Rosieński Stanisław (1919–1943), działacz socjalistyczny, publicysta. Ur. 20 XI w Krakowie, był synem Henryka, adwokata, i Marii z Rosenbergów, młodszym bratem Jana (zob.).
R. uczył się w I Państwowym Gimnazjum im. Kazimierza Brodzińskiego, potem w II Państwowym Gimnazjum im. Hetm. Jana Tarnowskiego w Tarnowie, w którym w r. 1937 zdał egzamin dojrzałości. W l. 1937–9 uczęszczał na Wydz. Prawa i Administracji UJ. Jednocześnie działał w Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej i w sekcji akademickiej Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS). Uczestniczył w licznych akcjach przeciwko bojówkom Obozu Narodowo-Radykalnego. W lecie 1939 przeniósł się na Uniw. Warsz. We wrześniu 1939 opuścił Warszawę i dotarł do Lwowa. Przebywał tam do grudnia t. r., wrócił do Warszawy, pozostał tu do wiosny 1940. Potem przez pewien czas mieszkał w Krakowie. Podczas pobytu w Krakowie R. razem ze swoim bratem Janem działali w konspiracyjnych grupach lewicowej młodzieży socjalistycznej, wydawali na początku 1940 r. pismo pt. „Zagadnienia”, a w sierpniu 1940 brał udział także w wydawaniu pisma „Barykada”. Utrzymywał kontakt przede wszystkim z grupą Gwardii, która następnie weszła do organizacji Polskich Socjalistów (PS). Uczestniczył w I Zjeździe PS we wrześniu 1941 w stolarni Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej (WSM) na Żoliborzu w Warszawie. W czasie Wielkanocy 1942 r. R. był sekretarzem narady politycznej PS w Warszawie w lecznicy przy Al. Jerozolimskich. R. jeździł stale jako wysłannik PS do Tarnowa, Lwowa i Krakowa. Podczas jednej z wypraw do Lwowa został aresztowany przez gestapo, ale zdołał uciec. Wiosną 1942 R. przywiózł z Krakowa Zygmunta Żuławskiego, przedwojennego przewodniczącego Rady Naczelnej PPS, do Warszawy na naradę z Adamem Próchnikiem i kierownictwem PPS-Wolność, Równość, Niepodległość. Narada ta miała na celu doprowadzenie do zjednoczenia różnych grup socjalistycznych, ale nie przyniosła rezultatu. R. razem z Karolem Lipińskim wydawali w pierwszym półroczu 1942 r. informacyjny powielany dwutygodnik warszawskiego Centralnego Komitetu Robotniczego pt. „Wiadomości”. Jeszcze podczas pobytu w Krakowie R. razem z bratem w lipcu 1940 wziął udział w wykradzeniu emisariusza Jana Kozielewskiego pseud. Karski ze szpitala więziennego w Nowym Sączu. Zimą 1941/2 R. odebrał w terenie spadochroniarza z Anglii, emisariusza Wiktora Strzeleckiego.
Od jesieni 1941 R. przebywał na stałe w Warszawie. Początkowo pracował w Formacjach Bojowo-Milicyjnych PS, a po oderwaniu się części tej grupy i utworzeniu samodzielnej Socjalistycznej Organizacji Bojowej (SOB) został członkiem tej grupy. Zajmował się szczególnie działalnością legalizacyjną. Był kierownikiem biura legalizacyjnego PS a później SOB, które mieściło się w oficynie przy ul. Piusa XI (obecnie Piękna) w Warszawie. R. brał także udział w akcji pomocy Żydom. Współpracował z różnymi pismami konspiracyjnymi. Był znany z energii, zamiłowania do przygód i aktywności. Sporo pisywał, był dobrym mówcą. Interesował się także rysunkiem i muzyką. Charakter działalności konspiracyjnej R-ego wymagał licznych kontaktów z różnymi grupami ludzi. Został więc prawdopodobnie stosunkowo wcześnie narażony na zdekonspirowanie. Z niewyjaśnionych powodów w październiku 1943 został zabity na ul. Szpitalnej przez dwóch niezidentyfikowanych ludzi.
R. rodziny nie założył.
Bartoszewski W., 1859 dni Warszawy, Wyd. 2, Kr. 1984; Głowacki T., Prasa lewicy socjalistycznej w okresie okupacji hitlerowskiej w Polsce, „Roczn. B. Narod.” 1967 t. 3 s. 308; Lewandowska S., Polska konspiracyjna prasa informacyjno-polityczna 1939–1945, w. 1982; Mulak J., Działalność Polskich Socjalistów na terenie Warszawy 1941–1943, w: Warszawa lat wojny i okupacji, W. 1975 Z. 4; tenże, Lewica socjalistyczna w Warszawie, Październik 1939 – wrzesień 1941, tamże, W. 1971 Z. 1; – Leszek Raabe we wspomnieniach przyjaciół, W. 1963; List Komendy Socjalistycznej Organizacji Bojowej do Władysława Malinowskiego z grudnia 1943 r., Oprac. J. Kaczanowska, „Pokolenia” 1966 nr 3 s. 130, 141; Sprawozdanie Dyrekcji II. Państwowego Gimnazjum im. Hetmana Jana Tarnowskiego w Tarnowie za rok szkolny 1936–37, Tarnów 1937; Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum I. im. K. Brodzińskiego w Tarnowie za rok szkolny 1933/34, Tarnów 1934; – CA KC PZPR: Wspomnienia matki, Marii Rosieńskiej, rkp. nr 1531 i 1532; – Informacje Arch. UJ z 4 I 1988 i XI Starszoharcerskiej Drużyny Tarnowskiej im. Jana i Stanisława Rosieńskich z r. 1988.
Krzysztof Dunin-Wąsowicz