INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Ludwik Henryk Prentki  

 
 
1888-04-20 - 1937?
Biogram został opublikowany w latach 1984-1985 w XXVIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Prentki Ludwik Henryk, pseud. Adam, Adamski, Adamowski, Bolesław, Jan Ludwik Braun, Damowski, przybrane nazwisko Jan Ludwigowicz Adamski (1888–1937?), działacz komunistyczny. Ur. 20 IV w Łodzi, był synem Moryca, kupca (o matce brak informacji).

P. uczęszczał do szkoły rękodzielniczo-przemysłowej w Łodzi. Od r. 1903 był członkiem Związku Młodzieży Socjalistycznej. W końcu r. 1904 wstąpił do Socjaldemokracji Królestwa Polskiego i Litwy (SDKPiL) i był czynny w organizacji SDKPiL w dzielnicy Górna w Łodzi. W czasie strajku robotników łódzkich został 1 II 1905 aresztowany; zwolniono go 16 II i oddano pod nadzór policyjny. W związku z tym aresztowaniem, a także za kierowanie strajkiem uczniów w swojej szkole, został w lutym usunięty z 6 klasy. Na początku marca 1905 wyjechał do Szwajcarii na studia, lecz na wiadomość o walkach barykadowych w Łodzi w czerwcu t. r. udał się do Berlina. Nawiązał kontakt z przywódcami SDKPiL, Różą Luksemburg i Leonem Jogichesem, którzy skierowali go z powrotem do Łodzi. Tu działał w zarządzie jednej z dzielnic partyjnych. W grudniu t. r. został aresztowany; zwolniono go po 5 miesiącach. Rozpoczął wówczas działalność w Łódzkiej Drużynie Bojowej SDKPiL. Aresztowany 22 VI 1906 i skazany w trybie administracyjnym na 3 miesiące, został 7 VII zwolniony za kaucją; po dwóch dniach zatrzymany ponownie, zbiegł z aresztu.

W końcu 1906 r. P. znalazł się w Szwajcarii, w Zurychu, a w r. 1907 wyjechał do Liège, gdzie rozpoczął studia politechniczne. Jednocześnie był sekretarzem miejscowej sekcji SDKPiL i członkiem Belgijskiej Partii Robotniczej. W r. 1912 uczestniczył jako delegat w zjeździe tej partii. W grudniu t. r. był na zjeździe w Paryżu zorganizowanym przez Stowarzyszenie Polskiej Młodzieży Postępowej «Spójnia». Z chwilą zajęcia Liège przez Niemców w sierpniu 1914, P., wówczas student ostatniego roku, został jako poddany rosyjski internowany w obozie w Niemczech, w którym przebywał dwa lata. Na początku 1916 r. przyjechał do Łodzi, skąd przeniósł się do Kalisza. Pracował jako monter, a następnie inżynier w firmie Allgemeine Elektrizitäts Gesellschaft. W Łodzi należał do Komitetu Łódzkiego (KŁ) SDKPiL, organizował związki zawodowe. Aresztowany w kwietniu 1918 był więziony przez trzy miesiące w Kaliszu, a następnie w twierdzy Modlin. W listopadzie t. r. powrócił do Łodzi i kontynuował działalność w KŁ SDKPiL. Był także współorganizatorem i członkiem Łódzkiej Rady Delegatów Robotniczych. Uczestniczył 16 XII t.r. w I Założycielskim Zjeździe Komunistycznej Partii Robotniczej Polski (KPRP), powstałej z połączenia SDKPiL z Polską Partią Socjalistyczną – Lewicą (PPS–Lewicą). W KŁ KPRP działał do r. 1920. Zagrożony aresztowaniem wyjechał do Warszawy, gdzie pracował w wydziałach organizacyjnym i spółdzielczym Komitetu Centralnego (KC) KPRP. W maju 1920 został aresztowany. Więziono go w Cytadeli Warszawskiej, następnie w forcie Mydlniki pod Krakowem i ponownie w Warszawie na Pawiaku. Sąd Okręgowy w Warszawie skazał go w lipcu 1921 na kilka lat (nie ustalono, czy na 3 lata, czy na 6 lat) ciężkich robót. W wyniku wymiany więźniów politycznych z Rosją Radziecką wyjechał we wrześniu 1921 do Moskwy. Tu pracował osiem miesięcy jako robotnik w fabryce «Dinamo». Potem był osobistym sekretarzem komisarza ludowego spraw zagranicznych Rosyjskiej Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Radzieckiej G. Cziczerina, a następnie sekretarzem Kolegium Komisariatu. Najprawdopodobniej w r. 1921 został członkiem Biura Polskiego KC Komunistycznej Partii (bolszewików) Rosji, prawdopodobnie uczestniczył też w IV Kongresie Międzynarodówki Komunistycznej (MK), (5 XI – 5 XII 1922).

W styczniu 1924 P. przyjechał nielegalnie do Polski. W tym okresie należał do ultralewicowych działaczy KPRP, zajmujących stanowisko opozycyjne wobec ówczesnego kierownictwa partyjnego (Adolf Warszawski-Warski, Maria Koszutska, Maksymilian Horwitz i in.). Wspólnie z Henrykiem Steinem-Domskim, Julianem Leszczyńskim-Leńskim i Zofią Unszlicht-Osińską ogłosił w lutym 1924 tezy tzw. czwórki berlińskiej pt. O kryzysie w KPRP i najbliższych zadaniach partii. Tezy te ukazały się najpierw w organie Komunistycznej Partii Niemiec „Die Internationale” (1924 nr 4), a później dopiero w „Głosie Komunistycznym” (1924 nr 25). Skrytykowane przez ówczesny KC KPRP znalazły jednak polityczne poparcie na V Kongresie MK (17 VI – 8 VII 1924), na którym w wyniku uchwał Komisji Polskiej Kongresu (przewodniczącym Komisji był J. Stalin), decydujące pozycje w kierownictwie KPRP uzyskali przyjaciele polityczni P-ego. P. został wówczas pełnomocnikiem KC KPRP na teren Zagłębia Dąbrowskiego i Górnego Śląska. Aresztowany 7 XI 1924 w Zawierciu, na konferencji dzielnicowej KPRP, pod nazwiskiem Jan Ludwik Braun, pozostał nierozpoznany. Oskarżenia prasy PPS, jakoby P. udzielał w śledztwie informacji o swych współtowarzyszach, były w świetle materiałów partyjnych i sądowych nie uzasadnione. Wyrokiem Sądu Okręgowego w Sosnowcu skazano go 18 X 1925 na cztery lata więzienia. Po 16 miesiącach pobytu w więzieniu w Będzinie, a następnie w Piotrkowie został w lutym 1926 ponownie wymieniony i przyjechał 12 II t. r. do Maskwy. Tu działał pod nazwiskiem J. L. Adamskiego i był członkiem Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików) ze stażem od r. 1904. Od r. 1926 pracował w Zjednoczeniu Elektroimport, od r. 1932 był przewodniczącym tego Zjednoczenia. Należał do Wszechzwiązkowego Stowarzyszenia Starych Bolszewików. Po bezzasadnym aresztowaniu w r. 1937 P. został stracony. W r. 1956 został pośmiertnie zrehabilitowany.

Brak informacji o stosunkach rodzinnych P-ego.

 

Jabłonowski R., Wspomnienia 1905–1928, W. 1962; Kołodziej S., Wspomnienia (1915–1945), W. 1967 s. 34, 46, 48, 118; Luksemburg R., Listy do Leona Jogichesa-Tyszki, W. 1968 II; Źródła do dziejów rewolucji 1905–1907 w okręgu łódzkim, W. 1957–64 I (cz. 1) – II; – „Czerwony Sztandar” 1906 nr 45 s. 4; „Głos Zagłębia” 1924 nr 39 s. 793–4; „Robotnik” 1921 nr 193 s. 6; „Z Pola Walki” 1958–9, 1961–2, 1965–6 (występuje jako Henryk P.); – AAN: MSW 1314 k. 320, 433; AGAD: PWIS 3704 s. 21, 48, 4852; Arch. Państw. w L.: PGZŻ 1906/196 k. 11, 12; Centr. Arch. KC PZPR: Teczka osobowa L. P-ego nr 9336, 105/725.

Aleksander Kochański

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Zula Pogorzelska

około 1896 - 1936-02-10
aktorka teatralna
 

Edward Dziewoński

1916-12-16 - 2002-08-17
aktor teatralny
 

Jan Piłsudski

1876-01-15 - 1950-12-21
wicemarszałek Sejmu
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Ignacy Nowacki

1872-05-08 - 1943-07-17
ksiądz
 
 

Jan Szczepkowski

1878-03-08 - 1964-02-17
rzeźbiarz
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.