Sawicki Stanisław (1907–1944), skandynawista i germanista. Ur. 30 IX w Wiedniu, był synem Jana, prawnika (zob.), i Emmy z Milikowskich, bratem Jakuba (zob.).
S. kształcił się w Theresianum w Wiedniu, a następnie, po powrocie z rodzicami do kraju w r. 1919, w Warszawie, gdzie zdał maturę. Studiował filologię germańską na Uniw. Warsz. W r. 1928 otrzymał w tejże uczelni stopień doktora na podstawie pracy Gottfried von Strassburg und die Poetik des Mittelalters („Germanische Studien” Berlin 1932 z. 124), napisanej na seminarium Zygmunta Łempickiego. Pod wpływem Łempickiego S. zainteresował się po doktoracie filologią skandynawską, którego to kierunku brakowało na polskich uniwersytetach. Od r. 1928 przebywał jako stypendysta przez długie okresy w ośrodkach uniwersyteckich: Uppsali, Lund, Oslo i Kopenhagi. Nauczywszy się języków: szwedzkiego, norweskiego i duńskiego, zajął się studiami nad językami, literaturami i kulturą skandynawską. Ogłaszał z tej dziedziny prace popularnonaukowe i naukowe, m.in. Współczesna literatura Skandynawii (w: „Księga Pamiątkowa ku czci J.E. Ks. Bpa Mariana Fulmana”, L. 1939), czy Podobieństwa i różnice w strukturze kultur skandynawskich („Przegl. Współcz.” 1937 nr 6), artykuły informacyjne, np. The Norden Association („Baltic Countries” 1935 nr z sierpnia), czy Chairs of Northern Philology in Scandinavia (tamże 1936 nr z maja). Wspólnie ze Stefanią Beylinówną przełożył „Baśnie” H. Ch. Andersena (W. 1931, 6 t.). Zajmował się stosunkami literackimi i kulturalnymi polsko-skandynawskimi, szczególnie interesował się związkami Stanisława Przybyszewskiego z tym regionem. Z tej dziedziny opublikował: Stanisław Przybyszewski und Norwegen („Edda, Nordisk Tidsskrift for Litteraturforskning”, Oslo 1934), Norwegowie o Przybyszewskim („Wiad. Liter.” 1934 nr 13), O stosunkach Przybyszewskiego ze Skandynawią („Ruch Liter.” 1939 nr 1), Listy Skandynawów do Przybyszewskiego („Przegl. Współcz.” 1939 nr 5 i odb.). Poruszał także inne zagadnienia, np. Bjørnstjerne Bjørnson und Polen („Edda” 1932). Ponadto ogłaszał prace językoznawcze, zwłaszcza z zakresu onomastyki, np. Zum Namen Ypper („Acta Philologica Scandinavia”, København 1936). Poddał rewizji twierdzenia uczonych skandynawskich i niemieckich o słowiańskim pochodzeniu nazw miejscowych na duńskich wyspach Lolland i Falster: Über die lechitischen Ortsnamen in Süddänemark („Acta Philologica Scandinavia” 1937–8).
W r. 1936 S. powrócił do Warszawy. Habilitował się w styczniu 1937 na Uniw. Warsz. na podstawie pracy ,,Poetria” och „Testa Nucis” av Magister Matthias Lincopensis („Samlaren”, Uppsala 1936), poświęconej dwom średniowiecznym traktatom poetyki i retoryki. Dzięki habilitacji S-ego można było utworzyć w lipcu 1938 Katedrę Filologii Skandynawskiej na Uniw. Warsz. (12 tys. dolarów na ten cel przekazały przedstawicielstwa dyplomatyczne Danii, Norwegii i Szwecji już w r. 1931). Od r. akad. 1936/37 S. prowadził na Uniw. Warsz. wykłady, m.in. na takie tematy jak: Prądy duchowe we współczesnej Skandynawii (1936/37 i 1937/38), Dzieje religii germańskich (1937/38), czy August Strindberg na tle epoki (1938/39), a w r. 1938/39 również ćwiczenia z filologii skandynawskiej. Od r. 1938 S. prowadził ponadto jako zastępca profesora wykłady germanistyczne i skandynawistyczne w KUL (zorganizował tu bibliotekę oraz studium germanistyki).
Największym dokonaniem naukowym S-ego była praca Die Eufemiavisor. Stilstudien zur nordischen Reimliteratur des Mittelalters (Lund 1939) – analiza stylistyczna jednego z najdawniejszych zabytków literatury szwedzkiej, a zarazem i rzadkiego w niej przykładu literatury rycerskiej. Praca uzyskała wysoką ocenę w Skandynawii i jest zaliczana do podstawowych opracowań w tej dziedzinie.
Wg Stanisława Helsztyńskiego prezydent RP podpisał 28 VIII 1939 nominację S-ego na profesora nadzwycz. Uniw. Warsz. S. nie zdążył zapewne jej otrzymać, gdyż w pracach powojennych jest konsekwentnie wspominany jako docent. Po wybuchu drugiej wojny światowej S. pozostał w Warszawie. Pracował wówczas nad większym studium o Strindbergu i Przybyszewskim, które się nie zachowało. Od jesieni 1940 do r. akad. 1943/44 prowadził wykłady w Sekcji Polonistycznej Wydz. Humanistycznego tajnego Uniw. Warsz., kierowanej przez Juliana Krzyżanowskiego. Zginął w czasie powstania warszawskiego, zastrzelony przez żołnierzy niemieckich 23 VIII 1944 w piwnicy domu na Mokotowie. Został pochowany w ogrodzie; pół roku później jego ciało ekshumowano i złożono na cmentarzu na Służewcu.
S. był żonaty z Dunką Margareth Winthler, romanistką, autorką słownika duńsko-francuskiego; małżeństwo to było bezdzietne.
Polonica zagraniczne, W. 1991 III; Suchodolska E., Żydanowicz Z., Bibliografia polskich przekładów z literatury pięknej krajów skandynawskich do roku 1969 włącznie, P. 1971; Olszewicz, Lista strat kultury pol.; – Bolewski A., Pierzchała H., Losy polskich pracowników nauki w latach 1939–1945, Wr. 1989; Brzozowska Z., Andersen w Polsce, Wr. 1970; Ciesielski Z., Pionier skandynawistyki, „Dzien. Bałtycki” 1992 nr 276; tenże, Zbliżenia skandynawsko-polskie, Gd. 1972; Filologia skandynawska w Uniwersytecie Warszawskim, „Kur. Warsz.” 1937 nr 19, wyd. poranne, s. 4; Helsztyński S., Stanisław Sawicki, „Pam. Liter.” R. 34: 1946 z. 3–4 s. 369–74; Manteuffel T., Uniwersytet Warszawski w latach wojny i okupacji, W. 1949 s. 33–4, 77; Uggla A.N., Sverige och polska skalder från Mickiewicz till Miłosz, Uppsala 1990; Utworzenie Katedry Filologii Skandynawskiej w Uniwersytecie Warszawskim, „Oświata i Wychowanie” 1931 nr 3 s. 270–71; Walczak M., Szkolnictwo wyższe i nauka polska w latach wojny i okupacji 1939–1945, Wr. 1978; – Helsztyński S., Dobranoc, miły książę, W. 1971 s. 183–9; Pastuszka J., Wspomnienia o Katolickim Uniwersytecie Lubelskim z lat 1934–9, w: Katolicki Uniwersytet Lubelski w l. 1925–39 we wspomnieniach swoich pracowników i studentów, L. 1989.
Zenon Ciesielski