Panufnik Mirosław, pseud. Wil-Tel, Sawicki, inż. Mieczysław Jon (1909–1944), teleelektryk, kierownik referatu studiów sabotażu telekomunikacyjnego Armii Krajowej. Ur. 15 IV w Warszawie, był synem Tomasza (zob.) i Matyldy z domu Thonnes, bratem kompozytora i dyrygenta Andrzeja. Ukończył V Gimnazjum Miejskie (matematyczno-przyrodnicze) w r. 1927, przez rok studiował matematykę na Uniw. Warsz., po czym przeniósł się na Wydział Teletechniczny Państwowej Wyższej Szkoły Budowy Maszyn i Elektrotechniki im. Wawelberga i Rotwanda w Warszawie, gdzie w r. 1935 otrzymał tytuł elektryka technologa. Już w czasie studiów rozpoczął P. pracę w amplifikatorni warszawskiej rozgłośni Polskiego Radia (PR), gdzie po ukończeniu studiów został dyżurnym technikiem i zastępcą kierownika. Współpracował tutaj z czołowymi technikami rozgłośni PR, m. in. Mieczysławem Kiełpińskim, Adolfem Rode, Zygmuntem Rossochackim i Fryderykiem Schönem. Wykazywał duże umiejętności i zainteresowanie techniką radiową. Publikował artykuły w „Biuletynie Technicznym Biura Studiów PR”. Działał również w Sekcji Radiotechnicznej Stowarzyszenia Elektryków Polskich (SEP).
W czasie cywilnej obrony Warszawy we wrześniu 1939 P. kierował rozgłośnią aż do jej likwidacji po kapitulacji stolicy. Prawdopodobnie w tym czasie powierzono mu na przechowanie nagrania płytowe radiowych przemówień komisarza cywilnego obrony Warszawy prezydenta miasta Stefana Starzyńskiego. Od samego początku okupacji kraju przez Niemców P. włączył się do walki podziemnej w szeregach Służby Zwycięstwu Polski, później Związku Walki Zbrojnej, Armii Krajowej. W tym czasie był zatrudniony w Fabryce Aparatów Elektrotechnicznych Kazimierza Szpotańskiego w Warszawie, gdzie jednocześnie wykładał na rocznych kursach dla elektromonterów, czynnych w l. 1940–4 jako szkoła przyfabryczna, uruchomiona z inicjatywy grupy działaczy SEP w celu ratowania młodzieży polskiej przed wywożeniem na roboty przymusowe do Niemiec. Był pomocnikiem organizatora i kierownika kursów dra inż. Stanisława Wachowskiego, współpracował przy przygotowaniu szczegółowego programu wzorcowego dla tego rodzaju kursów na okres powojenny. Od zimy 1942/3 został przydzielony do Biura Badań Technicznych (BBT) Wydziału Saperów Komendy Głównej Armii Krajowej (KG AK) i mianowany kierownikiem referatu studiów sabotażu i dywersji na liniach telekomunikacyjnych. Prowadził szkolenie na licznych kursach konspiracyjnych, zorganizowanych przez BBT i Biuro Studiów Kierownictwa Dywersji («Kedywu») KG AK dla instruktorów i dowódców zespołów dywersyjnych walki konspiracyjnej oraz na wypadek planowanego ogólnego powstania. Od końca 1942 r. był P. oficerem do spraw sabotażu pocztowo-telekomunikacyjnego w sztabie «Kedywu» Okręgu Warszawskiego AK (pod pseud. Wil-Tel). W sierpniu 1943 odszedł (wraz ze Zbigniewem Lewandowskim) do BBT. Z ramienia BBT współpracował z referatem II operacji technicznych oraz wywiadu i dywersji technicznej łączności Dowództwa Wojsk Łączności KG AK. Pod kierunkiem szefa BBT, kpt. inż. Zbigniewa Lewandowskiego (pseud. Zbyszek), opracował P. szczegółową i bogato ilustrowaną instrukcję z zakresu środków i taktyki prowadzenia sabotażu i dywersji na liniach telekomunikacyjnych, którą wydano (celowo z datą 1934) drukiem zimą 1943/4 pod tytułem ochronnym na okładce: Inż. Mieczysław Jon, Teletechnika. Podręcznik dla słuchaczy kursów dokształcających (W. 1934, nakładem autora); była to zapewne pionierska publikacja polska w tej dziedzinie. Wiosną 1944 P. został mianowany oficerem czasu wojny (w stopniu porucznika). P. wziął udział w powstaniu warszawskim, w plutonie łączności AK (dowodzonym przez por. «Zawieję») w ramach batalionu «Iwo» w Śródmieściu, gdzie współdziałał przy organizowaniu łączności telefonicznej, prawdopodobnie w ścisłym kontakcie z ośrodkiem łączności K-2 przy ul. Poznańskiej 12. Zginął 16 IX 1944 od wybuchu bomby lotniczej podczas odwiedzin domu rodzinnego przy ul. Skorupki 14 (obecnie ul. Sadowa), gdzie został pochowany przez ojca w mogile powstańczej, a po wyzwoleniu ekshumowany przez brata i przeniesiony do grobu rodzinnego pradziada Antoniego Szustra na cmentarz Powązkowski, najpierw do kwatery 341–7–1, a następnie 22–5–25/27. Był odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami. Pamięci P-a później zadedykował brat Andrzej skomponowaną w r. 1942 „Uwerturę tragiczną” (wyd. w r. 1946 i 1948).
W małżeństwie z Marią z Szulczewskich (1919–1943) pozostawił P. córkę Ewę (ur. 1936), zamężną Dworską, artystę plastyka.
Chojnacki W., Bibliografia zwartych druków konspiracyjnych wydanych pod okupacją hitlerowską w l. 1939–1945, W. 1970; Informator o władzach i organach SEP, W. 1936/7 s. 49; toż, 1937/8 s. 69; – Historia elektryki polskiej, W. 1974 III, 1976 I; Historia SEP 1919–1959, W. 1959; Kwiatkowski M. [J.], Warszawska rozgłośnia Polskiego Radia we wrześniu 1939 r., Najnowsze Dzieje Pol. 1939–1944, W. 1964 VIII 18; tenże, Wrzesień 1939 r. warszawskiej rozgłośni Polskiego Radia, W. 1980; Polska technika w walce z okupantem, W. 1966 II 17, 23; Strzembosz T., Oddziały szturmowe konspiracyjnej Warszawy 1939–1944, W. 1979; Warszawa lat wojny i okupacji, 1939–1944, W. 1973 III 159; – Kwiatkowski M. J., To już historia. Felietony o dziejach Polskiego Radia, W. 1975 s. 126, 149; [Szwajcer J.] Jotes, Polskie Radio. Album karykatur Jotesa, W. 1937 (rys.); – „Argumenty” 1979 nr 8 s. 16 (fot.); „Kierunki” 1977 nr 10 s. 9; „Przegl. Elektrotechn.” 1935 s. 490, 524, 587, 1969 s. 229 (fot. zbiorowa), 1978 s. 338, 1979 nr 2 s. 75 (fot.); „Radio i Telewizja” 1978 nr 37 s. 24; „Za Wolność i Lud” 1966 nr 3 s. 11–12; – Arch. cmentarza Powązkowskiego w W.: Księgi pochowanych; Arch. Pol. Czerwonego Krzyża w W.: Spisy grobów z ul. Skorupki, Hożej, Brackiej, 1 str. PCK – 1790; – Malinowski K., Żołnierze łączności walczącej Warszawy, (mszp.); – informacje córki Ewy Dworskiej i brata Andrzeja Panufnika oraz Zbigniewa Lewandowskiego, Kazimiery Olszewskiej, Jana Pileckiego, Haliny Romanowej, Zygmunta Rossochackiego.
Jerzy Kubiatowski