Przyjemska Maria (1861–1927), działaczka oświatowa i społeczna. Ur. w Warszawie. Brak informacji o jej rodzinie i o niej samej w latach młodości.
P. nie była związana z żadną organizacją polityczną, ale sympatyzowała z ruchem socjalistycznym i pośrednio brała w tym ruchu udział poprzez członkostwo w komitetach gwiazdkowych i Klubie Kobiet Pracujących. Opiekowała się więźniami politycznymi, a także współpracowała z warszawskimi placówkami oświatowymi. W r. 1906 objęła kierownictwo biblioteki Tow. Kultury Polskiej, a po jego likwidacji w r. 1913 przez władze rosyjskie, wraz z Marią Orsetti zorganizowała, korzystając z księgozbioru Towarzystwa, biblioteczki ruchome, mające na celu szerzenie czytelnictwa na wsi i wśród proletariatu miejskiego. Po wybuchu pierwszej wojny światowej P. włączyła się do pracy niepodległościowej. Wraz z M. Pawlikowską i M. Strońską urządzała w r. 1915 imprezy dochodowe na potrzeby I Batalionu Warszawskiego. W l. 1915–18 była członkiem Zarządu Naczelnego Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego (LKPW). Organizowała kwatery dla kurierów i działaczy Polskiej Organizacji Wojskowej (POW) i dla osób «spalonych», a także przechowywała broń. Lokal czytelni przy ul. Sadowej, prowadzonej przez P-ą, stał się jednym z ośrodków antyniemieckiego oporu. Był punktem kolportażu nielegalnej prasy i wydawnictw, a także punktem kontaktowym dla Centralnego Komitetu Narodowego, Zarania, POW i LKPW. W r. 1917 P. pracowała w komisji niestałych dochodów Stronnictwa Niezawisłości Narodowej i starała się o uzyskanie środków finansowych przez organizowanie różnych imprez. W Polsce niepodległej P. kierowała nadal czytelnią i przejściowo pracowała w księgarni. Była czynnym członkiem POW i współpracowała przy urządzaniu zbiórek, wieców, odczytów i uroczystości. Zmarła 11 IV 1927 w Warszawie i pochowana została na cmentarzu Powązkowskim.
P. rodziny nie założyła.
W r. 1931 wypożyczalnia nr 1 Biblioteki Publicznej w Warszawie otrzymała imię P-iej.
PSB, XXIV (Maria Orsetti); Słown. Pracowników Książki Pol.; – Klara, Maria Przyjemska (wspomnienie pośmiertne), „Robotnik” 1927 nr 109 s. 2; Klimek K., Powązki, W. 1948 s. 97; Molenda J., Polskie Stronnictwo Ludowe w Królestwie Polskim 1915–1918, W. 1965; Z dziejów książki i bibliotek w Warszawie, W. 1961; – Morzkowska A., Tak było, „Niepodległość” T. 10: 1934 z. 1 s. 75–8, 85, 91–4; Radlińska H., Z dziejów pracy społecznej i oświatowej, Wr. 1964; Nasza walka o szkołę pol., II; Służba ojczyźnie. Wspomnienia uczestniczek walk o niepodległość 1915–1918, W. 1929; Sprawozdanie Instytutu Oświaty i Kultury im. Staszica 1919/20 s. 7; – „Kur. Warsz.” 1927 nr 101 wyd. wieczorne s. 9.
Stanisław Konarski