Rotstadt (błędnie: Rotstad, Rodstadt) z Lieblingów Lila, imię używane Zofia, pseud. Starka, J. Starka (1900–1937?), działaczka komunistyczna, publicystka i literatka. Ur. 1 XII w Krakowie jako córka kandydata adwokackiego dr. Abrahama (Adolfa) Lieblinga i Berty z domu Beckman.
O latach szkolnych brak wiadomości. W r. 1918/19 podjęła na UJ studia polonistyczne i romanistyczne (wpisana jako osoba wyznania mojżeszowego i języka ojczystego polskiego, już w r. n. określiła się jako bezwyznaniowa narodowości polskiej), później w r. 1919/20 i 1920/1 przeniosła się na prawo, ale studiów nie ukończyła. Równocześnie działał w Komunistycznej Partii Robotniczej Polski (KPRP), wg wspomnień Artura Fiszera (wymieniających ją pod być może używanym, ale nie metrykalnym imieniem Janina) zaliczała się do «pierwszej, reprezentacyjnej czołówki krakowskich komunistów». Zapewne w tych okolicznościach poznała Józefa Rotstadta (zob.), wyszła za niego za mąż i w r. 1922 poprzez Wiedeń emigrowała do ZSRR, gdzie zamieszkała w Moskwie, poświęciła się pracy publicystycznej i literackiej. W ZSRR posługiwała się imieniem Zofia, natomiast wszystkie znane publikacje sygnowała pseud. Starka lub J. Starka. W l. 1926–7 R. współpracowała z moskiewskim tygodnikiem „Świt”, w którym oprócz drobnych not publicystycznych, przeglądów prasy, przekładu z języka francuskiego, zamieściła kilka szkiców i recenzji literackich. M. in. w Opowieści o buncie Tatr (1926 nr 32) przychylnie scharakteryzowała „Kostkę Napierskiego” W. Orkana, surowo natomiast oceniła W. Pańskiego-Solskiego „Powieść o ostatniej walce”, zarzucając jej karykaturalny schematyzm postaci, wulgarny język i kompozycję «sklejonych na kolanie notatek reporterskich» (Na manowcach, 1926 nr 32). Zainteresowania współczesną literaturą radziecką dowodziła entuzjastyczna recenzja „Komisarzy” J. Libiedińskiego (Książka o naszym życiu, 1926 nr 30–31). Ówczesne jej publikacje krytycznoliterackie cechowała niechęć do natrętnego dydaktyzmu, łatwej propagandy i duże uwrażliwienie na walory językowe oraz kompozycyjne omawianych utworów. W tym okresie wydała również prace publicystyczne poświęcone kwestii kobiecej: O kobiecej doli i walce (Moskwa 1926, cz. I–II) oraz Kobieta pracująca w Zw. Soc. Rep. Radz. [!] (Moskwa 1929). Następnie na krótko zwróciła się w stronę twórczości oryginalnej ogłaszając opowiadania: Tercjarka („Tryb. Radziecka” 1930 nr 112) oraz zupełnie, jak się zdaje, niedostrzeżony przez recenzentów zbiór Za rubieżą (Moskwa 1931). Ostatnią oddzielną jej publikacją była broszura Żniwiarki rewolucji (Moskwa 1931). Dalsze prace krytyczne dowodziły znacznego usztywnienia jej kryteriów ocen; od literatury żądała teraz bezpośredniej agitacyjności i użyteczności oraz – w przypadku polskich pisarzy-komunistów – odcięcia się od «idealistycznej szkoły […] psychologicznego romansu» (Jak nie należy pisać o rewolucjonistach, „Tryb. Radziecka” 1930 nr 135). W latach trzydziestych pracowała w wydawnictwie „Sovetskaja Enciklopedija” jako kierownik działu słowników oraz osobiście brała udział w pracach zespołu przygotowującego dwutomowy nowy słownik polsko-rosyjski i rosyjsko-polski redagowany przez J. Rotstadta-Krasnego. Po jego śmierci przejęła (wespół z S. Borskim) redakcję końcowej (od słowa «spajat’») części rosyjsko-polskiej i doprowadziła do wydania tomu: „Russko-pol’skij slovar’ sostavlen pod redakciej Juz. Krasnogo” (Moskva 1933, tu przedmowa współautorstwa R-owej). Obu tomom słownika poświęciła artykuł Uwagi o słowniku i języku („Kultura Mas” 1934 nr 2).
Gościnne występy w Moskwie kijowskiego Państwowego Teatru Polskiego zainspirowały ją do napisania dłuższego artykułu Jeszcze o występach teatru polskiego („Tryb. Radziecka” 1934 nr 166–7); przejawiła w nim z jednej strony kompetentne zainteresowanie problematyką ściśle teatralną, z drugiej – zdecydowaną aprobatę metody realizmu socjalistycznego: kategorycznie polemizując z J. Wiślakiem (Hemplem), kwestionowała słuszność wystawienia „Rzeczy gromadzkiej” B. Jasieńskiego w poetyce groteskowych jasełek. W r. 1934 podjęła współpracę z Komisją Polską Międzynarodowego Zrzeszenia Pisarzy Rewolucyjnych. Ponadto ogłosiła w „Kulturze Mas” przegląd utworów o tematyce komsomolskiej KZM w beletrystyce rosyjskiej (1934 nr 3–4) oraz szyderczą, wierszowaną polemikę z polskim romantyzmem i jego spadkobiercami, za jakich uznała ideologię piłsudczykowską oraz PPS (Gdybym, 1934 nr 3–4). W gronie najbliższych znajomych krążyła pogłoska o współpracy R. z radzieckim wywiadem oraz kontrwywiadem, co miało być faktyczną przyczyną jej szczególnie częstych wyjazdów poza granice ZSRR. Ok. r. 1937 (1938?) w nieznanych okolicznościach R. padła ofiarą represji stalinowskich. W pamięci współczesnych zapisała się jako osoba o nieprzeciętnej urodzie, biegle władająca językami obcymi.
Z małżeństwa z Józefem Rotstadtem R. dzieci, o ile wiadomo, nie miała.
Fiszer A., Zapiski z krakowskiej celi, Kr. 1964 s. 91 (jako Janina Liebling); H. B. [rec. O kobiecej doli i walce, cz. II], „Świt” 1926 nr 25; Pański W., List do redakcji, tamże 1926 nr 36 [polemika z rec. Powieści o ostatniej walce, replika R., tamże 1927 nr 3]; Sierocka K., Polonia radziecka 1917–1939, W. 1968; taż, Z dziejów czasopiśmiennictwa polskiego w ZSRR („Kultura Mas” 1929–1937), W. 1963; taż, Z problemów literatury polskiej w ZSRR w l. 1918–1939, w: Z problemów literatury polskiej XX w., W. 1965 II; Stępień M., Polska książka w ZSRR w l. 1918–1939, „Biul. B. Jag.” R. 23: 1973 z. 1/2; tenże, Polska lewica literacka, W. 1985; tenże, Zagadnienia literackie w publicystyce Polonii radzieckiej 1918–1939, Wr. 1968; – Arch. UJ: Dokumentacja, jako: Lila Liebling sygn. S II 516 (księga immatrykulacyjna), WF II 371 r. 1918/19, WP 289B r. 1919/20, WP II 293 r. 1920/21; USC Kraków-Śródmieście: Akt ur.; – Informacie Feliksa Tycha z W. w: Mater. Red. PSB.
Krzysztof Woźniakowski