Potocki Piotr (1875–1938), ziemianin, organizator cukrownictwa na Ukrainie i w Polsce. Ur. w Turbijówce (Turbówce), pow. Skwira na Ukrainie, był synem Franciszka, ziemianina, i Marii z Mańkowskich.

Po ukończeniu gimnazjum klasycznego w Kijowie P. studiował chemię w l. 1893–9 na politechnice oraz w École Centrale des Arts et Manufactures w Paryżu i uzyskał dyplom inżyniera. W l. 1899–1901 odbył praktykę ekonomiczną w Crédit Lyonnais w Paryżu, po czym objął po ojcu majątek Turbijówkę (2 000 ha), w którym rozwinął hodowlę rasowego bydła mlecznego, stawową hodowlę ryb oraz uprawę buraków cukrowych. Obdarzony talentem organizacyjnym, objął w zarząd cukrownie swego wuja Emeryka Mańkowskiego w Krasiłowie (pow. Stary Konstantynów), Mojej (pow. Jampol), Monasterzyskach i Udyczu (pow. Humań), które unowocześnił i znakomicie rozwinął, stając się jednym z czołowych producentów cukru na Ukrainie. W r. 1912 zorganizował przy cukrowni w Udyczu wraz z Edwardem Kosteckim spółkę akcyjną p. n. Hodowla Nasion w Udyczu, która wyhodowała najbardziej wówczas cukrową odmianę buraków w Rosji, znakomite odmiany zimotrwałych pszenic ościstych – szeroko rozpowszechnionych na Ukrainie. Udyckie odmiany buraków cukrowych i pszenic stanowiły potem dłuższy czas wyjściowy materiał hodowlany w okresie międzywojennym w Związku Radzieckim. W r. 1916 zorganizował pomocniczą stację hodowlaną w Werchniaczce (pow. Humań), nastawioną na hodowlę odmian żyta, jęczmienia, prosa i ziemniaków.

W r. 1920 obie stacje z całym dorobkiem i wyposażeniem przejął Sacharotrest w Kijowie; zachowując nieliczne materiały nasienne spółka przeniosła się na Kielecczyznę. P. jako jej prezes nabył dla niej od Michała Radziwiłła majątek Kwasów, pow. Stopnica, zachowano też dla niej dawną nazwę «Udycz» ze względu na ustaloną międzynarodową renomę. Energii P-ego zawdzięczać należy dalszy rozwój spółki, założenie dodatkowych stacji hodowlanych w Dolnem (pow. Przeworsk), Borsukach i Borszczówce (pow. Krzemieniec), Żerkowie (pow. Jarocin). Spółka wyspecjalizowała się w hodowli buraków cukrowych i pastewnych, owsa, traw, koniczyny, pszenic jarych i ozimych, jej osiągnięcia krajowe i międzynarodowe postawiły ją w rzędzie czołowych hodowli nasiennych Polski do r. 1939. Poza tym P. zorganizował w r. 1924 Spółdzielnię Budowlano-Mieszkaniową «Kresowa» w Warszawie i następnie kierował nią jako prezes. W r. 1936 podjął się dla Tow. Cukrowni Rolniczych wybudowania cukrowni «Podole» pod Tarnopolem, którą już po roku uruchomił i był jej dyrektorem do śmierci. W l. 1927–9 wchodził do prezydium Centralnego Tow. Rolniczego w Warszawie i przeprowadził wtedy sanację jego finansów. W okresie międzywojennym publikował też artykuły na tematy ekonomiczno-rolne oraz cukrownicze w „Gazecie Cukrowniczej”, „Gazecie Rolniczej”. Wydał też pracę Zagadnienie ceł zbożowych a rozwój gospodarczy Niemiec (W. 1926). Zmarł 13 XII 1938 w Warszawie i pochowany został na cmentarzu Powązkowskim.

P. był żonaty z Katarzyną Filipoff (1891–1939), z którą miał czworo dzieci: Henryka (1913–1970), Halinę (1915–1987), zamężną za Stanisławem Kuźnickim, Lucynę (ur. 1918), zamężną za Janem Lutostańskim, i Franciszka (1919–1990).

Słown. Geogr., XII 631 (Turbówka); – Z dziejów hodowli roślin i nasiennictwa w Polsce, Studia i Mater. z Dziej. Nauki Pol., S. B., W. 1969 z. 17 s. 85–91, 106–7; – Rocznik informacyjny o spółkach akcyjnych w Polsce, W. 1929 nr 809; Rocznik polskiego przemysłu i handlu, W. 1938 nr 6121, 6636; Urbański A., Z Czarnego Szlaku i tamtych rubieży, W. 1928 s. 35, 48–9; – „Gaz. Cukrownicza” 1939 nr 3 s. 7; „Gaz. Roln.” 1939 nr 2 s. 60; „Kur. Warsz.” 1938 nr z 14 XII, 31 XII; – Informacje córki Lucyny Lutostańskiej z W.

Stanisław M. Brzozowski