Kotowicz Leon, pseud. partyjne i literackie: Stefan Klonowicz, Klemens Daniłowicz, Klemens Winiarski, Klemens (1889–1934), ekonomista, działacz rewolucyjnego ruchu robotniczego. Ur. 10 III w Aleksandrowsku (obecnie Zaporożje w Ukraińskiej Socjalistycznej Republice Rad), w rodzinie drobnomieszczańskiej, jego ojciec Eufemiusz był kupcem. Od r. 1904 związany z Socjaldemokratyczną Partią Robotniczą Rosji (SDPRR) – mieńszewików, prowadził kółka marksistowskie w Zakładach Naprawy Taboru Kolejowego, uczestniczył w walce zbrojnej podczas rewolucji 1905 r. (m. in. dowodził oddziałem samoobrony robotniczej). Wykluczony za działalność rewolucyjną z Miejskiej Szkoły Handlowej, w której uczył się w l. 1901–5, aresztowany, przez 6 miesięcy więziony, skazany na półtora roku twierdzy, nielegalnie przekroczył granicę rosyjską i emigrował do Szwajcarii. Po egzaminie maturalnym (1906) rozpoczął studia ekonomiczne i prawnicze na uniwersytecie w Zurychu, pracował pod kierunkiem profesorów: H. Herknera, E. Hubera i Sieweringa. W l. 1906–11 działał w zagranicznych grupach SDPRR (w Zurychu i Genewie). W r. 1912 na podstawie rozprawy Die Staatstheorien im Zeitalter der Fronde (1648–52) (wyd. w: „Beitrag zur Geschichte der Staatslehren im Frankreich des 17 Jh.” 1913), uzyskał stopień doktora prawa. W l. 1910–2 studiował również w Berlinie, Londynie i Paryżu.
W r. 1913 przeniósł się K. do Warszawy. Był tu stałym pracownikiem działu gospodarczego „Nowej Gazety”, współpracownikiem „Widnokręgu” oraz czasopism: „Ekonomista”, „Odbudowa Kraju” i „Myśl Polska” i in. Od r. 1915 brał w Warszawie czynny udział w pracach organizacyjnych Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS-Lewicy), od r. 1916 współpracował z legalnym organem PPS-Lewicy „Głosem Robotniczym”, w którym ukazało się około 30 podpisanych przez niego artykułów na tematy ekonomiczne (m. in. czteroczęściowy cykl pt. Życie gospodarcze a wojna, „Głos Robotn.” 1916 nr 2, 3, 5, 10) i polityczne oraz dotyczące międzynarodowego ruchu socjalistycznego. Prawdopodobnie brał udział w konferencjach PPS-Lewicy: «piotrkowskiej» (faktycznie łódzkiej) i «radomskiej» (faktycznie warszawskiej) w grudniu 1915 i 1917 r. W l. 1915–9 wykładał nauki ekonomiczne w warszawskich średnich szkołach handlowych, w 1915–20 pracował jako referent Giełdy Warszawskiej. W r. 1917 w Warszawie ukazała się praca K-a i S. A. Kempnera Stulecie giełdy warszawskiej, w n. r. praca K-a Karol Marks (1818–1918). W l. 1917–9 był K. członkiem zarządu Stowarzyszenia Nauczycielstwa Polskiego. W grudniu 1918 r. uczestniczył w XII Zjeździe PPS-Lewicy i z jej ramienia w I Zjeździe Komunistycznej Partii Robotniczej Polski (KPRP). W l. 1918–21 czynny był W: Klubie im. Tadeusza Rechniewskiego, Uniwersytecie Robotniczym na Woli, w licznych legalnych i półlegalnych akcjach oświatowo-politycznych PPS-Lewicy i KPRP. W l. 1920–1 pracował w Banku Przemysłu i Handlu i wykładał w warszawskiej Szkole Głównej Handlowej. Napisał Bankowość i kredyt w Polsce do I tomu „Dziejów gospodarczych Polski porozbiorowej w zarysie” (W. 1920).
W l. 1922–5 przebywał we Francji (m. in. pracował w oddziale Banku Handlu i Przemysłu w Paryżu), Holandii i Niemczech. W r. 1925 przybył do Związku Radzieckiego, gdzie był pracownikiem Banku Państwowego w Moskwie i Komisariatu Ludowego Finansów ZSRR. Przyjęty wówczas został do Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików) ze stażem od r. 1925. Jednocześnie od r. 1926 ponownie wzmógł aktywność w polskim ruchu komunistycznym, opublikował liczne artykuły na tematy ekonomiczne w organie teoretycznym Komitetu Centralnego (KC) Komunistycznej Partii Polski (KPP) „Nowy Przegląd” i w organie Międzynarodówki Komunistycznej „Komunističeskij Internacional”. W r. 1926 ukazała się w Moskwie jego praca Banki za granice (Fin. Izd. NKF SSSR), w n. r. również w Moskwie Mirovoj denežnyj rynok posle imperialističeskoj vojny, i t. r. w Krakowie Dziesięć lat gospodarki robotniczej 1917–1927. W połowie 1927 r. uczestniczył jako gość w obradach IV Zjazdu KPP. Następnie powrócił do pracy partyjnej w kraju i został skierowany do Lwowa, gdzie w l. 1928–30 był członkiem Sekretariatu KC Komunistycznej Partii Zachodniej Ukrainy (KPZU). Uczestniczył w obradach III Zjazdu KPZU (o jego wynikach napisał książkę wydaną wspólnie z J. Girczakiem we Lwowie w r. 1928 i Charkowie w 1929), w czerwcu-lipcu 1928 r. redagował jej organ prasowy w języku ukraińskim „Naša Pravda”, umieszczał korespondencje o działalności KPZU w radzieckiej prasie ukraińskiej i w piśmie wydawanym przez Międzynarodówkę Komunistyczną „Internationale Presse Korrespondenz”. Obok problematyki gospodarczej omawiał zagadnienia taktyki politycznej i narodowościowej. W okresie walk frakcyjnych w KPP był zwolennikiem tzw. «większości». Poddany na IV Plenum KC KPZU w czerwcu 1930 i na V Zjeździe KPP w sierpniu t. r. ostrej krytyce za lansowanie (w artykule o mniejszościach narodowych na Zachodniej Ukrainie i zadaniach KPZU, „Bilšovik Ukraїny” 1928 nr 17 i n.) tezy o stabilizacji kapitalizmu, oraz rzekomo błędnej linii taktycznej w sprawach narodowościowych na Ukrainie Zachodniej i oceny kapitalizmu polskiego w aspekcie jego powiązań z kapitalizmem angielsko-francuskim. Nie złożył samokrytyki i przez nowe kierownictwo KPP został odsunięty od pracy partyjnej.
Od r. 1930 przebywał w Związku Radzieckim działając w Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików) (WKP ), w której uznano mu wówczas staż od r. 1918. Przez kilka miesięcy był członkiem kolegium redakcyjnego „Wielkiej Encyklopedii Ukraińskiej”, a następnie, po przeniesieniu się do Moskwy, objął stanowisko kierownika Wydziału Walutowego Komisariatu Ludowego Finansów ZSRR. W r. 1930 ukazała się w Charkowie jego praca Borot’ba silskogo proletariatu ta bidnoty na Zachidnioj Ukraїni. W r. 1932 został sekretarzem, a następnie zastępcą redaktora naczelnego dziennika „Ekonomičeskaja Žizn’”. Jednocześnie pracował pod kierownictwem prof. E. Vargi w Instytucie Gospodarki Światowej i Polityki Międzynarodowej oraz w Instytucie Planowania i Ekonomii im. G. W. Plechanowa (tu był kierownikiem katedry gospodarki światowej). W r. 1932 otrzymał tytuł profesora ekonomii. W l. 1930–3 opublikował liczne artykuły o tematyce ekonomicznej i politycznej w dziennikach „Izvestija” i „Ekonomičeskaja Žizn’” oraz czasopismach „Mirovoe Chozjajstvo i Mirovaja Politika”, „Konjunktura Mirovogo Chozjaistva”, „Bilšovik Ukraїny”, „Meždunarodnaja Žizn’”, „Kommunist” (Charków) i „Komunističeskij Internacional”. W r. 1932 ogłosił Tretij zjizd KPZU pro nacionalne pytannja na Zachidnioj Ukraїni. Dn. 13 VII 1933 r. na podstawie fałszywych oskarżeń (zarzucono mu m. in. powiązanie z Polską Organizacją Wojskową ) został w Moskwie aresztowany i 9 III 1934 r. skazany na karę śmierci. Zrehabilitowany pośmiertnie w r. 1958.
K. ożeniony był z Felicją Pomorską (Poznańską), działaczką PPS-Lewicy, KPRP i WKP(b), z którą następnie rozszedł się. Syn jego Stefan (ur. 1920) został pułkownikiem W. P. i docentem medycyny.
Kormanowa, Materiały do bibliografii 1866–1913; Klonowicz S., [K. L.] Wspomnienia i sylwetki, w: Ludzie bliscy, W. 1960 s. 89–158; Kowalski J., Trudne lata, W. 1966 s. 629, 630, 634; – „Z Pola Walki” 1959 nr 4; – Arch. Szkoły Gł. Planowania i Statystyki: rkp. 39/197 (Autobiografia napisana 6 XI 1920); Arch. Zakł. Hist. Partii: Ankieta spisowa członka WKP(b) z 1926 r., Ankiety uczestników IV Zjazdu KPP, Materiały nie opracowane; – Informacje syna Stefana Klonowicza.
Red.