Passowicz Piotr Władysław (1872–1958), filolog klasyczny, pedagog, działacz społeczny. Ur. 17 VI w Paszczynie (pow. Dębica), w rodzinie chłopskiej, był synem Jana i Józefy z domu Król. W l. 1879–85 uczęszczał do szkoły ludowej w Ropczycach, a w l. 1885–93 do gimnazjum w Tarnowie, gdzie w r. 1893 złożył egzamin dojrzałości i t. r. podjął studia na Wydziale Filozoficznym UJ, które ukończył w r. 1898. W r. 1897/8 odbywał praktykę nauczycielską w Gimnazjum Św. Anny w Krakowie, a 22 VIII 1898 mianowany został zastępcą nauczyciela w tymże Gimnazjum. W t. r. ogłosił pracę De Flori codice Cracoviensi (Rozpr. AU Wydz. Filol. S. 2, XII) wysoko ocenioną przez Kazimierza Morawskiego, a w r. 1899 artykuł De Lucani codicis Cracoviensis fragmento („Eos” T. 5). Egzaminy z języków klasycznych jako przedmiotu głównego i z języka polskiego jako przedmiotu pobocznego zdawał w l. 1900–1 przed Komisją Egzaminacyjną Krakowską dla kandydatów na nauczycieli w gimnazjach i szkołach realnych. W r. 1899 przeniesiony został do gimnazjum w Tarnowie na stanowisko zastępcy nauczyciela, a w r. 1901 na stanowisko rzeczywistego nauczyciela do Gimnazjum im. Arcyksięcia Rudolfa w Brodach, gdzie pracował do r. 1906. W t. r. przeniesiony został do VI Gimnazjum we Lwowie. Zmobilizowany po wybuchu pierwszej wojny światowej, służył w wojsku austriackim w stopniu porucznika. Po wojnie pełnił służbę w WP jako referent oświatowy przy Naczelnym Dowództwie WP na Galicję Wschodnią we Lwowie, przeszedł do rezerwy w r. 1919 w stopniu kapitana. W t. r. mianowany został dyrektorem gimnazjum w Dębicy i funkcję tę sprawował do r. 1925, w l. 1923–4 łącząc ją ze stanowiskiem dyrektora tamtejszego prywatnego seminarium nauczycielskiego. Był także wówczas m. in. członkiem Rady Miejskiej w Dębicy i prezesem Okręgowego Związku Młodzieży Powiatu Ropczyckiego.
W r. 1925 P. powołany został na wizytatora Kuratorium Okręgu Szkolnego Krakowskiego i funkcję tę pełnił do r. 1927, kiedy to po przejściu na emeryturę został dyrektorem gimnazjum w Grybowie. Przy organizowaniu i rozbudowywaniu tego zakładu pracował jeszcze jako wizytator, a potem jako członek Zarządu Tow. Gimnazjum Humanistycznego w Grybowie. W tym okresie wydał Materiały do łacińskiej lektury kursorycznej urywków z rozmaitych autorów (Tarnów 1931) oraz dwutomową Gramatykę łacińską (Kr. 1933). Po kilku latach pracy w gimnazjum w Grybowie osiadł na stałe w Dębicy. Tam też w czasie okupacji brał udział w tajnym nauczaniu. Po wojnie pracował w gimnazjum w Jodłowej, a potem w Dębicy, ucząc do lat pięćdziesiątych języka łacińskiego jako emerytowany nauczyciel kontraktowy. Zmarł w Dębicy 13 III 1958; pochowany został na tamtejszym cmentarzu.
Z małżeństwa z Antoniną z Mastalskich P. pozostawił dzieci: Jana (zm. w obozie jenieckim w Murnau), Annę – polonistkę, żonę romanisty Mieczysława Brahmera, Kazimierza – dra nauk przyrodniczych (zm. po powrocie z obozu jenieckiego w Gross-Born).
Fot. w Materiałach Red. PSB; – Kalendarzyk Profesorski Tow. Naucz. Szkół Wyższych na l. 1913, 1916, 1918, Lw. 1913, 1916, 1918; Rocznik oficerski, W. 1923; – Lewandowski I., Florus w Polsce, Wr. 1970 s. 27–8; – XI–XVII Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Dębicy za r. szk. 1918/19–1924/5, Tarnów 1919–25; I–III Sprawozdanie roczne Dyrekcji Gimnazjum Koedukacyjnego Towarzystwa Gimnazjum Humanistycznego w Grybowie za r. szk. 1928/9–1930/1, Tarnów 1929–31; Sprawozdanie Dyrekcji C. K. Gimnazjum VI we Lwowie za r. szk. 1905/6–1916/17, Lw. 1906–17; Sprawozdanie Dyrekcji C. K. Gimnazjum w Tarnowie za r. szk. 1886 (tu błąd w nazwisku: Pattowicz) –1892/3,1899/1900–1900/1, Tarnów 1886–93, 1900–1; Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazjum Nowodworskiego czyli Św. Anny w Krakowie za r. szk. 1898–9, Kr. 1898–9; Sprawozdanie Gimnazjum im. Rudolfa w Brodach za l. 1902–6; – „Spraw. PAU” T. 2: 1897; – Arch. Gimnazjum w Dębicy: Akta personalne dotyczące P-a; Arch. UJ: PKEN–30. nr 59, oraz dokumenty dotyczące egzaminu nauczycielskiego P-a (tu m. in. curriculum vitae); – Informacje Anny Brahmerowej oraz grona nauczycielskiego gimnazjum w Dębicy.
Maria Garbaczowa