Pańkowski Mieczysław (1865–1940), zootechnik, profesor Uniw. Pozn. Ur. 6 X w Dublanach (pow. Lwów), był synem Kazimierza (zob.). Do gimnazjum uczęszczał we Lwowie, w l. 1884–8 odbył studia prawne na Uniw. Lwow., następnie dwuletnią praktykę rolną i w l. 1890–3 studia rolnicze w Wyższej Szkole Rolniczej w Dublanach, kończąc je z odznaczeniem. Jako stypendysta Wydziału Krajowego przebywał w l. 1893–5 w wyższej szkole rolniczej w Berlinie, w studium rolniczym uniwersytetu w Lipsku, gdzie doktoryzował się na podstawie pracy Einfluss verschiedener Grünfutterarten auf die Zahl und die Grösse der Fettkugelchen in der Kuhmilch (Lipsk 1895). Zwiedzał też w tym czasie gospodarstwa hodowlane i instytuty badawcze mleczarskie Holandii, Niemiec i Szwajcarii. W l. 1895–1903 był docentem mleczarstwa, nauki o żywieniu zwierząt oraz zoologii rolnej Akademii Rolniczej w Dublanach, w l. 1903–19 inspektorem hodowli Krakowskiego Tow. Rolniczego i odegrał dla Galicji Zachodniej podobną rolę, jak ojciec dla Galicji Wschodniej, importując dla poprawy hodowli bydła odpowiedni zachodnioeuropejski materiał zarodowy. Swe obserwacje zawarł w Szkicach z podróży do Paryża, Normandii, Danii i Anglii (Kr. 1900). W Krakowskiem forsował zgodnie z miejscowymi potrzebami chów bydła nizinnego, mlecznego oraz czerwonego polskiego. Był w l. 1910–19 prezesem Związku Hodowców Czerwonego Bydła Polskiego oraz w l. 1905–19 prezesem Związku Hodowców Bydła Nizinnego Galicji Zachodniej. W l. 1919–21 był profesorem hodowli zwierząt Akademii Rolniczej w Bydgoszczy, w okresie 1921–31 profesorem szczegółowej hodowli zwierząt (od r. 1929 jako profesor zwycz.) Wydziału Rolniczo-Leśnego Uniw. Pozn.
W hodowli kładł P. nacisk na produkcyjność i zerwał z panującym wtedy formalizmem, oceniającym zwierzęta tylko na podstawie pokroju zewnętrznego. W badaniach nad żywieniem zwierząt kombinował rozmaite pasze, analizował ich wpływ na wychów i produkcyjność. Był zwolennikiem ras krajowych. Wiele artykułów bydłoznawczych opublikował w „Tygodniku Rolniczym”, z zakresu paszoznawstwa, żywienia koni roboczych i świń, chowu bydła nizinnego, owiec i wełnoznawstwa w „Rocznikach Nauk Rolniczych i Leśnych”. Z większych prac wydrukował: Czerwone bydło polskie (Kr. 1900), Postępy hodowli czerwonego bydła polskiego w Galicji Zachodniej i jej metody współczesne (Kr. 1914), Budowa krów mlecznych i odznaki mleczności (Kr. 1913), O wyborze, żywieniu i pielęgnowaniu buhajów (Kr. 1914), W sprawie żywienia prosiąt (Lw. 1900), Owce fryzyjskie mleczne (P. 1926), O zużytkowaniu odpadków przy przerobie buraka cukrowego jako pasz (P. 1926), Rasy bydła (P. 1928). Po przejściu w stan spoczynku zamieszkał w Krakowie, gdzie zmarł 9 XI 1940; pochowany został na cmentarzu Rakowickim.
W małżeństwie z Elżbietą z Czarnowskich miał córki: Annę, zamężną Dzierżanowską, i Marię, zamężną Sopocińską.
Ilustr. Enc. Trzaski; Österreichisches Biographisches Lexicon. 34. Lieferung, Wien 1977; Peretiatkowicz–Sobeski, Współcz. kultura pol., s. 187–8; – Dublany, Lw. 1897 s. 87–8, 92–4, 158, 361; Dzieje akademickich studiów rolniczych i leśnych w Wielkopolsce 1919–1969, P. 1970 s. 330–1 (fot.); Pruski W., Hodowla zwierząt gospodarskich w Galicji w latach 1772–1918, Wr. 1975 II 135, 179, 233; Wrzosek A., Uniwersytet Poznański za rektoratu Heliodora Święcickiego, P. 1925 s. 627–9; Wydział Rolniczo-Leśny Uniwersytetu Poznańskiego, P. 1934 s. 217–28 (tu bibliogr. publikacji); – „Przegl. Hodowlany” 1946 s. 226–9 (fot.); – Informacje Marii Bojarskiej.
Stanisław M. Brzozowski