Sutowicz Julian, pseud. Jan Leśniewski (1842–1900), historyk, literat, nauczyciel.
Ur. 24 II w Kościukowiczach (pow. klimowicki) w gub. mohylewskiej, w rodzinie szlacheckiej, był synem Józefa (zm. 1871); matka była z domu Arciszewska.
S. uczęszczał do gimnazjum w Mohylewie, gdzie w r. 1860 zdał maturę. W l. 1860–2 studiował na Wydz. Historyczno-Filologicznym uniw. w Moskwie. Uczestniczył w polskim życiu studenckim; jesienią 1861 znalazł się wśród 51 Polaków zatrzymanych podczas wystąpień studenckich na uniwersytecie. W l. 1863–4 był na Uniw. Moskiewskim studentem Wydz. Lekarskiego. Wg Henryka Barycza i wspomnień uczniów S-a wspomagał on powstanie styczniowe.
Ok. r. 1872 przybył S. nielegalnie do Galicji i zajął się działalnością publicystyczno-literacką. W krakowskim „Kraju” opublikował w r. 1871 antyrosyjskie artykuły Obrazy rządu i społeczeństwa w Rosji (R. 3 nr 216, 219–221, 223, 231, 234, 237) oraz Kwestia nadbałtycka (nr 290–297, osobno pod pseud. Jan Leśniewski, Kr. 1872). Pod pseudonimem tym wydał również własnym nakładem zbiór poezji Próbki (Kr. 1871) oraz tom Dramata (Kr. 1872), składający się z utworów Maria i Niedołężna ciekawość. Dn. 1 X 1872 wznowił studia historyczne na Wydz. Filozoficznym UJ; uczęszczał na seminaria Józefa Szujskiego i Wincentego Zakrzewskiego. Studia ukończył w r. 1875, po czym kontynuował w Krakowie badania historyczne. Współpracując z „Przeglądem Polskim”, opublikował na jego łamach napisane pod kierunkiem Szujskiego prace: Sprawa Zborowskich na sejmie roku 1585 (R. 10: 1875 t. 1, osobno, Kr. 1875), Zjazd łucki (t. 2, osobno jako Zjazd łucki 1429, Kr. 1876) i Walka Kazimierza Jagiellończyka z Maciejem Korwinem o koronę czeską (R. 10: 1876 t. 4, R. 11: 1876 t. 1–2, osobno, Kr. 1877). Dn. 11 V 1877 zdał w Krakowie egzamin nauczycielski podstawowy, uprawniający do nauczania w gimnazjach historii i geografii. W l. 1877–82 uczył tych przedmiotów, a także języków polskiego, francuskiego i angielskiego w wyższym gimnazjum w Tarnowie. Opublikował kolejne prace Stosunek Władysława Jagiełły do husytów czeskich („Bibl. Warsz.” 1879 t. 2–3) oraz Przejście Prus Książęcych w dom elektorów brandenburskich („Sprawozdanie dyrektora Wyższego Gimnazjum w Tarnowie za r. 1881”, Tarnów 1881, wg K. Estreichera plagiat pracy Johana G. Droysena). Uczestniczył w dn. 19–21 V 1880 w Krakowie w I Zjeździe Historycznym Polskim im. Jana Długosza. Po otrzymaniu 17 VIII 1882 nominacji na nauczyciela rzeczywistego pracował do r. 1889 jako nauczyciel historii i geografii w wyższym gimnazjum w Złoczowie. W l. 1883–4 był tłumaczem języka rosyjskiego w sądzie obwodowym w Tarnowie (wg „Szematyzmów Król. Galicji” za l. 1883–4). Wspólnie z Alojzym Szarłowskim opublikował w r. 1886 Krótki rys dziejów powszechnych. Przerobienie Karola Ploetza (Kr.). Dn. 28 VIII 1890 otrzymał posadę nauczyciela historii i geografii w Wyższym Gimnazjum w Rzeszowie. Jego uczniami byli tam m.in. Wacław Sobieski, Edward Dubanowicz, Władysław Sikorski i Stanisław Kot. W l. 1894–6 był S. członkiem rzeszowskich komisji egzaminacyjnych na nauczycieli i nauczycielki szkół ludowych pospolitych, a w l. 1895–6 tłumaczem języków rosyjskiego, francuskiego i angielskiego w rzeszowskim sądzie obwodowym. W lutym 1897 bezskutecznie ubiegał się o posadę nauczyciela historii i geografii w Wyższej Szkole Realnej we Lwowie. W r. 1899 przeszedł na emeryturę. Zmarł 30 III 1900 w Rzeszowie, został pochowany na cmentarzu starym przy obecnej ul. Targowej.
S. rodziny nie założył.
Bibliogr. dramatu pol., II; Enc. Org., XIV; Encyklopedia Rzeszowa, Rzeszów 2007; Estreicher w. XIX, IV; Finkel, Bibliogr.; Helwin W., Stary cmentarz w Rzeszowie 1792–1909, Rzeszów 2002; Kołodziejczyk E., Bibliografia słowianoznawstwa polskiego, Kr. 1911; Słown. pseudonimów, IV; Słownik historyków polskich, W. 1994; Stankiewicz M., Spis przedmiotów zawartych w stu tomach „Przeglądu Polskiego” 1866–1891, Kr. 1891; – Barycz H., Historyk gniewny i niepokorny. Rzecz o Wacławie Sobieskim, Kr. 1978 s. 39–41; Fiedosowa T. F., Polskie organizacje patriotyczne w Moskwie 1857–1866, W. 1984; Historiografia polska w dobie pozytywizmu (1865–1900). Kompendium dokumentacyjne, Red. R. Przelaskowski, W. 1968; Perkowska U., Profesor Józef Szujski i jego uczniowie, „Roczn. Krak.” T. 60: 1994; Puszka A., Nauczyciele historii i geografii państwowych szkół średnich w Galicji w okresie autonomii, L. 1999; Szkoła charakterów. Księga jubileuszowa I Gimnazjum i Liceum w Rzeszowie, Oprac. J. Świeboda, Rzeszów 1985 s. 57–8; – Hertz, Zbiór poetów pol., IV; Pamiętnik Pierwszego Zjazdu Historycznego Polskiego imienia Jana Długosza, w: Script. Rer. Pol., VI 154; Sprawozdanie dyrekcji wyższego gimnazjum w Złoczowie za l. 1883–9, Złoczów 1883–9; Sprawozdanie dyrektora Wyższego Gimnazjum w Rzeszowie za l. 1890–9, Rzeszów 1890–9; Szematyzmy Król. Galicji za l. 1877–90; – Kalendarz „Szkoły” na rok 1894, Lw.; – Nekrologi i wspomnienia pośmiertne z r. 1900: „Czas” nr 84, „Kwart. Hist.” R. 14 s. 352, Spraw. dyrektora Wyższego Gimnazjum w Rzeszowie za r. szk. 1900, Rzeszów s. 69–70, „Tyg. Ilustr.” nr 17 s. 338; – AP w Rzeszowie: I Gimnazjum w Rzeszowie; Arch. UJ: Rodowody, sygn. S II 461 k. 77, sygn. Z III/29 (rozpr. seminaryjne S-a); Muz. Okręgowe w Rzeszowie: Arch. Społ.-Hist. IV/15.
Zbigniew K. Wójcik