Strzyżewski Kazimierz (1862–1915), aptekarz, poeta, tłumacz.
Ur. 28 II w Pleszewie w Poznańskiem, był synem Aleksego i Cecylii z Wabnerów. Ojciec S-ego był nauczycielem i burmistrzem w Środzie; w sierpniu 1846 założył tam Tow. Strzeleckie. W powstaniu 1846 r. walczył w oddziale Ludwika Mierosławskiego i dostał się do niewoli pruskiej; w procesie moabickim skazany został 17 XI 1847 na dożywotnie więzienie i utratę szlachectwa. Oswobodzony w czasie Wiosny Ludów, przybył do Pleszewa, gdzie objął stanowisko sekretarza sądu.
S. uczęszczał w l. osiemdziesiątych do Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu, zaprzyjaźnił się tam z Janem Kasprowiczem. Po zdaniu w r. 1883 matury studiował filologię na uniw. w Getyndze oraz medycynę w Lipsku; studiów nie ukończył. Następnie osiedlił się na Śląsku i pracował jako aptekarz w Mikołowie. W l. dziewięćdziesiątych przeniósł się do Gostynia, gdzie był właścicielem sklepu z drogerią i wybrany został na przewodniczącego Rady Miejskiej. W r. 1903 zamieszkał w Poznaniu; pracował tam jako pomocnik aptekarski w aptece «Zielonej» przy ul. Wrocławskiej, a następnie w aptece «Pod Białym Orłem» przy Starym Rynku. Uczestniczył w zebraniach patriotycznych z udziałem m.in. ks. Antoniego Stychla, posła do Landtagu, oraz Karola Rzepeckiego, księgarza i współwłaściciela poznańskiego tygodnika „Praca”. Podczas kampanii wyborczych do Reichstagu i Landtagu występował na wiecach jako rzecznik sprawy polskiej.
W Poznaniu S. rozwinął swoje zainteresowania literackie. W tamtejszej prasie, m.in. w „Pracy”, „Orędowniku” i „Łowcy Wielkopolskim”, ogłaszał artykuły i wiersze. Prawdopodobnie był jednym z założycieli dwutygodnika „Tęcza”, pisma «dla sztuki, literatury i humoru», ukazującego się w l. 1902–18; na jego łamach publikował tłumaczenia z literatury niemieckiej, m.in. poezji J. W. Goethego, F. Schillera i H. Heinego. W r. 1907 na posiedzeniu Wydz. Historyczno-Literackiego Poznańskiego Tow. Przyjaciół Nauk (PTPN) przedstawił fragmenty swego tłumaczenia „Fausta” Goethego. Był członkiem korespondentem PTPN i TPSP w Krakowie, a także współautorem „Albumu Stowarzyszenia Artystów” (P. 1912). Miłośnik teatru, przed wybuchem pierwszej wojny światowej współpracował z poznańskim Teatrem Polskim. W r. 1914 opublikował w Poznaniu swój przekład pierwszej części „Fausta”. S. interesował się też naukami przyrodniczymi; na jednym z zebrań Wydz. Przyrodniczego PTPN wygłosił referat: Teoria Arrheniusa o powstawaniu życia organicznego na ziemi w świetle krytyki. Kolekcjonował minerały, swoje zbiory przekazał poznańskiemu Muz. Przyrodniczemu. Chory na gruźlicę, zmarł 3 I 1915 w Poznaniu. Rękopisy jego prac, m.in. tłumaczenie drugiej części „Fausta” i tragedii H. Kleista „Penthesilea” zaginęły.
W małżeństwie (od r. 1891) z Seweryną Igle miał S. pięcioro dzieci, synów: Aleksego (ur. 1891), od czasu drugiej wojny światowej emigranta w USA, osiadłego w Chicago, Władysława (ur. 1896), urzędnika, po r. 1945 mieszkającego w Jeleniej Górze, Rogera (ur. 1901), Zbigniewa (1906 – przed 1963) oraz córkę Alinę.
Stryj S-ego, Władysław Strzyżewski, w czasie powstania styczniowego dowodził oddziałem w Podlaskiem (wg źródeł rosyjskich był naczelnikiem powiatów łukowskiego i stanisławowskiego); 1 V 1864, otoczony z oddziałem w Chromnej (pow. siedlecki), został wzięty do niewoli, skazany na karę śmierci i w r. 1865 powieszony.
Ze S-m spokrewniony był Wincenty Strzyżewski (ur. 1847), uczeń gimnazjum w Trzemesznie, uczestnik powstania styczniowego, ciężko ranny 8 V 1863 w bitwie pod Ignacewem; zmarł niedługo potem w Wysokiem niedaleko Koła i tam został pochowany.
Białobłocki A., Absolwenci Gimnazjum i Liceum Świętej Marii Magdaleny w Poznaniu 1805–1950, P. 1995 s. 124; Głowacki W. W., Farmaceuci w Poznańskim Towarzystwie Przyjaciół Nauk, „Farmac. Pol.” 1960 s. 401; Henning H., Faust – Bibliographie, Berlin 1968 (mylnie: Strzyjewski); – Karwowski, Hist. W. Ks. Pozn., I 347 (dot. ojca, Aleksego); Majkowski H., Kazimierz Strzyżewski i jego przekład „Fausta”, „Kur. Pozn.” 1930 nr 387 (fot. S-ego); Zieliński S., Bitwy i potyczki 1863–1864, Raperswil 1913 (dot. stryja, Władysława); – Akta i czynności sądowe, tyczące się procesu Polaków oskarżonych w roku 1847 o zbrodnię stanu, Berlin 1848–9 I 459, II 580 (dot. ojca, Aleksego); Hertz, Zbiór poetów pol., Ks. 7; Żychliński T., Wspomnienia z roku 1863, P. 1888 s. 157 (dot. Wincentego Strzyżewskiego); – Arch. Uniw. Med., Zakł. Hist. Nauk Med. w P.: Zbiory W. W. Głowackiego, teczka 66 (Stachowiak A., Dwaj zasłużeni farmaceuci. Kazimierz Strzyżewski i Leonard Kostrzeński, mszp. pracy magisterskiej z r. 1963).
Elżbieta Orman