Pitułko (błędnie Pitułka) Leon (1877–1918), geolog. Ur. 20 III w Pogwizdowie, w pow. bocheńskim, był synem Franciszka i Antoniny z domu Żaczek (1844–1920). W r. 1901 wstąpił do Akademii Górniczej w Leoben. Zniechęcony poziomem nauczania i stosunkami w tej uczelni, przeniósł się na uniwersytet w Wiedniu, gdzie studiował geologię. W r. akad. 1906/7 słuchał wykładów przyrodniczych razem m. in. z Władysławem Szaferem, Bolesławem Kropaczkiem i Ludomirem Sawickim. W l. 1908–10 był asystentem przy katedrze mineralogii i w muzeum mineralogicznym Politechniki Lwowskiej. Prawdopodobnie w r. szk. 1909/10 był także nauczycielem w gimnazjum w Łańcucie i jest tożsamy z wymienianym w sprawozdaniach tej szkoły Tadeuszem Pitułką. W r. 1910 podjął uzupełniające studia geologiczne w Berlinie, interesując się głównie genezą złóż soli w Niemczech. Jednocześnie był w kontakcie z posłem do parlamentu w Wiedniu – Janem Zarańskim, którego idee utworzenia Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie przedstawił w obszernym artykule zamieszczonym w r. 1911 w „Przeglądzie Górniczo-Hutniczym” wydawanym w Dąbrowie Górniczej w Kongresówce. P. uzasadnił swe tezy szerzej, wydając specjalną broszurę pt. O potrzebie i zadaniach Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (Lw. 1911), gdzie postulował m. in. konieczność wprowadzenia gruntownych studiów geologicznych na nowej uczelni. Wystąpienia P-i wywołały ostrą polemikę ze strony Leona Syroczyńskiego i Bronisława Pawlewskiego, którzy zmierzali do organizacji Wydziału Górniczego na Politechnice Lwowskiej. Stanowisko P-i poparli w specjalnym memoriale studenci polscy uczelni górniczych w Leoben, Przybramie i Freibergu saskim oraz uczestnicy XI Zjazdu Lekarzy i Przyrodników Polskich w Krakowie w r. 1911. W r. n. ukazał się „Memoriał Delegacji Górników i Hutników Polskich w sprawie założenia Akademii Górniczej w Krakowie”, który w pełni wyzyskiwał postulaty P-i. W t. r. utworzono Komitet Organizacyjny nowej uczelni, w którym P. nie brał udziału.
W r. 1910 P. uczestniczył w II Zjeździe Polskich Górników i Hutników we Lwowie. Zgłosił dwa referaty: Stan współczesny wszechnic górniczych i Geneza złóż solnych. Tamże został powołany do komisji zakładów naukowych górniczych, której przewodniczył poseł Zarański. Z treści referatu drugiego wynika, że w tym czasie studiował na uczelniach w Berlinie, a także prowadził geologiczne badania terenowe w Niemczech. Po powrocie do kraju prowadził badania geologiczne w Karpatach wschodnich i środkowych. Wspomniał o tym w artykule Usuwiska szymbarskie koło Gorlic, wydrukowanym w warszawskim „Wszechświecie” w r. 1913. W opracowaniu tym postulował m. in. konieczność organizacji krajowego instytutu geologicznego oraz wysuwał zagadnienia ochrony szczególnie ciekawych obiektów geologicznych. Po wybuchu pierwszej wojny światowej P. służył jako nadporucznik w 16 p. Obrony Krajowej. Znalazł się wkrótce w Rosji (zapewne dostawszy się do niewoli), gdzie następnie pełnił funkcję doradcy Królewskiego Duńskiego Poselstwa w Piotrogrodzie, a w l. 1916–18 prowadził badania geologiczne na Uralu. Po powrocie do kraju, po krótkiej chorobie, zmarł 1 IX 1918 w Ludwinowie i pochowany został na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
P. był członkiem wielu krajowych i zagranicznych towarzystw naukowych, m. in. Polskiego Tow. Przyrodników im. Kopernika. Nekrolog w „Czasie” podpisała matka i rodzeństwo (siostra Bronisława i brat Feliks). Prawdopodobnie krewną P-i była Jadwiga Pitulanka-Skarżyńska, znana popularyzatorka techniki z okresu międzywojennego.
Fleszarowa, Bibliogr. geol., Cz. 1 T. I z. 2. s. 194; Zieliński, Mały słownik pionierów, s. 372; – Bielski Z., Przyczynek do dziejów starań o założenie Akademii Górniczej w Krakowie, „Przegl. Górn.-Hutn.” (Sosnowiec) 1936, odb. s. 7; Kamieński M., Nauki mineralogiczno-geologiczne i górnictwo w Politechnice Lwowskiej w l. 1872–1939, „Prace Muz. Ziemi” (W.) Z. 27: 1977 s. 87; Kossuth S., Polacy – słuchacze Akademii Górniczej w Leoben, Kat. 1964 s. 50; Pamiętnik II Zjazdu Polskich Górników i Hutników we Lwowie w roku 1910, Lw. 1912 s. 122, 127, 129–30 i in.; Syroczyński L., W sprawie wyższej polskiej uczelni górniczej w Galicji, „Przegl. Górn.-Hutn.” (Dąbrowa Górnicza) T. 8: 1911 s. 343–6; Szafer W., Wspomnienia o profesorze Ludomirze Sawickim, w: Ludomir Sawicki. W osiemdziesiątą rocznicę urodzin (1884–1964), W. 1968 s. 97–8; – Program c.k. Szkoły Politechnicznej we Lwowie na rok naukowy 1908/1909, Lw. 1908 s. 66 i 70; toż na rok szkolny 1909/1910, Lw. 1909 s. 73, 77; Pawlewski B., Samodzielna akademia, czy wydział górniczy? Memoriał przedstawiony Radzie Górniczej, Lw. 1911 s. 3 i in.; I Sprawozdanie Dyrekcji c.k. Gimnazjum realnego w Łańcucie, Łańcut 1911 s. 8; – „Czas” R. 61: 1918 nr 385 s. 1 (nekrolog P-i); „Kosmos” (Lw.) R. 35: 1910 s. 234; – Paraf. rzymsko-katol. w Lipnicy Murowanej: Status animarum z r. 1900, nr 100; Paraf. Św. Szymona i Judy Ap. w Pogwizdowie: Świadectwo chrztu P-i; – Informacje Stanisława Sokołowskiego z Zakopanego i księdza Stanisława Wiśniowskiego z Lipnicy Murowanej.
Zbigniew J. Wójcik