Sołdek Stanisław (1916–1970), przodownik pracy, inżynier budownictwa okrętowego, dyrektor Stoczni Rzecznej «Wisła» w Gdańsku-Pleniewie. Ur. 12 V we wsi Oleksów (pow. kozienicki), był synem Tomasza, robotnika, i Bolesławy z Kempińskich.

 

W r. 1918 rodzina S-a zamieszkała w Nowym Dworze koło Modlina. Po ukończeniu szkoły powszechnej i Dokształcającej Szkoły Zawodowej Magistratu w Nowym Dworze odbył S. praktykę w modlińskiej Stoczni Rzecznej, w r. 1931 został tam pomocnikiem trasera, a w r. 1935 traserem. Następnie wyjechał do Warszawy, gdzie ukończył kurs spawaczy i podjął pracę w fabryce «Perkun»; uczęszczał na wykłady Tow. Uniwersytetów Robotniczych. Z powodu choroby ojca powrócił do Nowego Dworu, by utrzymywać rodzinę. Podczas okupacji pracował jako robotnik w twierdzy Modlin, a potem w Płocku, gdzie był m.in. spawaczem w tamtejszym Zarządzie Dróg Wodnych (do maja 1945), a po wojnie konserwatorem w Państwowym Zakładzie Przetwórstwa Warzyw i Owoców. W lutym 1946 przeniósł się do Gdańska, gdzie pracował w Stoczni Gdańskiej kolejno jako traser i mistrz traserski. W r. 1946 wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej. Wyróżniał się umiejętnościami fachowymi, energią i zaangażowaniem, był współinicjatorem wyścigu pracy i ruchu racjonalizatorskiego w przemyśle stoczniowym. W ogólnozakładowym współzawodnictwie pracy jego brygada przodowała, a on sam zdobył pierwsze miejsce w r. 1948. Wodowany 6 XI t.r. parowiec-rudowęglowiec o nośności 2 540 t, w budowie którego S. uczestniczył, otrzymał nazwę s/s «Sołdek», mającą symbolizować wszystkich robotników stoczniowych. Żona S-a była matką chrzestną jednostki, zaś on, w trakcie uroczystości złożył ślubowanie «postępowaniem swoim nie przynieść ujmy nazwisku, które stało się nazwą pierwszego pełnomorskiego statku, zbudowanego w polskich stoczniach». W r. 1949 ukończył S. kurs przygotowawczy na wyższe uczelnie, równoważny z maturą, i rozpoczął studia na Wydz. Budowy Okrętów Politechn. Gdań. T.r. wydano jego wspomnienia pt. Spełniły się moje marzenia (W.). W r. 1952 został posłem na Sejm PRL (funkcję tę sprawował do r. 1956). Po ukończeniu studiów w r. 1953 z dyplomem inżynierskim, powrócił do pracy w Stoczni Gdańskiej, jako kierownik brygady na Wydz. Obróbki Kadłubów. Trzy lata później uzyskał tytuł magistra inżyniera budowy okrętów. W r. 1958 przeniósł się do Polskiego Rejestru Statków, gdzie został starszym inspektorem nadzoru technicznego i w r. 1960 dyrektorem ds. technicznych. Potem od maja 1963 był dyrektorem naczelnym Stoczni Rzecznej «Wisła», skąd 23 II 1970 został odwołany i przeniesiony do pracy w Zjednoczeniu Morskich Stoczni Remontowych, co ciężko przeżył.

 

S. był współpracownikiem Katedry Technologii Okrętów Politechn. Gdań., ławnikiem Izby Morskiej i członkiem Stow. Inżynierów Mechaników Polskich, należał też do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i był członkiem jej gdańskiego komitetu wojewódzkiego. Zmarł w kilka dni po powrocie z wyjazdu służbowego do Libii, po drugim zawale serca, 15 VI 1970 w Gdańsku, pochowany został w alei zasłużonych na cmentarzu komunalnym Srebrzysko w Gdańsku-Wrzeszczu. Odznaczony był m.in.: Orderem Sztandaru Pracy I kl., Złotym, Srebrnym i Brązowym Krzyżami Zasługi, Złotą Odznaką «Zasłużony Pracownik Morza», odznaką «Zasłużony stoczniowiec PRL» oraz Medalem X-lecia PRL i medalem «Za zasługi dla miasta Gdańska».

 

W małżeństwie zawartym w maju 1945 z Heleną z Szachowskich, ekspedientką Państwowego Domu Towarowego w Sopocie, miał S. dwóch synów: Zbigniewa (ur. 1953), prawnika, pracownika Uniw. Gdań., i Bogdana (ur. 1957), właściciela firmy prywatnej.

 

 

 

Drzeworyt S. Rolicza z r. 1949, w: Rolicz S., Polskie stocznie w drzeworycie. 10 oryginalnych drzeworytów, Ostrowiec 1949; – Bibliografia Pomorza Gdańskiego za l. 1961–4, 1968, 1970–1, 1974, 1978–9, Wr.–Gd.; Okręty i żegluga. Ilustrowana encyklopedia dla wszystkich, W. 1977; – Czubasiewicz B., Sołdek – synonim pracy, „Głos Szczeciński” 1974 nr 166 (fot.); Historia pierwszych polskich pełnomorskich statków zbudowanych w polskich stoczniach w latach 1938–1961, Oprac. E. Gill, Gd. 1998; Hołub B., Spełnione ślubowanie, „Głos Wybrzeża” 1974 nr 75 (fot.); Niemcewicz Z., Człowiek i praca. Sołdek, „Głos Pracy” 1973 nr 275 (fot.); Sitek A., Człowiek i statek, „Dzien. Bałtycki” 1986 nr 100; – Godziny zwierzeń. Wspomnienia córek i synów o ich sławnych i zasłużonych rodzicach, Oprac. S. Henel, W. 1983 s. 488–99 (fot.); – Nekrologi i wspomnienia pośmiertne z r. 1970: „Budownictwo Okrętowe” nr 7/8 (fot.), „Dzien. Bałtycki” nr 142 (fot.), 143, 145, „Głos Wybrzeża” nr 142 (fot.), 143–5, „Tryb. Ludu” nr 167–8, 170, „Życie Warszawy” nr 143 (fot.); – Centralne Muz. Morskie w Gd.: Arch. Ludzi Morza, t. AAP/3179; – Informacje syna, Zbigniewa Sołdka z Sopotu.