INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Seweryn Stawiarski  

 
 
1803-09-24 - 1884-02-09
Biogram został opublikowany w latach 2003-2004 w XLII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.

 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Stawiarski Seweryn (1803–1884), uczestnik powstania listopadowego, emigrant.

Ur. 24 IX w Warszawie, był synem Ignacego Franciszka (zob.) i Barbary z Wierzbickich, bratem Franciszka Pawła (zob.).

S. odebrał wraz z rodzeństwem staranne wykształcenie i wychowanie patriotyczne. Mieszkał w Warszawie przy ul. Twardej. Poświęcił się karierze wojskowej i jako siedemnastolatek wstąpił 13 I 1820 do artylerii polowej konnej wojska Król. Pol. Dn. 21 X 1822 awansował na podoficera. Dwa lata później poprosił o dymisję z wojska i otrzymał ją 30 IX 1824. Po wybuchu powstania listopadowego, wstąpił 15 XII 1830 do 2. p. Jazdy Sandomierskiej. Dn. 26 II 1831 awansował do stopnia porucznika, a 10 IV t.r. – kapitana. Za odwagę okazaną w walkach powstańczych odznaczony został 4 X Złotym Krzyżem Virtuti Militari.

Po klęsce powstania, wraz z falą powstańców wyemigrował S. w r. 1832 do Francji. Skierowany do zakładu w Châteauroux, zamieszkał w pobliskim Issoudun. W l. 1832–40 pobierał żołd od rządu francuskiego. W lipcu 1833 został przeniesiony do dep. Charente-Inférieure. W 2. poł. l. trzydziestych mieszkał w Rennes, gdzie 27 XII 1839 został przyjęty do loży wolnomularskiej «La Parfaite Union». Prawdopodobnie na początku r. 1842 wyjechał do Anglii; zamieszkał w Portsmouth i początkowo współpracował z Ogółem Emigracji Polskiej. Wraz z bratem Franciszkiem nakłaniał do pozostania w Anglii polskich marynarzy z rosyjskiego statku «Irtysz», który na początku r. 1844 z powodu złej pogody zatrzymał się w porcie w Portsmouth. Kiedy 13 I t.r. zeszło na ląd jedenastu marynarzy, S. przeprowadził ich 15 I do Londynu i umieścił wśród rodzin polskich emigrantów. T.r. opublikował o tym wydarzeniu broszurę pt. Notatki tyczące się oswobodzenia w Portsmouth kilkunastu Polaków z okrętu rosyjskiego Irtysz i korespondencje rozmaitych osób w tym interesie... (Londyn).

Od 27 VIII 1846 do r. 1856 pobierał S. zasiłek od rządu brytyjskiego. Po wybuchu rewolucji lutowej 1848 r., wraz z rodakami wracającymi z Paryża do kraju, dotarł przez Brukselę, Kolonię, Berlin, Wrocław i Kraków do Lwowa. Skontaktował się z tamtejszą Radą Narodową, która z myślą o podjęciu w przyszłości walki zbrojnej, chciała zakupić w Anglii 10 tys. sztuk broni ręcznej z bagnetami. S., do którego zwrócono się w tej sprawie, w liście z 19 V 1848 do brata, Franciszka, przedstawił mu propozycję Rady Narodowej dotyczącą zakupu broni; do transakcji ostatecznie nie doszło. Latem t.r. wstąpił S. do Legionu Polskiego we Włoszech i 7 IX awansowany został do stopnia majora. Już jednak tego miesiąca był z powrotem w Anglii, gdzie rozpoczął starania o przywrócenie mu zasiłku. Od października do grudnia 1853, wspólnie z bratem próbował ponownie pomóc grupie Polaków w opuszczeniu rosyjskich statków «Aurora» i «Nawaryn»; usiłowania te zakończyły się tym razem niepowodzeniem, co S. opisał w kolejnej broszurze Aurora i Nawaryn. Statki wojenne rosyjskie w Portsmouth. Notatki majora Seweryna Stawiarskiego (Londyn 1854). Po wybuchu wojny krymskiej i nieudanej próbie sformowania w Anglii legionu polskiego do wojny na Wschodzie S. zgłosił się 29 I 1856 do Dyw. Kozaków Sułtańskich i wyjechał do Turcji. Po zakończeniu wojny osiadł w Paryżu, gdzie od t.r. otrzymywał ponownie żołd od rządu francuskiego; w marcu 1858 zwrócił się o zwiększenie tego uposażenia. Jednocześnie starał się t.r. o amnestię carską, którą niebawem otrzymał.

Dn. 5 X 1858 wyjechał S. z Paryża do Król. Pol.; zamieszkał z rodziną siostry, Józefy Pelagii Ryxowej w majątku Prażmów (pow. czerski). W powstaniu styczniowym nie wziął udziału; po jego upadku przeniósł się z siostrą do Krakowa, gdzie bezskutecznie próbował zainteresować dyrekcję teatru swymi tłumaczeniami sztuk Voltaire’a i Byrona. Od 16 IX do 12 X 1869 przebywał w Paryżu u brata. Po powrocie do Warszawy, 23 XII t.r., aresztowano go pod zarzutem odnalezienia «kompromitujących papierów»; osadzony w Cytadeli Warszawskiej, został zwolniony na początku stycznia 1870, kiedy okazało się, że był aresztowany przez pomyłkę. Dn. 19 XI 1871 kupił majątek Zalesie Borowe (pow. pułtuski) i zamieszkał w nim. Prawdopodobnie jeszcze kilkakrotnie wyjeżdżał do Francji; w r. 1882 przystąpił do Stow. Podatkowego – Instytucji Czci i Chleba w Paryżu. Zmarł 9 II 1884 w Zalesiu Borowym. Brat Franciszek zanotował w swoich „Pamiętnikach” (B. Pol. w Paryżu: rkp. 586), że S. zostawił w spadku 16 tys. rb., które miały być podzielone między rodzeństwo.

S. rodziny nie założył.

 

Lewak–Więckowska, Zbiory B. Rap. Katalog; – Hass L., Wolnomularze polscy. Słownik biograficzny. W. 2001; PSB (Ryx Bronisław Feliks, Ryxowa z Kropiwnickich Izabella); – Sęczys, Legitymacje Król. Pol.; – Bartkowski J., Spis Polaków zmarłych na emigracji od roku 1831, Oprac. L. Krawiec, w: Mater. do biogr., geneal. i herald. pol., VII/VIII; Księga pamiątkowa w 50-letnią rocznicę powstania roku 1830 zawierająca spis imienny [...] Krzyżem Wojskowym Virtuti Militari ozdobionych, Lw. 1881; – Bielecki R., Zarys rozproszenia Wielkiej Emigracji we Francji 1831–1837, W.–Ł. 1986; Gadon, Emigracja pol., III; Jagodziński Z., Anglia wobec sprawy polskiej w okresie Wiosny Ludów 1848–1849, W. 1997; Zieliński L., Emigracja polska w Anglii w latach 1831–1846, Gd. 1964 s. 103; – Potrykowski J. A., Tułactwo Polaków we Francji, Oprac. A. Owsińska, Kr. 1974 II; Protokoły posiedzeń Rady Narodowej Centralnej we Lwowie (14 IV – 29 X 1848), W. 1996; – „Czas” 1869 nr z 30 XII; „Dzien. Pozn.” 1870 nr z 8 I; „Instytucja Czci i Chleba. Spraw. z czynności Zarządu Instytucji i z obrotu funduszami”, (Paryż) 1882–4; – B. Czart.: rkp. 5649, 6683 (Teki Emigrantów); B. Pol. w Paryżu: rkp. 586, 723.

 

Janusz Pezda

 

 
 

Powiązane artykuły

 

Obrona Warszawy w 1831 r.

Powstańcy i cywile opanowali miasto już 30 listopada 1830 r. Namiestnik carski i garnizon rosyjski ewakuował się. Warszawa stała się centrum polityczno-administracyjnym i wojskowym powstania listopadowego,......
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

  więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Aleksander Semkowicz

1850-02-07 - 1923-04-02
historyk
 
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.