Siemaszko Konstanty Mateusz (1894–1985), biskup prawosławny. Ur. 22 X we wsi Babice w pow. biłgorajskim, był synem miejscowego proboszcza prawosławnego Józefa i Natalii Górskiej.
Po zdaniu w r. 1912 matury w gimnazjum w Chełmie, S. wstąpił do tamtejszego prawosławnego seminarium duchownego, a w r. 1914 rozpoczął studia na Uniw. Warsz. W czasie działań wojennych 1915 r. został ewakuowany do Nieżyna (gub. czernihowska). Uczęszczał tam do Instytutu Historyczno-Filologicznego im. ks. Bezborodki, który ukończył w r. 1918 (lub 1917) i podjął prace w tamtejszym gimnazjum męskim. Od czerwca 1919 do lutego 1920 służył jako porucznik artylerii w wojsku rosyjskim i w Armii Ochotniczej A. I. Denikina. Następnie S. powrócił do Polski i został oficerem kancelaryjnym w Powiatowej Komendzie Uzupełnień w Zamościu w stopniu porucznika.
W r. 1920 S. osiadł w Aleksandrowie Kujawskim, gdzie uczył w gimnazjum miejskim. Od kwietnia 1921 do czerwca 1922 był referentem w prawosławnym konsystorzu metropolitalnym w Warszawie. Dn. 25 VI 1922 został wyświęcony w Warszawie na księdza przez prawosławnego metropolitę warszawskiego Jerzego (Jaroszewskiego) i mianowany wikariuszem parafii prawosławnej w Tarnogrodzie w pow. biłgorajskim. W r. 1923, następny metropolita, Dionizy (Waledyński) mianował S-ę proboszczem tarnogrodzkim, a w r.n. dziekanem biłgorajskim. Jednocześnie S. pełnił obowiązki katechety w szkole podstawowej w Tarnogrodzie. Dn. 1 IV 1925 Min. Spraw Wojskowych powołało S-ę, na jego prośbę, do służby czynnej i przydzieliło jako kapelana okręgowego do Dowództwa Okręgu Korpusu (DOK) V w Krakowie w randze kapitana. Od 31 X 1927 S. pełnił funkcję szefa duszpasterstwa prawosławnego DOK V. Wg opinii swego przełożonego gen. Stanisława Wróblewskiego, S. «był gorliwy i dbały […], taktowny i lojalny państwowo» oraz «niezbyt tolerancyjny» wobec prawosławnych przyznających się do narodowości rosyjskiej. Od 9 XII 1932 S. był dziekanem duszpasterstwa prawosławnego w DOK VI we Lwowie w stopniu starszego kapelana (tj. majora). Jednocześnie zaangażował się w promowany przez wojsko ruch Polaków prawosławnych, za którego przywódcę był uważany. Ruch ten postulował wprowadzenie języka polskiego do praktyk duszpasterskich w parafiach z ludnością polską oraz do nauczania religii w szkołach.
Dn. 12 XI 1938 S. złożył śluby zakonne w Ławrze Poczajowskiej przyjmując imię zakonne Mateusz; 28 XI został mianowany biskupem brasławskim i sufraganem diec. wileńskiej; jednocześnie uzyskał urlop z wojska. Nominacja ta była zapewne spowodowana przez czynniki wojskowe. Dn. 29 XI t.r. otrzymał w Ławrze chirotonię biskupią z rąk metropolity Dionizego. Na początku grudnia S. uczestniczył w inauguracji prac Prawosławnego Instytutu Naukowo-Wydawniczego w Grodnie i został wybrany na prezesa jego zarządu. Dn. 9 XII przybył do Wilna i objął faktyczne kierownictwo diecezją, w zastępstwie chorego arcybpa Teodozjusza (Fieodosjewa). Nawiązał bliską współpracę ze Stow. Polaków Prawosławnych im. Marszałka Piłsudskiego i w styczniu 1939 zainicjował w Wilnie publikację „Dwutygodnika Prawosławnego” (ukazało się 7 numerów), którego zadaniem miało być patriotyczne wychowanie młodzieży prawosławnej w Polsce. Działalność S-i w tym duchu wywołała zdecydowaną kontrakcję kół rosyjsko-prawosławnych; już jego pierwsze kazanie w języku polskim wygłoszone w kościele św. Ducha wywołało demonstrację części uczestników nabożeństwa. Wg spekulacji prasowych S. miał być kandydatem na następcę metropolity Dionizego, którego władze polskie chciały usunąć.
Po wybuchu wojny w r. 1939 S. poprzez Litwę i Łotwę (gdzie w Rydze spędził jakiś czas) przedostał się w listopadzie t. r. do Francji i został przydzielony do Min. WRiOP w rządzie Władysława Sikorskiego. Od stycznia 1945 przebywał w Anglii, służąc w stopniu pułkownika-protoprezbitera w Min. Obrony Narodowej. Był szefem Duszpasterstwa Prawosławnego 1. Korpusu WP w Szkocji i zastępcą biskupa wojskowego (prawosławnego). Po drugiej wojnie światowej S. osiadł w Londynie. Od sierpnia 1947 był członkiem Rady Biskupiej przy arcybpie Sawie Sowietowie. Do czasu usunięcia z metropolii warszawskiej metropolity Dionizego w r. 1948 S. był traktowany jako czynny biskup Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Po śmierci (w maju 1951) arcybpa Sawy (Sowietowa), pełnił funkcję zwierzchnika Polskiego Kościoła Prawosławnego w Wielkiej Brytanii (Polish Orthodox Church in Great Britain z siedzibą na Penywern Rd.) z tytułem biskupa Aspendos, wikariusza (sufragana) arcybiskupstwa Thyateiry i Wielkiej Brytanii pod jurysdykcją patriarchatu ekumenicznego w Konstantynopolu. W maju t. r. powołał do życia konsystorz diecezjalny. Wziął też udział w t. r. w Konferencji Światowej Rady Kościołów w Niemczech. Uczestniczył w polskich manifestacjach patriotycznych na terenie Wielkiej Brytanii, szczególnie w obchodach katyńskich. S. zmarł w Londynie 13 III 1985, pogrzeb odbył się 22 III z prawosławnej katedry św. Marii na Camberwell New Rd. Pochowany został w grobowcu polskich biskupów prawosławnych na cmentarzu Brompton. Był odznaczony m.in. Komandorią Orderu Odrodzenia Polski 3 kl.
Z małżeństwa z Anną z Karpików (zm. 1923) S. miał córkę Irenę (ur. 1922).
[Lemeševskij] Metropolit Manuil, Die russischen Orthodoxen Bischöfe von 1893 bis 1965, [Oprac.] C. Patock, Erlangen 1986 IV 305–6; Rocznik oficerski, W. 1928, 1932; Suchcitz A., „Non omnis moriar”. Polacy na londyńskim cmentarzu Brompton, W. 1992; – Kiryłowicz S., Z dziejów prawosławia w II Rzeczypospolitej Polskiej, W. 1985 s. 44; Papierzyńska-Turek M., Między tradycją a rzeczywistością. Państwo wobec prawosławia 1918–1939, W. 1989; Svitič A., Pravoslavnaja cerkov’ v Pol’še i ee avtokefalija, Buenos Aires 1959 s. 175, 186; Urban K., Kościół prawosławny w Polsce 1945–1970, Kr. 1992; Vlasovs’kij I., Naris istoriï ukraïns’koï pravoslavnoï cerkvi, Bound Brook 1975 IV 112, 165, 166, 174, 175; Wyszomirski T., Kościół prawosławny w Polsce w latach 1918–1939, „Novum” 1980 nr 3 s. 107; Zaïkyn W., Zarys dziejów ustroju Kościoła wschodnio-słowiańskiego, Lw. 1939 I 132–3; – Dziennik Personalny MSWojsk., W. 1925 nr 30 s. 146, nr 46 s. 221, 1926 nr 7 s. 37, 1927 nr 25 s. 294, 1932 nr 13 s. 430, 1934 nr 11 s. 190; Jeżewski B., Polski Londyn, Londyn 1971; Kościół prawosławny na Białostocczyźnie w ocenie władz II Rzeczypospolitej. Wybór dokumentów, Wyd. G. Sosna, Ryboły 1991; – „Dzien. Pol. i Dzien. Żołnierza” 1985 nr 16 s. 1, nr 18 s. 8; „Gaz. Kośc.” R. 46: 1939 nr 4 s. 50–2; „Oriens” R. 6: 1938 s. 187, R. 7: 1939 s. 9; „Orthodoxia” 1984 s. 62; „Przegl. Katol.” R. 77: 1939 s. 152–3; „Przegl. Prawosławny” R. 1: 1939 nr 1 s. 9–13 (fot.), 27–8, 30, nr 2 s. 32, nr 3 s. 21–4, 27–8, nr 6 s. 4–8, 27; „Russkij golos” 1939 nr 16; „Russkoe slovo” 1939 nr 16; „Słowo” 1938 nr 339 s. 3, nr 342 s. 3; „Ukraïns’ka presova služba” 1940 nr 10; „Voskresnoe čtenie” 1939 nr 4 s. 52–3; „Wiad. Metropolii Prawosławnej w Pol.” R. 1: 1938 nr 3 s. 1, nr 4 s. 3–4, nr 5 s. 1, 3, nr 7 s. 3–4, nr 8 s. 3, R. 2: 1939 nr 7 s. 4, nr 8 s. 3 (fot. zbiorowa); – CAW: Teczka personalna S-i; Inst. Pol. i Muz. im. gen. Sikorskiego w Londynie: A. XII. 26/27 (teczka personalna S-i), A. 11. E/1483; USC w Obszy: Księgi metrykalne parafii prawosławnej w Babicach; – Naumov E., Očerki prošlogo pravoslavnoj cerkvi v Pol’še (1920–1970 gg), Podbiel’e 1970 (mszp. w posiadaniu K. Urbana); – Informacje parafii prawosławnej w Tarnogrodzie, Zdzisława A. Siemaszki z Thornton Heath, Edwarda Kwiatkowskiego z Obszy, Kazimierza Urbana z Kr. i Andrzeja Suchcitza z Londynu.
Andrzej A. Zięba