Straszkiewicz Stanisław (1870–1925), malarz.
Ur. w Warszawie, był synem Józefa.
S. ukończył IV gimnazjum czteroklasowe m. Warszawy. Potem pracował jako urzędnik Dróg Żelaznych. W r. 1897 zamieszkał w Dębnikach pod Krakowem. Dn. 8 XI 1901 zapisał się tamże do Szkoły Sztuk Pięknych, gdzie przez dwa lata uczył się rysunku w klasie Józefa Unierzyskiego, a następnie przez rok kontynuował naukę u Józefa Mehoffera; był też uczniem Jana Stanisławskiego. W r. akad. 1900/1 uzyskał wzmiankę pochwalną w 2. półroczu, a w r. 1901/2 otrzymał medal brązowy za krajobrazy. Wystawiał w TZSP w Warszawie: w r. 1903 – dziewięć pejzaży, w r. 1904 – Kościółek na Inflantach, Słoneczniki i Mglistą noc, w r. 1905 – Wiosenną wodę, w r. 1905 – Stogi, Krajobraz i Zmrok nad stawem, w r. 1907 – Wschód księżyca i Z poleskich wód. Po powrocie do Warszawy był w r. 1906 członkiem komitetu organizacyjnego III Wystawy dorocznej w TZSP. W r. 1907 korzystał ze stypendium z funduszu hr. Tyszkiewiczów. W „Tygodniku Ilustrowanym” (1907 nr 20) opublikowano jego Staw z liliami. Przez kilka kolejnych lat regularnie wystawiał prace w TZSP, gdzie pokazał w sumie kilkadziesiąt obrazów, niektóre zapewne kilkakrotnie: Brzask (1908), Gwiazdę poranną (1908/9), Jutrzenkę (1909), Zmierzch i Szkic pejzażowy (1910), Brzask (1910/11), Świt na Polesiu, Opuszczone cmentarzysko, Słoneczniki, Zmierzch na stawie, Na nowiu, O zmroku, O zmierzchu, Poleskie pole, Noc księżycowa oraz Stogi na łące (1911), Brzask, studium Zima, Wiatrak, Krzyż, Las, dwa studia oraz Studium zimowe, a także pracę niewymienioną z tytułu (1912), Zmierzch na brzegu poleskim i Noc księżycową (1913), Odwilż, Piaski i Po zachodzie (1913/14), Chata pod śniegiem, Wiatrak, Pejzaż zimowy, Bodiaki, Po zachodzie, Zmierzch na Podolu, Sterty oraz Wiatraki (1914), Letni wieczór (1914/15). W sezonie 1916/17 był członkiem Komitetu TZSP, a członkiem rzeczywistym do końca życia. Od r. 1922 należał do założonej wówczas grupy «Pro Arte». S. pracował powoli, przygotowując wiele szkiców do jednego obrazu i nie zabiegał o rozgłos. W początkowym okresie twórczości był pod wyraźnym wpływem Jana Stanisławskiego, potem zainteresował się malarstwem Józefa Chełmońskiego i przejął wiele z jego osiągnięć późnego okresu. Z czasem wykształcił własny styl, w którym dominowały nostalgiczne zamglone pejzaże, utrzymane w subtelnej szarej kolorystyce. Prace te nie są dziś znane w oryginale, były natomiast często reprodukowane, m.in. na łamach „Tygodnika Ilustrowanego” i „Świata”. S. zmarł po długiej chorobie 21 XI 1925 w Warszawie, został pochowany na cmentarzu Powązkowskim.
S. był żonaty, pozostawił córkę.
W marcu 1926 w salach TZSP odbyła się pośmiertna indywidualna wystawa prac S-a, towarzysząca wystawie grupy «Pro Arte». W r. 1933 prace S-a pokazano w Krakowie, Lwowie i Warszawie na wystawie „Stanisławski i jego uczniowie”.
Grajewski, Bibliogr. ilustracji; – Ilustr. Enc. Trzaski, III kol. 225; W. Ilustr. Enc. Gutenberga, XVI 232; – Piątkowski H., Krajobrazy [Stanisława] Straszkiewicza [na wystawie TZSP], „Kur. Warsz.” 1911 nr 222; – Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie LXXV, W. 1936 s. 70, 89; Wegner J., Józef Chełmoński w świetle korespondencji, Wr. 1953 s. 145; – Mater. do dziej. Akad. Sztuk Pięknych; Piątkowski H., Ś.p. Stanisław Straszkiewicz (1870–1925), „Kur. Warsz.” 1925 nr 330; Sprawozdanie Komitetu TZSP za r. 1925, W. [b.r.w.] s. 15; Wiercińska, Katalog prac TZSP; – Reprod. prac S-a: „Nasz Kraj” 1908 s. 99 (Noc księżycowa), „Świat” 1906 nr 49 (Stogi), 1907 nr 47 (Wschód księżyca, Z poleskich wód), 1911 nr 29 (Kopy), „Tyg. Ilustr.” 1909 nr 19 s. 373 (Jutrzenka), 1911 nr 10 s. 186 (Brzask), 1913 nr 27 s. 524 (Zmierzch), 1914 nr 15 s. 283 (O zmierzchu), 1915 nr 45 s. 647 (Samotny świadek zniszczenia), 1917 nr 36 s. 443 (Jutrzenka), 1926 nr 13 s. 213 (Czaple, Brzegi Prypeci); – Nekrologi i wspomnienia pośmiertne: „Kur. Warsz.” 1925 nr 327, 328, 333, „Przew. TZSP” 1925 nr 8 s. 32 (błędny dzień śmierci S-a), „Sztuki Piękne” 1925 nr 3 s. 137; „Tyg. Ilustr.” 1925 nr 52 s. 1052, 1926 nr 13 s. 213; – Arch. ASP w Kr.: Świadectwa szkolne uczniów Szkoły Sztuk Pięknych od 1895/6 do 1900/1 w Kr., świadectwa z postępów w nauce w ASP w l. 1901–5.
Magdalena Skrejko