Radzimiński Stefan, pseud. Stefan (1912–1977), kapitan WP, major Armii Krajowej, docent Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Ur. 3 IV w Kamieńskoje (obecnie Dnieprodzierżyńsk) na Zadnieprzu, był synem Bronisława (1871–1955) i Amelii z Markiewiczów (ur. 1877). Ojciec był kompozytorem popularnych utworów (marsze, polonezy, mazurki, pieśni itp.), dyrygentem orkiestry fabrycznej w Kamieńskoje, a w r. 1920 nauczycielem muzyki w Korpusie Kadetów w Modlinie, następnie w Chełmnie (do r. 1934). Spośród pięciorga rodzeństwa R-ego bracia Jan i Bronisław byli oficerami zawodowymi WP przed r. 1939.
R. uczył się od r. 1924 w Państwowym Gimnazjum Korpusu Kadetów w Modlinie, które ukończył w r. 1931. W t. r. uzyskał świadectwo dojrzałości typu matematyczno-przyrodniczego w Chełmnie. We wrześniu 1931 wstąpił do Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej, ukończył ją we wrześniu 1932 w stopniu podporucznika. Awansował do stopnia porucznika w październiku 1935, kapitana we wrześniu 1939. Od września 1932 do września 1939 był dowódcą 8 kompanii 57 P. Piechoty im. Karola II Króla Rumunii w Poznaniu. W czasie kampanii wrześniowej 1939 przeszedł wraz z pułkiem od Nowego Tomyśla i Zbąszyna do Bzury. Przy opanowywaniu wsi Goślub bronionej przez Niemców poprowadził, uwieńczony sukcesem, szturm na bagnety. W dn. 16 IX w rejonie dworu Złota koło Sochaczewa został ranny podczas starcia z czołgami, a za walki pod Kutnem odznaczony Krzyżem Virtuti Militari V kl. (spisana później przez R-ego Relacja wstępna do rozszerzonego opisu działania 57 pp z 14 DP we wrześniu 1939 r. znajduje się w posiadaniu rodziny, a także w Materiałach Red. PSB). Od września 1939 do października 1940 przebywał jako jeniec w szpitalu niemieckim pod Magdeburgiem. Zwolniony jako inwalida wojenny (80% inwalidztwa) powrócił do kraju. Od razu przystąpił do konspiracji wojskowej. Od kwietnia do maja 1942 był więziony na Pawiaku. Pełnił funkcję oficera operacyjnego w Sztabie Obszaru «Zachód» Związku Walki Zbrojnej–Armii Krajowej (AK), którego dowódcą był płk Stanisław Grodzki, pseud. Sadowski. Fikcyjnie zatrudniony był od lipca 1942 do sierpnia 1944 jako buchalter w firmie W. Szomański w Warszawie na Bielanach. Przed wybuchem powstania warszawskiego 1944 r. R. osobiście przygotowywał przerzut Sztabu na teren Poznania i Torunia.
W czasie powstania kierował R. budową barykad w rejonie ulic Marszałkowskiej i Wilczej. Od 2 VIII 1944 z ramienia Dowództwa Grupy, znajdującego się w «jajczarni» przy ul. Hożej 51, koordynował wraz z rtm. Zarembą obronę ulic: Hożej, Emilii Plater, Wspólnej, Wilczej. Ponadto osobiście nawiązywał kontakty i zbierał dane dotyczące obrony całego odcinka. Brał udział w organizowaniu i w pracach Sztabu AK rejonu Warszawa-Śródmieście-Południe, u mjr. Stanisława Łętowskiego pseud. Mechanik. We wrześniu 1944, już jako major, R. pełnił funkcję oficera operacyjnego u płk. Jana Szczurek-Cergowskiego, pseud. Sławbor, któremu podlegało Śródmieście-Południe. Brał udział w natarciu na «PAST»-ę przy ul. Pięknej oraz w akcji przeciw «goliatom» na ul. Hożej i Wiejskiej. Po powstaniu wraz z rodziną znalazł się w Zakopanem.
We wrześniu 1945 objął stanowisko kierownika oddziału transportowego w Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu, a w r. 1947 analogiczne stanowisko w Poznaniu. W l. 1947–1951 studiował na Wydziale Prawa Uniw. Pozn. i otrzymał dyplom magistra nauk ekonomiczno-politycznych. Od lutego 1947 był członkiem Polskiej Partii Robotniczej, a od r. 1948 Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, z której wystąpił w r. 1957. W r. 1949 objął stanowisko naczelnika Wydziału Transportowego Min. Leśnictwa. W listopadzie 1951 został adiunktem w Katedrze Ekonomiki Leśnictwa Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego (SGGW). W dn. 1 X 1953 został mianowany kierownikiem nowo utworzonego Zakładu Transportu Leśnego SGGW. We wrześniu 1954 przyznano mu tytuł zastępcy profesora. W r. 1960 na podstawie pracy Badanie wpływu mechanizacji na kształtowanie się kosztów własnych transportu leśnego (W. 1960) otrzymał stopień doktora nauk rolno-leśnych. W r. 1964 na podstawie rozprawy Zależność rozmiaru szkód w odnowieniach podokapowych od sposobu ścinki i zrywki oraz rozmieszczenia drzew i podrostu (W. 1963. Cz. 1–2) uzyskał stopień docenta habilitowanego. Od r. 1970 pełnił funkcję zastępcy dyrektora nowo utworzonego Instytutu Użytkowania Lasu i Inżynierii Leśnej SGGW. Opublikował podręcznik Mechanizacja transportu leśnego (W. 1952). Zorganizował również zespół naukowo-dydaktyczny w Warszawie i stację doświadczalną w lasach szkolnych Wydziału Leśnego w Rogowie koło Koluszek. Przez 24 lata był wykładowcą przedmiotu transport leśny w SGGW oraz prowadził zajęcia w uczelniach rolniczo-leśnych w Poznaniu i Szczecinie.
R. ogłosił ok. 50 prac naukowych oraz liczne artykuły m. in. w „Lesie Polskim”, „Transporcie i Spedycji”, „Biuletynie Informacyjnym Min. Leśnictwa”, uzyskał 3 patenty, był autorem wzoru użytkowego. Do jego najważniejszych publikacji należą książka Mechanizacja transportu leśnego (W. 1952) oraz skrypty: Transport Leśny – organizacja, technizacja, ekonomika (W. 1959 I–III), Wybrane zagadnienia z transportu leśnego (P. 1968), Transport leśny (W. 1974, 1977). Od r. 1962 był członkiem Zespołu Problematyki Przestrzennej Transportu Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, a od r. 1972 członkiem Sekcji Ekonomiki Transportu Komitetu Transportu przy Wydziale IV PAN. W l. 1963–5 był członkiem Komisji Odwoławczej przy Urzędzie Patentowym PRL. Od r. 1969 działał w Komisji Wynalazczości Min. Oświaty i Szkolnictwa Wyższego. W l. 1970–4 przewodniczył Oddziałowi Warszawskiemu Polskiego Stowarzyszenia Filmu Naukowego, od r. 1974 wchodził do Rady Naukowej tegoż Stowarzyszenia, od r. 1973 był wiceprzewodniczącym Zespołu Filmu Badawczego V Wydziału PAN. Był przewodniczącym (od r. 1972) Oddziału Warszawskiego Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Leśnictwa i Drzewnictwa, działał w Polskim Tow. Ekonomicznym oraz w Polskim Tow. Leśnym. Zmarł 17 VII 1977 w Warszawie, pochowany został na cmentarzu Komunalnym na Powązkach. Był odznaczony m. in. Krzyżem Walecznych (1944), Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami (1944), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
W małżeństwie (od maja 1942) z Anną Heleną Marią z Pawlińskich, 1.v. Preibisz (1905–1966), magistrem filozofii, nauczycielką w Poznaniu i w Warszawie, miał R. syna Andrzeja (ur. 1943), inżyniera elektronika i prawnika, zamieszkałego w Warszawie.
Fot. w Materiałach Red. PSB; Reprod. fot. olejnego portretu R-ego w mundurze porucznika kompanii honorowej w czasie powitania króla rumuńskiego Karola, pędzla Wojciecha Kossaka (1938), w: Muz. Narod. w P. – Wielkopolskie Muz. Wojska; – Kamiński E., Wspomnienie o doc. drze hab. Stefanie Radzimińskim, „Sylwan” 1978 nr 1 s. 87–9 (fot.); tenże, Wspomnienie o docencie Stefanie Radzimińskim (1912–1977), „Zesz. Nauk. SGGW Akad. Roln. w W.”, S. Hist. Nr 15, 1978 s. 153–6; Księga pamiątkowa SGGW, (1958) I (fot., częściowa bibliogr.); – „Biul. Informacyjny Branżowego Ośrodka Informacji przy Inst. Transportu Samochodowego” 1977 nr 5 s. XXIV (fot.) (dod. do czasopisma „Motoryzacja” 1977 nr 9); „Las Pol.” 1977 nr 22; „Przem. Drzewny” 1978 nr 4; „Tyg. Powsz.” 1977 nr 35; „Życie Warszawy” 1966 nr 181 (nekrolog żony), 1977 nr 169, 172; – Arch. SGGW: Akta przewodu doktorskiego (0035/61), przewodu habilitacyjnego (0064/64) oraz teczka spraw osobowych (R. 6577); Arch. Uniw. Pozn.: Akta studenckie (298/10/24); CAW: Akta personalne (921/264); – Informacje Jana Mazurkiewicza „Radosława”, S. Łętowskiego „Mechanika”, Stanisława Steczkowskiego „Zagończyka” w zbiorach rodziny; – Informacje płk. Ludwika Głowackiego oraz Jerzego Skrabka i syna Andrzeja; – Życiorys Bronisława Radziszewskiego, opracowany przez wnuka Andrzeja, w Materiałach Red. PSB.
Joanna Gierowska-Kałłaur