Sęczyk Karol (1889–1975), lekarz, propagator higieny i medycyny pracy w górnictwie. Ur. 28 VIII w Borku Wielkim w pow. dębickim, w rodzinie chłopskiej, był synem Juliana i Eleonory z Kupiszów.
Po ukończeniu w r. 1909 gimnazjum w Dębicy w r. 1909 S. studiował medycynę na Wydz. Lekarskim UJ i uzyskał dyplom doktora wszech nauk lekarskich 18 VI 1915. Zmobilizowany w r. 1914 po wybuchu pierwszej wojny światowej do sanitariatu armii austro-węgierskiej, służył w formacjach frontowych oraz w szpitalach garnizonowych w Wiedniu i Budapeszcie do listopada 1918.
Następnie już w WP brał S. udział podczas obrony Lwowa w walkach koło Przemyśla oraz w Rawie Ruskiej w grupie operacyjnej «Bug». Był komendantem szpitala wojskowego w Kowlu, następnie w czołówce sanitarnej nr 21 w Sarnach i Rokitnie na Polesiu i lekarzem garnizonowym w Równem. W wojnie polsko-sowieckiej 1920 r. dowodził czołówką sanitarną i stacją ewakuacyjną w Berdyczowie, aż do walk odwrotowych w okolicy Chełma. We wrześniu 1920 przeniesiony do szpitala wojskowego w Dziedzicach na Śląsku Cieszyńskim, został ordynatorem oddziału chorób wewnętrznych, gruźliczego i zakaźnego. W maju i czerwcu 1921 szpital ten przyjmował rannych z trzeciego powstania śląskiego. Od października 1921 był naczelnym lekarzem 17. pp i lekarzem garnizonowym w Rzeszowie. Zdemobilizowany 22 II 1922 w stopniu kapitana (w czerwcu 1939 został awansowany na majora rezerwy).
S. osiedlił się na krótko w Woźnikach na Górnym Śląsku, później do r. 1930 był lekarzem domowym w Janowie i Giszowcu (obecnie dzielnice Katowic), górniczej kasy chorych Spółki Brackiej w Tarnowskich Górach, a od r. 1930 lekarzem powiatowym w Katowicach. W l. 1932–9 jako naczelnik Wydz. Zdrowia Publicznego Urzędu Wojewódzkiego Śląskiego w Katowicach przeprowadził w województwie organizację ośrodków zdrowia, przychodni przeciwgruźliczych i dla niemowląt oraz przygotował zabezpieczenie medyczne obrony przeciwgazowej i przeciwlotniczej, a także zorganizował służbę zdrowia na Zaolziu, po jego włączeniu do Polski w październiku 1938. Równocześnie w l. 1931–9 był lekarzem zaufania Bractwa Górniczego Pszczyńskiego.
W r. 1926 S. współorganizował I Zjazd Lekarzy Polaków na Śląsku w Katowicach, w r. 1935 X Zjazd Higienistów Polskich w Katowicach, na którym przedstawił referat Obecny stan higieny i bezpieczeństwa pracy w górnictwie węglowym („Pamiętnik X Zjazdu Higienistów Polskich w Katowicach 20–22 września 1935 roku”, W. 1936). S. był wiceprezesem Tow. Lekarzy Polaków na Śląsku (1933–7), współorganizatorem Śląskiej Izby Lekarskiej w Katowicach (1935), członkiem Śląskiego Komitetu Okręgowego Polskiego Czerwonego Krzyża, wiceprzewodniczącym Zarządu Śląskiego Tow. Walki z Gruźlicą i członkiem honorowym tego Towarzystwa oraz zastępcą członka Zarządu Głównego Polskiego Związku Przeciwgruźliczego w Warszawie. Ponadto S. wykładał higienę i ratownictwo w Państwowej Szkole Górniczej w Katowicach.
We wrześniu 1939 S. kierował ewakuacją osób szczególnie zagrożonych z Górnego Śląska do Lublina, do których on sam się też zaliczał; nazwisko jego znajdowało się na sporządzonym przed wybuchem wojny spisie osób ściganych przez Niemców („Sonderfahndungsbuch Polen”, Berlin [b. r. w.]). S. dotarł do Lwowa; po jego włączeniu do Ukraińskiej SSR pracował w oddziale ginekologiczno-położniczym i oddziale chorób dzieci Państwowego Szpitala Powszechnego we Lwowie. W r. 1940 przeniósł się pod zmienionym nazwiskiem na tereny okupowane przez Niemców i po krótkim pobycie w Krakowie i Warszawie, zamieszkał w Sędziszowie, gdzie już pod własnym nazwiskiem od sierpnia t. r. do końca wojny pracował jako lekarz.
Po wojnie od 15 X 1945 był S. dyrektorem Działu Społecznego w Instytucie Naukowo-Badawczym Przemysłu Węglowego w Katowicach, a od 1 II 1946 naczelnikiem Wydz. Zdrowia Centralnego Zarządu Przemysłu Węglowego w Katowicach. Ponadto wykładał w Okręgowej Stacji Ratownictwa Górniczego w Bytomiu.
W końcu 1946 r. S. osiadł w Dębicy i podjął tam pracę jako kierownik Przychodni Rejonowej Polskich Kolei Państwowych (do r. 1962), dodatkowo w l. 1947–57 kierował Prewentorium dla dzieci zagrożonych gruźlicą w Wolicy-Dębicy; w tym okresie uzyskał (1958) specjalizację drugiego stopnia w zakresie medycyny przemysłowej i lekarza specjalisty w dziedzinie medycyny kolejowej. Pracował następnie jako lekarz Przychodni Min. Spraw Wewnętrznych (do r. 1965) i lekarz Przychodni Obwodowej, w której był także kierownikiem Przychodni Rejonowej nr 1 (do przejścia na emeryturę w r. 1974); w l. 1962–74 prowadził również Poradnię Międzyszkolną przy Technikum Mechanicznym w Dębicy.
S. był autorem pierwszych oryginalnych polskich prac z zakresu medycyny społecznej oraz higieny i medycyny pracy, zwłaszcza w górnictwie. Opublikował Ratownictwo górnicze (Kat. 1931, wspólnie z Józefem Juroffem, Wyd. 2 Kat. 1947 – samodzielnie; pierwsze opracowanie tego typu w języku polskim), prezentującą poziom europejski pracę: Ochrona zdrowia górnika. Zagadnienie higieny i bezpieczeństwa pracy w górnictwie śląskim (W. 1939), a ponadto m.in. Wyniki badań nad zanieczyszczeniem powietrza dwutlenkiem siarki w rejonie przemysłu cynkowego województwa śląskiego („Med. Doświadczalna i Społ.” 1932 z. 3/5), Umieralność niemowląt na obszarze województwa śląskiego w roku 1935 („Zdrowie Publ.” 1937 nr 10), Górnicze choroby zawodowe („Przegl. Górn.” 1946 nr 6, 7). Zmarł 4 I 1975 w Dębicy i tam został pochowany.
W małżeństwie (1922) z Heleną Jankowską S. miał córkę Wandę i syna Adama Karola, lekarza.
Bibliografia polskiego piśmiennictwa górniczego za lata 1934–1950 włącznie, Oprac. T. Axentowicz, Stalinogród 1954; Hanecki M., Neuman B., Czajka J., Służba zdrowia w Polsce. Przegląd ważniejszych prac o organizacji i pokrewnych działach służby zdrowia XIX i XX wieku, W. 1956; Konopka S., Polska bibliografia lekarska za r. 1946, [W. 1951]; toż za r. 1947, [W. 1952]; Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; Who’s Who in Central and East-Europe 1933/34, Zürich 1935; Spis fachowych pracowników służby zdrowia, W. 1964 s. 309; Spis lekarzy-prakt., lekarzy specjalistów, lek.-dentystów […] województwa śląskiego, Kat. 1932 s. 19; toż, Kat. 1939 s. 26; Rocznik lekarski RP na l. 1933/34, 1936, 1938, W.; Verzeichnis der Mitglieder der Heilberufe im Generalgouvernement, Krakau 1944 s. 83; Woźniewski Z., Polski almanach medyczny na rok 1956, W. 1957; – Brożek K., Pionierzy medycyny pracy w regionie śląsko-dąbrowskim, w: Pamiętnik III Krajowego Zjazdu Polskiego Towarzystwa Medycyny Pracy. Łódź 9–11 listopada 1978, Ł. 1981 III 924, 926, 928; tenże, Polska służba medyczna w powstaniach śląskich i plebiscycie 1918–1922, Kat. 1973; Makary T., Przejęcie przez Polskę czeskich instytucji społecznych na Zaolziu, „Zaranie Śląskie” R. 15: 1939 z. 2–4 s. 215–17 (fot. zbiorowa); Prażmowski J., Szkolnictwo w województwie śląskim, Kat. 1936; – Polski Czerwony Krzyż. Sprawozdanie Okręgu Śląskiego za rok 1933, Kat. 1933 s. 6; Sprawozdanie z działalności Śląskiego Towarzystwa Walki z Gruźlicą w Katowicach [za l. 1934, 1936–8], Kat. 1935, 1937–9; – Arch. Zakładowe Zespołu Opieki Zdrowotnej w Dębicy: Teczka personalna S-a; – Informacje syna Adama Sęczyka z Dębicy.
Krzysztof Brożek