Łącki Mikołaj (1888–1969), lekarz epidemiolog, higienista, organizator ochrony zdrowia, docent w Instytucie Matki i Dziecka w Warszawie, społecznik i pedagog. Ur. 30 X w miasteczku Łojów ziemi mińskiej na Białorusi. Syn Pawła, urzędnika pocztowego, i Anny z Protasewiczów. Gimnazjum klasyczne ukończył w Mohilewie Gubernskim w Rosji. Medycynę studiował w Krakowie (1906–9) i w Moskwie, gdzie 8 XII 1912 uzyskał dyplom. Ukończył roczny kurs bakteriologii w Instytucie im. J. Gabryczewskiego w Moskwie. Pracował jako lekarz epidemiolog (1913–24) w gub. samarskiej, Serbii, Sofii, Tyflisie, Baku, Pahlawi (Persja). W r. 1924 udał się do Paryża, gdzie pracował w Szpitalu Cochin na oddziale prof. F. Widala. Następnie ukończył roczny kurs higieny, uzyskując 28 VI 1926 dyplom lekarza higienisty uniwersytetu paryskiego. Od grudnia 1926 pracował w Wydziale Zdrowia Zarządu Miasta Warszawy jako lekarz sanitarny, następnie (1929–30) jako kierownik ośrodka zdrowia. W r. 1930 ukończył kurs przeciwgruźliczy dla lekarzy. W t. r. udał się do John Hopkins School of Hygiene and Public Health w Baltimore dla studiowania zagadnień higieny otoczenia, higieny pracy, statystyki i administracji służby zdrowia. Dyplom Certificate of Public Health uzyskał 9 VI 1931. Wróciwszy do kraju w r. 1931 został mianowany inspektorem służby zdrowia. Pracując w zarządzie miasta Warszawy, dążył do rozbudowy i rozwoju ośrodków zdrowia, nawiązania współpracy z instytucjami społecznymi i Ubezpieczalnią Społeczną. Rozwijał akcje szczepień ochronnych przeciw gruźlicy i błonicy uzyskując spadek zachorowalności i umieralności.

Po wybuchu wojny Ł. został mianowany kierownikiem służby zdrowia m. st. Warszawy, obowiązki te pełnił do grudnia 1944, jako wicedyrektor Wydziału Opieki i Zdrowia. Zajmował się głównie walką z gruźlicą i durem plamistym oraz rozbudowywał opiekę nad niemowlętami i dziećmi. Przeprowadził dwie wielkie akcje: powszechnie obowiązujące szczepienia przeciw durowi brzusznemu wśród ludności cywilnej, pierwsze w Europie na tak wielką skalę, zorganizował też akcję przeciwgruźliczą (badania odczynu tuberkulinowego dzieci i młodzieży, masowe prześwietlenia rentgenowskie, założył pierwszą w Warszawie pracownię dla zdjęć małoobrazkowych). Po powstaniu zatrzymał się w Żyrardowie, gdzie pracował w Szpitalu Miejskim. Dn. 8 II 1945 Ł. podjął pracę jako kierownik działu ośrodków zdrowia, a później starszy inspektor i zastępca szefa Resortu Zdrowia i Opieki Społecznej Zarządu m. st. Warszawy. W r. 1950 dodatkowo objął stanowisko dyrektora Liceum Felczerskiego w Warszawie, gdzie również wykładał. Od 1 XII 1952 objął posadę adiunkta, kierownika Działu Statystyki w Dziale Metodyczno-Organizacyjnym Instytutu Matki i Dziecka, gdzie prowadził statystyczną analizę pracy Instytutu i placówek terenowych Min. Zdrowia zajmując się szczególnie analizą zachorowalności i umieralności niemowląt w Polsce oraz analizą pracy poradni «D». Uzyskał docenturę 25 IX 1954 na podstawie dotychczasowego dorobku oraz pracy Stan opieki nad dzieckiem do lat 3 w Polsce (W. 1954), w której przeprowadził gruntowną analizę stanu przedwojennego i porównał go z obecnym w oparciu o analizę statystyczną. Na emeryturę przeszedł 31 III 1961. W r. 1962 został członkiem Rady Naukowej przy ministrze zdrowia i członkiem Komisji Statystyki i Demografii. Wykładał m. in. w Wolnej Wszechnicy Polskiej, w Akademii Wychowania Fizycznego jako kierownik Katedry Higieny (1946–8), na Wydziale Farmaceutycznym Uniw. Warsz. (1946–50), w Wyższej Szkole Higieny Psychicznej (1948–52). Należał do wielu towarzystw lekarskich i społecznych. Był odznaczony m. in.: Krzyżem Walecznych w r. 1939, Kawalerskim Krzyżem Odrodzenia Polski, Złotą Odznaką Honorową m. st. Warszawy, «Za wzorową pracę w służbie zdrowia» w r. 1952.

Ogłosił ok. 40 prac w języku polskim, francuskim i niemieckim, w tym kilka razem z żoną. Dotyczyły one głównie epidemiologii i profilaktyki gruźlicy, błonicy, zimnicy, duru brzusznego, plamistego, szczepień ochronnych, organizacji opieki nad niemowlętami i dziećmi, analizy statystycznej stanu zdrowia, rozwoju fizycznego i umieralności dzieci, analizy statystycznej poronień z uwzględnieniem metod ich zwalczania, budownictwa szpitalnego i in. Opracował obszerny rozdział Higiena dziecka w wydawnictwie „Higiena ogólna” (W. 1961). W swych pracach posługiwał się nowoczesnymi metodami statystycznymi. Na podstawie wniosków Ł-ego dokonano reorganizacji w walce z gruźlicą, a jego badania nad skutecznością szczepień przeciwbłoniczych dały podstawę do wprowadzenia przymusu szczepień przeciwbłoniczych w latach powojennych. Zmarł nagle 18 III 1969 w Warszawie i został pochowany 22 III na Powązkach. Pozostawił żonę Annę z Rewuckich, lekarza pediatrę (ur. 1886), autora ok. 30 prac naukowych z zakresu pediatrii i opieki nad dzieckiem. Łąccy nie mieli dzieci, mieszkanie swoje zapisali dla Tow. Przyjaciół Dzieci.

Rocznik Lekarski Rzeczypospolitej Polskiej, W. 1936, 1938, 1948; Spis fachowych pracowników służby zdrowia, W. 1964; Woźniewski Z., Polski Almanach Medyczny na rok 1956, W. 1957 s. 196; – Chrapowicki T., Docent dr med. M. Ł., „Pediatria Pol.” T. 44: 1969 nr 8 s. 929–31 (fot.); – „Życie Warsz.” 1969 nr 68, 71; – Gł. B. Lek.: Akta Izby Lekarskiej Warszawsko-Białostockiej nr 551, Materiały biograficzne Ł-ego (dyplomy, autobiografia, opinie, wspomnienia pośmiertne); Inst. Matki i Dziecka w W.: Akta personalne; – Informacje żony Anny Łąckiej.

Teresa Ostrowska