INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Karol Adolf Larisch  

 
 
1902-05-30 - 1935-10-06
 
Biogram został opublikowany w 1971 r. w XVI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Larisch Karol Adolf (1902–1935), malarz. Ur. 30 V w Krakowie, był synem Antoniego i Marii z domu Zirps. Ojciec L-a był właścicielem sklepu z przyborami fotograficznymi. W r. 1920/1 L. wstąpił do Akademii Sztuk Pięknych (ASP) w Krakowie, gdzie był początkowo uczniem I. Pieńkowskiego, następnie od r. 1923 Józefa Pankiewicza, wreszcie w r. 1925/6 Felicjana Kowarskiego. W czasie studiów uzyskał dwukrotnie pochwałę. W końcu 1926 r. wyjechał na dalsze studia za granicę, najpierw na krótki pobyt do Drezna, później do Paryża, gdzie pracował nadal pod kierunkiem Pankiewicza. W muzeach paryskich L. studiował i kopiował obrazy dawnych mistrzów: Tycjana, Veronesa, Rubensa, Jordaensa. Studia paryskie przerwała L-owi w końcu 1927 r. choroba płuc. Leczył się w szpitalu w Paryżu, potem wrócił do kraju i przez dwa lata (1928–9) mieszkał w Zakopanem. W l. 1930–1 przebywał w Poznaniu, gdzie był kierownikiem filii handlowej swego ojca. W r. 1932 przeniósł się do Warszawy. Tam przyłączył się do powstałego nieco wcześniej (w r. 1931) ugrupowania artystów «Pryzmat». W r. 1933 wyjechał na krótko do Wiednia, w t. r. powrócił do Krakowa. Tam wstąpił do Związku Zawodowego Artystów Plastyków. Zginął 6 X 1935 r. na skutek wypadku w czasie wycieczki motocyklowej na Śląsku w okolicach Skoczowa. Pochowany został na cmentarzu Rakowickim.

W twórczości L-a można wyodrębnić dwa okresy. W pierwszym obrazy jego są ciemne w kolorze, często monochromatyczne, zbudowane na zasadzie kompozycji klasycznej, przeważa w nich pierwiastek walorowy. Tematyka tych dzieł inspirowana dawnym malarstwem także formalnie do niego nawiązuje (Scena miłosna, Bachanalie, W alkowie I, Zuzanna w kąpieli, Wesołe towarzystwo). Z czasem, pod wpływem koncepcji malarskiej kapistów i pryzmatowców L. zaczyna się pasjonować kolorem, rozjaśnia paletę, buduje formę kolorem. Maluje martwe natury i kwiaty, portrety (Portret pani Kossowskiej, Kobieta z parasolką, Portret własny) i wiele pejzaży (Czerwony dach, Nad Rudawą, Pejzaż letni, Pejzaż z Kopcem, Topole za miastem). Jednak najbardziej charakterystyczny dla L-a jest powtarzający się – opracowywany wciąż w nowej interpretacji kolorystycznej i kompozycyjnej – motyw ludowej zabawy, uwspółcześnionych fêtes champêtres, scènes galantes. I w tych obrazach nawiązuje L. do dawnego malarstwa, trawestując motywy koncertów wiejskich, ogrodów miłości, zabaw na świeżym powietrzu. Widoczne jest w nich zafascynowanie sztuką Watteau (w swym pokoju miał L. jedyną reprodukcję, właśnie obrazu tego malarza). Do dzieł tego okresu należą obrazy olejne: Odpoczynek na łące, Dancing na ulicy, Towarzystwo nad rzeką, Piknik, i akwarele: Na skwerze, Podwieczorek na łące, W kawiarni. W nowym ujęciu powracają też dawne tematy: W alkowie II, Czerwony dach II. W czasie pobytu w Warszawie L. interesował się grafiką. Wykonał wtedy ok. 30 grafik, przeważnie suche igły i akwaforty. I tu podejmował te same tematy co w malarstwie, a więc pejzaże (Na Plantach, Sad, Na deptaku, Domy) i sceny rodzajowe (Tancerka kabaretowa, Gitarzyści, Zabawa ludowa, Śpiąca dziewczynka). W twórczości graficznej L-a główną rolę odgrywa nie linia, lecz plama, która nadaje tym subtelnie wykonanym utworom charakter malarski.

L. często przemalowywał swoje obrazy. Jego puścizna świadczy o ciągłym poszukiwaniu własnych środków wyrazu. Obrazy L-a często traktowane szkicowo, niedokończone, przemalowywane, były jakby próbami do większych, przyszłych prac. Wiele z nich to szkice, notatki, eksperymenty. «L. brał co było pod ręką, aby zanotować doznaną ‘sensację’ malarską» (Cybis), stąd często jego obrazy i rysunki malowane są na starych drukach, okładkach, deskach od skrzyń, z drugiej strony innego obrazu. Prace L-a mają charakter zbioru szkiców. Mimo że twórczość L-a została przerwana w momencie osiągnięcia przez malarza dojrzałości artystycznej, pozostawione dzieła pełne wdzięku, wrażliwości «należą do najsubtelniejszych przejawów koloryzmu». L. brał udział w wystawach «Pryzmatu» od r. 1932 (w Poznaniu, w r. 1934 w Krakowie, w t. r. w Poznaniu i Filadelfii – grafiki). Wystawy pośmiertne prac L-a odbyły się w r. 1935 w Warszawie (w Instytucie Propagandy Sztuki – IPS), w t. r. w Łodzi (IPS), w 1936 r. we Lwowie i w „Salonie 35” w Poznaniu, w 1949 r. wystawa zbiorowa na II Festiwalu Sztuk Plastycznych w Sopocie. Dzieła L-a znajdują się w Muzeum Narodowym w Warszawie, Krakowie i Poznaniu, w Muzeum Śląskim w Wrocławiu, Muzeum Pomorskim w Gdańsku oraz w posiadaniu rodziny w Krakowie.

 

Autoportrety (sangwiną i olej.) oraz fot. reprod. w: Cybis J., Mitera K., K. L. (1902–1935), Kr. 1935; – W. Enc. Powsz., (PWN); Allgemeines Lexikon der bildenden Künstler des XX Jahrhunderts, Hrsg. v. G. Vollmer, Leipzig 1956 III (A. Ryszkiewicz); Katalog Wystawy zbiorowej K. L-a i K. Winklera. IPS, W. 1935; Od Młodej Polski do naszych dni, Katalog, Oprac. I. Jakimowicz, W. 1959; Sztuka Warszawska od średniowiecza do połowy XX wieku. Katalog wystawy jubileuszowej (Muz. Narod. w W.), W. 1962; – Bołdok S., K. L., „Życie i Myśl” 1962 nr 5–6 s. 213–5; Cybis J., Mitera K., K. L. (1902–1935). Monografia artystyczna, Kr. 1935 (toż w: „Głos Plastyków” 1935 s. 55–60); Dobrowolski T., Nowoczesne malarstwo polskie, Wr.–Kr. 1960 III; Wallis M., Sztuka polska dwudziestolecia, W. 1959; – Mater. do dziej. Akad. Sztuk Pięknych, II; – „Czas” 1935 nr z 26 XI (W. Husarski); „Dzien. Liter.” 1949 nr 24 z 12 VI; „Dzien. Pozn.” 1936 nr z dn. 16 III i 3 III (W. Dalbor); „Kur. Łódzki” 1935 nr 351 z 22 XII; „Kur. Pol.” 1935 nr z 25 XI (T. Czyżewski); „Now. Codz.” 1935 nr z 17 XI (Podoski); „Nowe Czasy” (Lw.) 1936 nr 1 z 15 I (A. Mars); – „Pion” 1935 nr 48 s. 4 (J. Puciata-Pawłowska), 1937 nr 6 s. 8; „Pol. Zbrojna” 1935 nr z 26 XI (K. Winkler); „Przegl. Artyst.” 1949 nr 7–9; „Sygnały” 1936 nr 14 s. 7; „Świat” (W.) 1935 nr 49 s. 14; „Tyg. Ilustr.” 1935 t. 2 s. 945–6 (W. Husarski); „Warsz. Dzien. Narod.” 1936 nr z 21 I (H. Blumówna); – IS PAN w W.: Materiały do Słownika Artystów; – Informacje bratowej Janiny Larischowej w Krakowie.

Róża Jodłowska

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Stanisław Car

1882-04-26 - 1938-06-18
polityk
 
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Stefan Leon Makowiecki

1860-04-23 - 1949-06-19
hodowca roślin
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.