Szerman Pinchas (1887–1942), kantor żydowski.
Ur. 9 VII w Staszowie (pow. sandomierski) w ortodoksyjnej rodzinie żydowskiej, był synem Izraela, wyplatacza, i Mirli z Knoblów.
W wieku dziecięcym stracił S. ojca. Ok. r. 1898 zamieszkał w Kraśniku u swego starszego brata, tamtejszego kantora (chazana). Pod jego kierunkiem zdobył podstawy wiedzy muzycznej oraz warsztat tradycyjnego śpiewu kantoralnego. Śpiewał w prowadzonym przez brata chórze synagogalnym, występując także na koncertach muzyki religijnej i ludowej w okolicznych miejscowościach. W r. 1904 ożenił się i przez trzy lata był utrzymywany przez bogatego teścia. W r. 1907 studiował m.in. literaturę żydowską i hebrajską oraz teorię muzyki u znanego kantora Abrahama B. Birnbauma w Częstochowie.
W r. 1909 wygrał S. konkurs na posadę drugiego kantora Wielkiej Synagogi na Tłomackiem w Warszawie. Odtąd mieszkał w Warszawie, wyjeżdżając czasem na koncerty do Wielkiej Brytanii i USA. Śpiewał barytonem o wielkiej sile dramatycznej i dysponował niepospolitymi możliwościami wokalnymi. Kantorstwo uważał S. za posłannictwo religijno-narodowe; wierny tradycji żydowskiej, konsultował innowacje muzyczne i wprowadzanie nowych utworów liturgicznych z dyrygentem chóru synagogalnego Dawidem Eisenstadtem. Pod nieobecność nadkantora warszawskiej synagogi pełnił jego obowiązki. Założył w r. 1921 w Warszawie Stow. Kantorów w Polsce i został jednomyślnie wybrany na jego przewodniczącego. Pod koniec l. trzydziestych Stowarzyszenie liczyło 600 członków. Od listopada 1933 do czerwca 1935 był redaktorem wydawanego w języku jidysz miesięcznika „Chazanim velt” („Świat kantorów”). W grudniu 1934, z okazji 25-lecia działalności S-a, ukazał się specjalnie poświęcony mu numer tego pisma, a w synagodze na Tłomackiem odbył się 30 XII t.r. na jego cześć uroczysty koncert chóru Eisenstadta, z udziałem kantora Mosze Kusewickiego oraz syna S-a, Icchaka (wykonano „Stworzenie Świata” J. Haydna oraz rapsodię talmudyczną „B’ma madlikin”).
Podczas okupacji niemieckiej został S. osadzony w warszawskim getcie. Był tam członkiem bractwa pogrzebowego Chewra Kadisza. Został zamordowany w getcie w r. 1942, w nieznanych okolicznościach.
S. miał syna, Icchaka, śpiewaka, tenora.
Krótkie wspomnienie S-a zatytułowane Z czasów mojej młodości ukazało się języku hebrajskim w „Sefer Staszov” (Tel-Awiw 1962 s. 230–4).
Enciklopedia szel glujot, Jerusalem–Tel Awiw 1953 s. 312; Fater I., Muzyka żydowska w międzywojennej Polsce, W. 1997 (fot., dot. także syna, Icchaka); Polski słownik judaistyczny, W. 2003 II; – Fuks M., Muzyka ocalona. Judaica polskie, W. 1989; Geszuri M. S., Hachazan Pinchas Szerman-jelid Staszov, Tel Awiw 1962 s. 331–5; Stolnic N., Negina in jidiszn lebn, Toronto 1957 s. 24, 91, 101–2, 243; – Turkov J., Azoj es iz geven, Buenos Aires 1948 s. 121, 131, 243; – „Chazanim velt” 1935 nr ze stycznia s. 15–21; „Nasz Przegląd” 1934 nr 361; – AP w Sandomierzu: Akta stanu cywilnego okręgu bożniczego w Staszowie, sygn. 62 s. 55; – Informacje Akivy Zimmermana z Tel-Awiwu.
Sylwia Jakubczyk