczem parafii p. wezw. Wszystkich Świętych w Wilnie. Od r. 1926 był deputatem administracyjnym w Archidiec. Seminarium Duchownym, a w l. 1929–32 wydawał miesięcznik parafialny „Wiadomości Kościelne”. W r. 1931 był delegatem na synod archidiecezjalny, a także został egzaminatorem synodalnym przy Kurii Metropolitarnej. Zmarł na raka gardła 9 II 1936, pochowany został uroczyście 12 II na cmentarzu na Rossie w Wilnie.
S. miał opinię patrioty, ofiarnego społecznika i kapłana. Niezwykle skromny, cieszył się w Wilnie popularnością i sympatią; miał też «niepospolity talent finansowy» (J. Obst).
Baranowski H., Baranowska Z., Goławska J., Bibliografia Wilna, Tor. 2000 II; Kubicki, Bojownicy kapłani, II; Calendarium pro clero dioecesis Vilnensis in annum Domini 1913, Vilnae 1912 s. 203, 272; toż na r. 1914, Vilnae 1913 s. 232, 308; Directorium horarum canonicarum et missarum pro dioecesi Vilnensi in annum Domini 1891, Vilnae 1890 s. 151; toż za l. 1892–1911, Vilnae 1891–1910; Ordo divini offici […] dioecesis Vilnensis, Vilnae 1917, dod.: Schematismus pro anno 1917, s. 20, 101; toż za l. 1918–23, Vilnae 1917–23; Małachowicz E., Cmentarz Wileński na Rossie, Wr. 1993; – Malewski C., Rody szlacheckie na Litwie (III), „Nasza Gaz.” 2000 nr 15; Narkowicz L., Marcinkiszki – okolica szlachecka, tamże 2001 nr 14; Paczkowski A., Prasa polska w latach 1918–1939, W. 1980; Życka L., Krótki rys dziejów tajnej oświaty polskiej na ziemi wileńskiej od 1880 do 1919, Wil. 1932 s. 6, 25; – Synodus archidioecesana Vilnensis…, Vilno 1932 s. XXXVII; – Nekrologi i wspomnienia pośmiertne z r. 1936: Catalogus ecclesiarum et cleri dioecesis Vilnensis…, Vilnae, s. 185; „Dzien. Wil.” nr 40, 42, 44, 53 (J. Obst, fot.); „Słowo” nr 44; „Wiad. Archidiec. Wil.” nr 4; – Lietuvos centrinis valstybės archyvas w Wil.: F 64-28-93008 (karta meldunkowa S-a); Lietuvos mokslų akademijos centrinės bibliotekos rankraštynas w Wil.: sygn. F 79-868 (kolekcja L. Abramowicza, Statystyka druków w Wilnie, 1919) s. 4 (rewers); Lietuvos valstybės istorijos archyvas w Wil.: sygn. F 604-1-6417 (dokumentacja kościoła p. wezw. Wszystkich Świętych w Wilnie za l. 1889–1939), sygn. F 604-51-103 (metryka chrztu S-a), sygn. F 1324-1-10 (księga egzaminów przedślubnych kościoła paraf. w Ejszyszkach); – Śnieżko A., Rossa – miasto umarłych, Wr. 1970 cz. 3 (mszp. powielony); – Informacje Janiny ze Znamierowskich Godlewskiej z Dajnowy (Litwa) oraz Józefa Songina, Heleny Kisielowej i Anny Siemaszko.
Liliana Narkowicz