Okińczyc Ludwik (1874–1941), chirurg-ginekolog, endokrynolog, rektor piotrogrodzkiego Instytutu Psychoneurologicznego. Ur. 5 VII w Suksunie (gub. permska), był synem lekarza zesłańca po powstaniu styczniowym Ludwika Zygmunta (1835 – przed 1900), którego trzej bracia: Władysław Wiktor, Teobald i Stanisław, byli także za udział w powstaniu zesłani na Syberię, a Feliks emigrował do Francji. O. był stryjecznym bratem Tadeusza (zob.). Kształcił się w gimnazjum w Permie, a następnie w l. 1894–9 na Cesarskiej Wojskowej Akademii Medycznej w Petersburgu, którą ukończył z wyróżnieniem. Pracę zawodową rozpoczął jako lekarz-asystent w Szpitalu Obuchowskim pod kierunkiem znanego ginekologa W. A. Wastiena. W r. 1903 doktoryzował się na podstawie rozprawy pt. Vozrastnye izmenenija devstvennoj plevy. Od r. 1906 był starszym asystentem P. G. Sadowskiego w klinice położniczo-ginekologicznej Instytutu Medycznego, gdzie szybko zdobył uznanie jako utalentowany klinicysta, pedagog i naukowiec. Od początku interesowały go problemy endokrynologii żeńskich gruczołów płciowych. W tym też czasie ogłosił pierwszą pracę eksperymentalną pt. O vzaimootnošenii ščitovidnoj železy i jaičnikov („Akušerstvo i žeńskie bolezni” T. 21: 1907 nr 12). W r. 1909 został docentem prywatnym oraz ogłosił ważną pracę pt. Rol’ jaičnika v organizme („Russkij vrač” 1909 nr 11). W r. 1911 O. został profesorem w Instytucie Medycznym, lecz nie uzyskał zatwierdzenia stanowiska przez ministerstwo. Faktycznie był więc nadal starszym asystentem i jednocześnie pracował w różnych szpitalach Petersburga, kierując oddziałami położniczymi. W r. 1914 został profesorem Petersburskiego Instytutu Psychoneurologicznego, kierował katedrą, a w l. 1918–22 równocześnie piastował początkowo stanowisko dziekana, a następnie od r. 1920 do r. 1922 rektora tego Instytutu. W r. 1922 został dyrektorem Zakładu Położniczego im. W. F. Sniegiriewa, największego wówczas zakładu położniczo-ginekologicznego w Związku Radzieckim, który stanowił jednocześnie podstawę dla klinicznej działalności prowadzonej przez niego katedry, a od r. 1925 zakładu Leningradzkiego Instytutu Doskonalenia Lekarzy, gdzie O. został profesorem. Po reorganizacji Instytutu w r. 1933 był O. profesorem i dyrektorem Kliniki Położniczo-Ginekologicznej Wydziału Pediatrycznego I Leningradzkiego Instytutu Medycznego, którą kierował prawie do końca życia. Po rewolucji październikowej brał udział w organizowaniu służby zdrowia oraz ochrony macierzyństwa, noworodków i dzieci jako członek «Učenogo Soveta Narkomata Zdravoochranenija». O. był wielokrotnie przewodniczącym Leningradzkiego Tow. Położników i Ginekologów.
O. opublikował ok. 100 prac dotyczących głównie endokrynologii, ginekologii i położnictwa. Na szczególną uwagę zasługują jego badania eksperymentalne dotyczące układu wydzielania wewnętrznego, głównie przez żeńskie gruczoły płciowe. Prace, które O. przedstawił na Międzynarodowym Kongresie Ginekologicznym w Petersburgu 1910 r. nie straciły na aktualności. W badaniach tych wykazał ścisłą zależność fizjologicznego stanu jajników od hormonów przysadki mózgowej, jak i to, że łożysko jest również ważnym źródłem hormonów. Zagadnienia te podsumował w obszernej monografii pt. K voprosu o vzaimootnošenijach nekotorych želez s vnutrennej sekreciej (Pet. 1913); nie znalazły one zaraz uznania i dopiero badania innych uczonych potwierdziły jego odkrycia. Drugim kierunkiem działalności O-a była ginekologia operacyjna. Okazał się utalentowanym chirurgiem w rozwiązywaniu skomplikowanych technik operacyjnych, stwarzając własną szkołę chirurgiczną. Z tej dziedziny ogłosił podręczniki: Kratkij kurs operativnoj ginekologii (1929) i Operativnaja ginekologija (Leningrad–Moskwa 1938). Również jako klinicysta O. zdobył rozgłos wybitnego lekarza umiejącego połączyć teorię z praktyką konkretnych przypadków chorobowych, czego wyrazem była 4-tomowa Ginekologičeskaja klinika (1924–31). Duże zasługi położył w dziedzinie położnictwa, a zwłaszcza w metodach leczenia toksykoz ciążowych. O. zdobył dużą popularność swoją postawą i talentem pedagogicznym, jego wykłady ściągały nie tylko studentów, ale także praktykujących lekarzy. Wychował liczny zastęp ginekologów praktyków i naukowców, czego dowodem był poświęcony mu „Sbornik naučnych trudov posvjaščennych L. L. Okinčicu” (Leningrad 1924). Wokół osoby O-a skupiało się duże grono studiujących Polaków w ówczesnym Petersburgu. Dzięki dobrej sytuacji materialnej wspomagał często polską młodzież. Niejednokrotnie wyrażał chęć powrotu do Polski, jednakże z powodów od niego niezależnych do tego nie doszło. O. zginął w r. 1941 w czasie blokady Leningradu.
Był żonaty (nie udało się ustalić imienia i nazwiska żony) i miał córkę Eugenię.
Bol’šaja Medičinskaja Enciklopedija, Moskva 1961 XXI 611; Bol’šaja Sovetskaja Enciklopedija, Moskva 1954 XXX; Biographisches Lexikon der hervorragenden Ärzte der letzten fünfzig Jahre, Berlin–Wien 1933 II 1143; – L. L. Okinčic, 1874–1924, w: Sbornik naučnych trudov pošvjaščennych L. L. Okinčicu, Leningrad 1924 s. 5–10; – „Akušerstvo i Ginekologija” T. 40: 1964 nr 6 s. 143–5, T. 43: 1967 nr 5 s. 75–6; „Ginekologija i Akušerstvo” R. 9: 1930 nr 2 s. 161–4 (fot.); „Vračebnoe Delo” 1929 nr 22 s. 1459–60; – Informacje i materiały Leona Okińczyca z Poznania.
Andrzej Dzięczkowski